|
|
(۲۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) |
خط ۱: |
خط ۱: |
| {{شروع متن}} | | {{شروع متن}} |
| {{شاخه
| |
| | شاخه اصلی =کلام
| |
| |شاخه فرعی۱ =امامت عامه
| |
| |شاخه فرعی۲ =تولی و تبری
| |
| |شاخه فرعی۳ =
| |
| }}
| |
|
| |
|
| {{سوال}} | | {{سوال}} |
خط ۱۲: |
خط ۶: |
|
| |
|
| {{پاسخ}} | | {{پاسخ}} |
| تولّی و تبرّی به معنای دوستی با دوستان [[خدا]] و دشمنی با دشمنان خدا از مهمترین واجبات در [[اسلام]] و از اساسیترین [[ارکان ایمان]] هستند. در اعتقادات شیعی بدون تولی و تبری ایمان ناقص است و هیچ عمل نیکی از انسان پذیرفته نیست. در روایات ایمان دوست داشتن انبیاء، امامان و اولیاء خدا و دشمن داشتن دشمنان پیامبران و اهل بیت(ع) بیان شدهاست و بدون تولی و تبری ایمان کامل برای فرد بوجود نمیآید. | | تولّی و تبرّی به معنای دوستی با دوستان [[خدا]] و دشمنی با دشمنان خدا، از واجبات در [[اسلام]] و از [[ارکان ایمان]] هستند. در اعتقادات شیعه بدون تولی و تبری، ایمان ناقص است و هیچ عملی از انسان پذیرفته نیست. ایمان دوست داشتن انبیاء، امامان و اولیاء خدا و دشمن داشتن دشمنان پیامبران و اهل بیت(ع) بیان شده است و بدون تولی و تبری ایمان کامل برای فرد بوجود نمیآید. |
|
| |
|
| ===تولی، تبری و سبک زندگی انسانی=== | | === تولی، تبری و قبول ایمان و هدایت === |
| توّلی و تبرّی یا حبّ و بغض، آمیخته با جان و عجین با وجود انسانها هستند. ابعاد و شیوه زندگی انسان، بر پایه حبّ و بغض استوار است. اگر حبّ و بغض از انسان گرفته شود، از حرکت باز میماند. آنچه مهم است، گزینش معیار حبّ و بغض است و اینکه کدام ضابطه و قانون باید بر آن حاکم باشد؟ هرکسی باید ارزیابی کند که میل و نفرت خویش را بر پایه چه ارزشهایی استوار سازد؟ قطعاً درستی ملاک، زندگی را در جهت شایسته، صحیح و باطل بودن آن انسان را به تباهی سوق میدهد.
| | تولّی و تبرّی، نقش بنیادی در قبولی ایمان و اسلام دارد. تولی و تبری از واجبات و [[فروع دین]] اسلام است و جزء ایمان و از بزرگترین شعبههای ایمان شمرده شده است. علما و بزرگان شیعه تولی و تبری را جزء ایمان دانستهاند و ایمان بدون آن را ناتمام خواندهاند و به برخی از آیات و روایات نیز استدلال کردهاند. |
|
| |
|
| === تولی، تبری و کمال انسانی ===
| | [[امام باقر(ع)]] فرموده است: ''ایمان دوستی و دشمنی است''<ref>واثقی راد، محمد حسین، ص۱۷۸، به نقل از تحف العقول، ص۲۱۵.</ref> و امام صادق(ع) نیز در جواب کسی که پرسید آیا حب و بغض از ایمان است؟ فرمود: {{عربی|هل الایمان الا الحب و البغض|ترجمه=ایمان جز حبّ و بغض چیز دیگری نیست}}.<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ناشر دارالکتب الاسلامیه، چاپ سوم، ۱۳۸۸ هـ، ج۲، ص۱۲۵.</ref> |
| روشن است که تمام حبّ و بغضها، بر محور ایدهآل برتر دور میزند. آن چیزی که در زندگی برای آن تلاش میشود همان کمال معنوی است و با حقیقت نظام هستی و انسانی نیز مطابقت دارد. کمال معنوی در سایه سیر الیالله تحقق پذیراست، تلاش در امورات زندگی نیز در جهت سیر الیالله شایسته است. دوستیها و دشمنیها باید بر این اصل معنوی تنظیم گردد که دوستی [[خداوند]] اصل باشد و با دیگران نیز بر این اساس دوستی و دشمنی شود زیرا مقصود از تولّی در فرهنگ اعتقادی اسلام این است که انسان ولایت خدا، پیامبران، ائمه معصومین(ع) و اولیاءالله را قبول کند و با هر فرد و نظامی که دوست خدا، رسول، ائمه(ع) و مؤمنان باشند دوست باشند و تبرّی عبارت است از کینه داشتن نسبت به دشمنان خدا، پیامبران، ملائکه و ائمه، مؤمنان و دوری جستن از آنان».<ref>شکوری، ابوالفضل، فقه سیاسی اسلام، چاپ دوم، چاپ خانه دفتر تبلیغات اسلامی، نشر دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۷، ج۲، ص۴۳۲، و روز بهانی، فضل الله، فنجی اصفهان، وسیله الحشادم الی المندوم در شرح صلواه چهارده معصوم(ع)، قم، نشر کتابخانه عمومی مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۳۷۲، ص۲۸۱.</ref>
