همگانی بودن یا نبودن عذاب قبر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:


== همگانی بودن عذاب قبر ==
== همگانی بودن عذاب قبر ==
برخی روایات فشار قبر را همگانی می‌دانند.رسول خدا(ص) پس از خاک سپاری جنازه سعد بن معاذ فرمود:
برخی روایات، فشار قبر را همگانی می‌دانند؛ پیامبر اسلام(ص) پس از خاک سپاری جنازه سعد بن معاذ، فشار قبر را برای همگان دانست<ref>الفروع من الکافی، ج۳، ص۲۲۱.</ref> و گفت اگر کسی از فشار قبر، رهایی می‌یافت، سعد بن معاذ از آن افراد بود.<ref>الفروع من الکافی، ج۳، ص۲۳۶، ح ۶; بحار الانوار، ج۶، ص۲۶۱، ح ۱۰۲; و علم الیقین، ج۲، ص۱۰۶۸.</ref>
هیچ مؤمنی نیست که فشار قبر نداشته باشد.<ref>الفروع من الکافی، ج۳، ص۲۲۱.</ref> اگر کسی از فشار قبر رهایی می‌یافت، سعد بن معاذ از آن جمله بود.<ref>الفروع من الکافی، ج۳، ص۲۳۶، ح ۶; بحار الانوار، ج۶، ص۲۶۱، ح ۱۰۲; و علم الیقین، ج۲، ص۱۰۶۸.</ref>


از امام صادق(ع) سوال شد: «آیا کسی از فشار قبر رهایی می‌یابد؟» فرمود: «از آن به خدا پناه می‌برم! چه بسیار اندک اند، کسانی که از عذاب قبر نجات یابند».<ref>الفروع من الکافی، ج۳، ص۲۳۶، ح ۶.</ref>
امام صادق(ع) در پاسخ به این سوال که آیا فردی از فشار قبر، رهایی می‌یابد؟ افراد بسیار اندکی را نجات یافته از عذاب قبر دانست.<ref>الفروع من الکافی، ج۳، ص۲۳۶، ح ۶.</ref>


در برخی از روایات اهل سنت نیز، عذاب قبر، همگانی معرفی شده است. مانند: مردگان در قبرشان عذاب می‌شوند تا آنجا که حیوانات صدای عذاب آنها را می‌شنوند.<ref>سیوطی، شرح الصدور، ص۲۲۵.</ref>
در برخی روایات اهل‌سنت نیز، عذاب قبر، همگانی معرفی شده است؛ در یکی از این روایات به‌صورت مطلق آمده که مردگان در قبر عذاب می‌شوند تا آنجا که حیوانات صدای عذاب آنها را می‌شنوند.<ref>سیوطی، شرح الصدور، ص۲۲۵.</ref>
 
از این دست روایات بر می‌آید که کافر، مؤمن و مستضعف، همه فشار و عذاب قبر دارند. که برخی منابع عذاب و فشار قبر را تنها برای کسانی می‌دانند که در قبر، مورد سؤال قرار می‌گیرند؛ یعنی گروه سوم که مورد مؤاخذه و سؤال قرار نگرفته‌اند (دیوانگان، کودکان و مستضعفان) عذاب قبر ندارند.<ref>محمد باقر مجلسی، حق الیقین، ص۴۸۸.</ref>


== همگانی نبودن ==
== همگانی نبودن ==
روایات دیگر، عذاب و فشار قبر را برای مؤمن نمی‌دانند. امام صادق(ع) در پاسخ ابوبصیر فرمود:
برخی روایات، عذاب و فشار قبر را برای مؤمن نمی‌دانند. امام صادق(ع) در پاسخ ابوبصیر، چیزی از فشار قبر را برای مؤمنان ندانست.<ref>الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏3، ص۱۳۰.</ref>
 
هیهات ما علی المؤمنین فیها شیء<ref>الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏3، ص۱۳۰.</ref>; دور باد، هرگز چیزی از فشار قبر بر مؤمنان نیست.
 
مرحوم مجلسی (رحمه الله) می‌فرماید: «اگر مراد از عذاب ندیدن مؤمنان، مؤمن کامل باشد، پس روایاتی که عذاب قبر را متوجه سعد بن معاذ و رقیّه دختر پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) و فاطمه، مادر حضرت علی (علیه السلام) می‌دانستند، چه می‌شود؟
 
ممکن است گفته شود، مراد از اینکه مؤمنان عذاب و فشار قبر ندارند، عذاب و فشار شدید است یا گفته شود، مؤمن، فشار قبر تنبیهی و از باب غضب الهی ندارد؛ بلکه اگر فشاری دارد به سبب لطف و کفارهٔ گناهان او است».<ref>محمد باقر مجلسی، حق الیقین، ص۴۹۲; و عبدالله شبّر، حق الیقین، ج۲، ص۳۹۲.</ref>
 
چنان‌که حدیث می‌فرماید:


فشار و عذاب قبر برای مؤمن، کفارهٔ (تاوان) کارهایی است که انجام داده است. مانند: ضایع کردن نعمت‌های الهی.<ref>بحار الانوار، ج۶، ص۲۲۱.</ref>
مرحوم مجلسی معتقد است اگر مراد از عذاب ندیدن مؤمنان، مؤمن کامل باشد، روایاتی که عذاب قبر را متوجه سعد بن معاذ، رقیه دختر پیامبر اسلام(ص) و فاطمه، مادر حضرت علی(ع) می‌دانستند، چه می‌شود؟ او خود در مقام پاسخ به این اشکال، احتمال می‌دهد که مراد از فشار قبر نداشتن مومنان، عذاب و فشار شدید است یا این‌که گفته شود، مؤمن، فشار قبر تنبیهی و از باب غضب الهی ندارد؛ بلکه اگر فشاری دارد به سبب لطف و کفارهٔ گناهان او است.<ref>محمد باقر مجلسی، حق الیقین، ص۴۹۲; و عبدالله شبّر، حق الیقین، ج۲، ص۳۹۲.</ref> علامه مجلسی این حدیث را شاهد بر این مطلب می‌آورد: «فشار و عذاب قبر برای مؤمن، کفارهٔ (تاوان) کارهایی است که انجام داده است».<ref>بحار الانوار، ج۶، ص۲۲۱.</ref>


و نیز در حدیث دیگر، ضمن تفسیر آیهٔ قرآن آمده است: (فَیَوْمَئِذ لا یُسْئَلُ عَنْ ذَنْبِهِ)،<ref>الرحمن: ۳۹.</ref> فرمود:
و نیز در حدیث دیگر، ضمن تفسیر آیهٔ قرآن آمده است: (فَیَوْمَئِذ لا یُسْئَلُ عَنْ ذَنْبِهِ)،<ref>الرحمن: ۳۹.</ref> فرمود:
۱۱٬۸۷۷

ویرایش