هیهات منا الذلة: تفاوت میان نسخه‌ها

{{درگاه|امام حسین|اندازه=گوچک}}

'''هَیْهاتَ مِنَّا الذِّلَّةُ'''، به‌معنای محال است تَن به ذلّت دهیم، تعبیری از [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] در روز عاشورا که آن را به‌عنوان یکی از شعارهای اصلی آزادگی و ظلم‌ستیزی در حادثه عاشورا به‌شمار برده‌اند.<ref>محدثی، جواد، پیام‌های عاشورا، قم، زمزم هدايت، ۱۳۸۶ش، ص۲۶.</ref> امام حسین(ع) این عبارت را در ضمن خطبه‌ای در [[روز عاشورا]] و در مقابل سپاه کوفه گفته، در حالی که برای اینکه صدایش بیشتر به گوش برسد بر شتری سوار شده بود.<ref>مطهری، مرتضی، پانزده گفتار، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۸۹ش، ص۲۰۱.</ref> عبارت «هیهات منا الذلة» بخشی از آن خطبه است:

{{نقل قول|ألا و إنَّ الدَّعِيَّ ابنَ الدَّعِيِّ قَد رَكَزَ بَينَ اثنَتَينِ: بَينَ السَّلَّةِ وَ الذِّلَّةِ ، وهَيهاتَ مِنَّا الذِّلَّةُ، يَأبَى اللّه ُ لَنا ذلِكَ و رَسولُهُ وَ المُؤمِنونَ، و حُجورٌ طابَت و حُجورٌ طَهُرَت، و اُنوفٌ حَمِيَّةٌ و نُفوسٌ أبِيَّةٌ، مِن أن تُؤثَرَ طاعَةُ اللِّئامِ عَلى مَصارِعِ الكِرامِ

هان! بى نَسَبِ پسر بى نَسَب، مرا ميان دو چيز قرار داده است: بين شمشير و خوارى. محال است تَن به ذلّت دهیم و خداوند آن را براى ما نمى‌پذيرد و نيز پيامبرش و مؤمنان و دامن‌هايى پاک و پاكيزه و جان‌هايى عزتمند و نَفْس‌هايى خوددار كه اطاعت از فرومايگان را بر مرگى كريمانه، مقدّم نمى‌دارند.<ref>مسعودى، على بن حسين، اثبات الوصية، قم، انصاریان، چاپ سوم، ۱۳۸۴ ش/ ۱۴۲۶ق، ص۱۶۶.</ref>}}

[[پرونده:شعار هیهات منا الذلة امام حسین(ع).PNG|بندانگشتی|شعار «هیهات منا الذلة» امام حسین(ع)، اثر گرافیکی حامد امامی به خط کوفی مغربی|250x250پیکسل]]

{{جعبه نقل قول|'''مرتضی مطهری''': جمله معروف «هیهات منا الذله» عجیب است و از آن جمله‌هایی است که تا دامنه قیامت از آن حرارت و نور می‌تابد، حماسه و کرامت و عزت و شرافت نفس‌ می‌بارد.<ref>مطهری، مرتضی، فلسفه اخلاق، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۸۲ش، ص۱۵۲.</ref>}}

محققان این عبارت را نشانه‌ای از حماسی‌بودن رخداد عاشورا قلمداد کرده‌اند؛<ref>مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۴۱.</ref> حماسه‌ای که درورنمایه آن آزادی، آزادگی و تن به ذلت ندادن در مقابل ظالمان است.<ref>محدثی، پیام‌های عاشورا، ص۲۶.</ref> برخی دیگر از محققان، شعار «هیهات منا الذلة» در روز عاشورا را نمايان‌گر عظمت روح، نيت و همت [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسين(ع)]] دانسته‌اند؛ زیرا در حالی از او صادر شده که كه در محاصره دشمن بود و حتی آب و نان از او و زنان و کودکانش دریغ شده بود و گرامى‌ترين عزيزانش، از قبيل پسر، برادر، برادرزادگان و دوستان مخلصش، در خطر كشته‌شدن قرار داشتند.<ref>فاضل لنکرانی،‌محمد،  پاسداران وحى، قم، مركز فقهى ائمه اطهار(ع)، ۱۳۸۷ش، ص۲۷۶.</ref>

[[مرتضی مطهری]] شعار «هیهات منا الذلة» امام حسین(ع) را معرف روح نهضت عاشورا دانسته است.<ref>مطهری، حماسه حسینی، ج۱، ص۱۸۲-۱۸۳.</ref> او معتقد است که این شعار پیام [[شهادت|شهید]] است و معیاری پیش چشم همه آزادگان جهان تا انتهای تاریخ است تا صداقت شهید را دریابند و حقانیت راه او را، که راه آزادی و آزادگی است، تصدیق کنند.<ref>مطهری، حماسه حسینی، ج۱، ص۱۴۵.</ref>

  | بازبینی =