| |
|
| |
|
| مسلّم است که برای ایجاد دوستی، [[خداوند]] به عنوان کمال و زیبائی مطلق و منزه از هر عیبی معرّفی شدهاست، زیرا او از هر کسی نسبت به بندگانش مهربانتر و نزدیکتر است. دوستی او، شور، عشق و طروات درانسان میآفریند و او را بیقرار و خالص میسازد و به سبب این دوستیِ خدا، آثار دوستی در اعمال و کردار انسان تجلّی میکند، همه رفتارها رنگ خدایی میگیرد در منظومه هستی از ارزش والا برخوردار میگردد. بدین ترتیب، بین انسان و خدا رابطه دوستی ایجاد میشود و خداوند به عنوان یگانه آرزو و هدف تبلور میکند که تنها او را باید دوست داشت و به او عشق ورزید و مشتاق شد.
| | مقبولیت اطاعت و بندگی پروردگار بستگی به اصل تولی و تبری دارد؛ و ایمان بدون آن ناتمام است. زیرا ایمان جز همان دوست داشتن خدا، پیامبر و [[امامان معصوم(ع)]] و بغض و بیزاری از دشمنان آنان نیست. |
|
| |
|
| === تجلّی تولی در دوستی امامان(ع) === | | === تولی، تبری راهی برای کمال انسانی === |
| پر واضح است که دوستی خداوند اصلی و واقعی است، دوستی پیامبران، [[امامان معصوم(ع)]] و اهل ایمان بر اساس دوستی خداوند استوار شده و در راستای محبت او قرار دارد دوستی پیامبر و عترتش برای اطاعت و پذیرش ولایت آنهاست زیرا حجتهای خداوند هستند و عترت پیامبر، تنها مفسرّین [[کلام خدا]] و دومین منبع آگاهی و هدایت میباشند؛ لذا دشمنی با اهل بیت و خارج شدن از ولایت و اطاعت آنها به معنای خروج از دایرهٔ اطاعت و محبت خداوند است. «کسی که سر بر فرمان آل پیامبر ندارد… اعمالش در ضلالت انجام شده است چون انسانی است که بگوید اسلام را قبول دارم… اما [[پیامبر اسلام]] را قبول ندارم، اسلام، [[قرآن]] و اهل بیت یکی است هدایت بر محور اهل بیت میچرخد کسی که در هدایت نیست از کمال بهره ای ندارد»<ref>واثقی راد، محمد حسین، اخلاق و تربیت اسلامی، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی چاپ ورامین، چاپ اول، ۱۳۷۰، ص۱۹۲.</ref>
| | ابعاد و شیوه زندگی انسان، بر پایه حب و بغض استوار است. در مورد معیار حب و بغض و ضابطه و قانون آن، هرکسی باید ارزیابی کند که میل و نفرت خویش را بر پایه چه ارزشهایی استوار سازد. درستی ملاک، زندگی را در جهت شایسته، صحیح و باطل بودن آن انسان را به تباهی سوق میدهد. |
|
| |
|
| بدین جهت دوستی و اطاعت آنها واجب شده است. قرآن فرموده است: {{قرآن|قل لا اسئلکم علیه اجراً الا الموده فی القربی}}<ref>شوری/ ۲۳.</ref> بگو پاداشی برای رسالتم جز دوستی خویشانم از شما نمیطلبم. [[امام صادق(ع)]] نیز میفرماید: ''لکل شیء اساس و اساس الاسلام حبنا اهل البیت''<ref>واثقی راد، محمد حسین، اخلاق و تربیت اسلامی، همان، ص ۱۹۱. نقل از بحارالانوار، ج ۷، ص ۵۲۸، محاسن، ج ۱، ص ۱۵۰.</ref> هر چیز مبنا و اساسی دارد و اساس اسلام دوستی با ما اهل بیت است؛ بنابراین، تولی همان دوستی و اطاعت خدا، پیامبران، امامان معصوم(ع) و مؤمنین میباشد و تبری نیز بیزاری جستن از دشمنان خدا و ائمه(ع) است.
| | کمال معنوی با حقیقت نظام هستی و انسانی مطابقت دارد. کمال معنوی در سایه حرکت در مسیر حق، تحقق میپذیرد. دوستیها و دشمنیها باید بر این اصل معنوی تنظیم گردد که دوستی [[خداوند]] اصل باشد و با دیگران نیز بر این اساس دوستی و دشمنی شود؛ زیرا مقصود از تولّی در فرهنگ اعتقادی اسلام این است که انسان ولایت خدا، پیامبران، ائمه معصومین(ع) و اولیاءالله را قبول کند و با هر فرد و نظامی که دوست خدا، رسول، ائمه(ع) و مؤمنان باشند دوست باشند و تبرّی عبارت است از کینه داشتن نسبت به دشمنان خدا، پیامبران، ائمه و مؤمنان.<ref>شکوری، ابوالفضل، فقه سیاسی اسلام، چاپ دوم، چاپ خانه دفتر تبلیغات اسلامی، نشر دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۷، ج۲، ص۴۳۲، و روز بهانی، فضل الله، فنجی اصفهان، وسیله الحشادم الی المندوم در شرح صلواه چهارده معصوم(ع)، قم، نشر کتابخانه عمومی مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۳۷۲، ص۲۸۱.</ref> |
|
| |
|
| === تولی، تبری و قبول ایمان و هدایت ===
| | [[خداوند]] به عنوان کمال و منزه از هر عیب، بهترین مورد برای تولی است؛ زیرا او از هر کسی نسبت به بندگانش مهربانتر و نزدیکتر است. دوستی او، شور، عشق و طراوت در انسان میآفریند و او را بیقرار و خالص میسازد. به سبب این دوستیِ خدا، همه رفتارها رنگ خدایی میگیرد و در منظومه هستی از ارزش والا برخوردار میگردد. بدین ترتیب، بین انسان و خدا رابطه دوستی ایجاد میشود و خداوند به عنوان یگانه آرزو و هدف تبلور میکند که تنها باید او را دوست داشت و به او عشق ورزید. |
| باید دانست که تولّی و تبرّی، نقش بنیادی در قبولی ایمان و اسلام دارد. زیرا هدایت بر محور خاندان عصمت(ع) دور میزند و کسی که از دایرهٔ هدایت آنها دور شد در گمراهی به سر خواهد برد. تولّی و تبرّی از واجبات و [[فروع دین]] اسلام است و جزء ایمان و از بزرگترین شعبههای ایمان شمرده شدهاست. در گفتار معصومین(ع) شرط قبولی اعمال و بندگی به حساب آمدهاست. علما و بزرگان شیعه نقش تولی و تبرّی را که جزء ایمان است ازجمله این امر دانستهاند که ایمان بدون آن را ناتمام خواندهاند و به برخی از آیات و روایات نیز استدلال کردهاند و ایمان بدون محبت پیامبر(ص) تمام ندانستهاند.
| |
|
| |
|
| ایمان را همان تولی و تبرّی تشکیل میدهد. [[امام باقر(ع)]] فرموده است: ''ایمان دوستی و دشمنی است''<ref>واثقی راد، محمد حسین، همان، ص ۱۷۸، به نقل از تحف العقول، ص ۲۱۵.</ref> و امام صادق(ع) نیز در جواب کسی که پرسید آیا حب و بغض از ایمان است؟ فرمود: ''هل الایمان الا الحب و البغض''<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ناشر دارالکتب الاسلامیه، چاپ سوم، ۱۳۸۸ هـ، ج ۲، ص ۱۲۵.</ref> ایمان جز حبّ و بغض چیز دیگری نیست.
| | === تولی در دوستی پیامبران و امامان(ع) === |
| | دوستی خداوند اصلی و واقعی است، دوستی پیامبران، [[امامان معصوم(ع)]] و اهل ایمان بر اساس دوستی خداوند استوار شده و در راستای محبت او قرار دارد دوستی پیامبر و عترتش برای اطاعت و پذیرش ولایت آنهاست زیرا حجتهای خداوند هستند و عترت پیامبر، تنها مفسران [[کلام خدا]] و دومین منبع آگاهی و هدایت میباشند؛ لذا دشمنی با اهل بیت(ع) و خارج شدن از ولایت و اطاعت آنها به معنای خروج از دایره اطاعت و محبت خداوند است. |
|
| |
|
| روشن است که مقبولیت اطاعت و بندگی پروردگار بستگی به اصل تولی و تبری دارد؛ و ایمان بدون آن ناتمام است. زیرا ایمان جز همان حبّ خدا، پیامبر و [[امامان معصوم(ع)]] و بغض و بیزاری از دشمنان آنان نیست. نقش تولی و تبرّی در ایمان همانند دو بال است که در صورت فقدان یکی از آنان، توانائی رسیدن به هدف سلب میشود و از رسیدن به مقصد بازمیماند.
| | بدین جهت دوستی و اطاعت آنان واجب شده است. قرآن فرموده است: {{قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَىٰ|ترجمه=بگو پاداشی برای رسالتم جز دوستی خویشانم از شما نمیطلبم|سوره=شوری|آیه=۲۳}}. [[امام صادق(ع)]] نیز میفرماید: {{عربی|لکل شیء اساس و اساس الاسلام حبنا اهل البیت|ترجمه=هر چیز مبنا و اساسی دارد و اساس اسلام دوستی با ما اهل بیت است}}.<ref>واثقی راد، محمد حسین، اخلاق و تربیت اسلامی، ص۱۹۱. نقل از بحارالانوار، ج۷، ص۵۲۸، محاسن، ج۱، ص۱۵۰.</ref>بنابراین، تولی همان دوستی و اطاعت خدا، پیامبران(ع)، امامان معصوم(ع) و مؤمنان است و تبری نیز بیزاری جستن از دشمنان ایشان است. |
| {{پایان پاسخ}} | | {{پایان پاسخ}} |
|
| |
|
| {{مطالعه بیشتر}} | | {{مطالعه بیشتر}} |
|
| |
|
| == معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر == | | == مطالعه بیشتر == |
| ۱ـ اصول کافی، ج ۲، باب حب فی الله و بغض فی الله.
| | * اصول کافی، ج۲، باب حب فی الله و بغض فی الله. |
| | | * وسیله الحشادم الی المندوم در شرح… از فضل الله بن روز بهان اصفهانی، از ص۸۸–۲۸۱. |
| ۲ـ وسیله الحشادم الی المندوم در شرح… از فضل الله بن روز بهان اصفهانی، از ص ۸۸–۲۸۱.
| | * تفسیر موضوعی قرآن، ج۲ ,جوادی آملی، ص۴۱۱–۴۲۲ و ص۳۴۷–۳۵۹. |
| | | * اخلاق و تربیت اسلامی، حسین واثقی راد، ص۱۶۹–۱۹۸. |
| ۳ـ تفسیر موضوعی قرآن، ج ۲ ,جوادی آملی، ص ۴۱۱–۴۲۲ و ص ۳۴۷–۳۵۹.
| |
| | |
| ۴ـ اخلاق و تربیت اسلامی، حسین واثقی راد، ص ۱۶۹–۱۹۸.
| |
| {{پایان مطالعه بیشتر}} | | {{پایان مطالعه بیشتر}} |
|
| |
|
| == منابع == | | == منابع == |
| {{پانویس|۲}} | | {{پانویس|۲}} |
| | | {{شاخه |
| | | شاخه اصلی =کلام |
| | | شاخه فرعی۱ =امامت عامه |
| | | شاخه فرعی۲ =تولی و تبری |
| | | شاخه فرعی۳ = |
| | }} |
| {{تکمیل مقاله | | {{تکمیل مقاله |
| | شناسه = | | | شناسه = شد |
| | تیترها = | | | تیترها = شد |
| | ویرایش = | | | ویرایش =شد |
| | لینکدهی = | | | لینکدهی = |
| | ناوبری = | | | ناوبری = |
| | نمایه = | | | نمایه =شد |
| | تغییر مسیر = | | | تغییر مسیر =شد |
| | بازبینی = | | | ارجاعات = |
| | | بازبینی نویسنده = |
| | | بازبینی =شد |
| | تکمیل = | | | تکمیل = |
| | اولویت = | | | اولویت = ج |
| | کیفیت = | | | کیفیت =ج |
| }} | | }} |
| {{پایان متن}} | | {{پایان متن}} |
| | {{پانویس}} |
| | |
| | [[رده:ایمان]] |
| | [[رده:فروع دین]] |