مناجات امام علی(ع) در مسجد کوفه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷
 
(۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{نیازمند گسترش}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}آیا سند مناجات امام علی(ع) در مسجد کوفه معتبر است؟{{پایان سوال}}
{{سوال}}
 
محتوا و موسیقی مناجات امام علی(ع) در مسجد کوفه چه نکاتی دارد؟
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
{{درگاه|غدیر}}
{{درگاه|غدیر}}
'''مناجات امام علی(ع) در مسجد کوفه''' برای اولین بار در کتاب [[المزار الکبیر (کتاب)|المَزار الکبیر]] نوشته [[محمد بن جعفر مشهدی|ابن مشهدی]] (درگذشت ۶۱۰ق)، بدون سند نقل شده است.<ref>ابن مشهدی، محمد، المزار الکبیر، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۹ ق‏، چاپ ۱، ص ۱۷۳.</ref> دیگر کتاب‌های مربوط به دعا و زیارت نیز، این مناجات را بدون ذکر سند از کتاب المزار الکبیر نقل کرده‌اند.<ref>مکی (شهید اول)، محمد، المزار، قم، مدرسه امام مهدی علیه السلام، ۱۴۱۰ ق، چاپ اول، ص۲۴۸؛ کفعمی، ابراهیم، البلد الأمین و الدرع الحصین، بیروت، ‏ مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۸ ق، چاپ اول، ص۳۱۹.</ref> [[شهید اول]] (درگذشت ۷۸۶ق) این مناجات را در کتاب [[المزار (شهید اول)|المزار]]<ref>مکی (شهید اول)، محمد، المزار، قم، مدرسه امام مهدی علیه السلام، ۱۴۱۰ ق، چاپ اول، ص۲۴۸.</ref> و [[ابراهیم کفعمی]] (درگذشت ‏۹۰۵ ق) در کتاب [[البلد الامین و الدرع الحصین (کتاب)|البلد الامین]] این مناجات را نقل کرده‌اند.<ref>کفعمی، ابراهیم، البلد الأمین و الدرع الحصین، بیروت، ‏ مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۸ ق، چاپ اول، ص۳۱۹.</ref> کفعمی در مقدمه کتابش، مطالب کتاب خود را گردآوری شده از منابع معتبر دانسته است.<ref>کفعمی، ابراهیم، البلد الأمین و الدرع الحصین، بیروت، ‏ مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۸ ق، چاپ اول، مقدمه.</ref>
'''مناجات امام علی(ع) در مسجد کوفه''' دعایی که آن‌را نمونه کاملی از تضرع و وصفِ حالِ بندگان صالح خدا با معبود دانسته‌اند.<ref name=":0" /> این مناجات دارای دو بخش و ۳۲ فراز است. بخش نخستِ دعا، تعدادی از ویژگی‌ها و سختی‌های [[روز قیامت]] را ذکر کرده و از خداوند رهایی از آنها را درخواست می‌کند.<ref> بلوچی، شرحی بر مناجات حضرت امیر(ع) در مسجد کوفه، ۱۳۹۴ش، ص۱۹.</ref> بخش دوم مناجات با عبارت «مولای یا مولای» در آغاز تمام فرازها شروع و خدا را با یکی از اسماء و صفاتش خطاب قرار داده و در برابر هر صفتی به عجز و ناتوانی انسان اشاره کرده و در پایان هر فراز، رحمت خدا درخواست شده است.<ref> بلوچی، شرحی بر مناجات حضرت امیر(ع) در مسجد کوفه، ۱۳۹۴ش، ص۱۹.</ref>
{{جعبه نقل قول|وَ أَسْأَلُکَ الْأَمَانَ یَوْمَ یَوَدُّ الْمُجْرِمُ لَوْ یَفْتَدِی مِنْ عَذابِ یَوْمِئِذٍ بِبَنِیهِ، وَ صاحِبَتِهِ وَ أَخِیهِ، وَ فَصِیلَتِهِ الَّتِی تُؤْوِیهِ، وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ جَمِیعاً ثُمَّ یُنْجِیهِ، کَلَّا{{سخ}}و از تو امان می‌خواهم روزی که گناه‌کار دوست دارد، اگر بتواند، فدیه بدهد از عذاب آن روز، پسران، همسر، برادر، خویشانش را که او را در بر می‌گیرند و هرکه در روی زمین است تا این فدیه‌ها او را نجات دهد. هرگز.|تراز = راست}}


کتاب المزار الکبیر ابن مشهدی از قدیمی‌ترین کتاب‌هایی است که زیارات در آن گردآورده شده است. ابن مشهدی در مقدمه کتابش، مطالب نقل شده در کتابش را از راویان [[ثقه]] و مورد اعتماد دانسته است.<ref>المزار الکبیر ابن مشهدی، پیشین، ص۲۷.</ref> [[سید ابن طاووس]] (درگذشت ۶۶۴ق) در کتاب [[مصباح الزائر (کتاب)|مصباح الزائر]] و [[سید عبدالکریم بن طاووس]] (درگذشت ۶۹۳ق) در کتاب [[فرحة الغری فی تعیین قبر امیرالمؤمنین (کتاب)|فَرحةُ الغَریّ]] به آن اعتماد کرده‌اند. [[علامه مجلسی]] نیز در کتاب [[بحارالانوار]]، با توجه به کیفیت اسناد المزار الکبیر آن را کتاب معتبری شمرده و به آن اعتماد کرده است.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج‏۱، ص۳۵.</ref>
{{جعبه نقل قول|وَ أَسْأَلُکَ الْأَمَانَ یَوْمَ یَوَدُّ الْمُجْرِمُ لَوْ یَفْتَدِی مِنْ عَذابِ یَوْمِئِذٍ بِبَنِیهِ، وَ صاحِبَتِهِ وَ أَخِیهِ، وَ فَصِیلَتِهِ الَّتِی تُؤْوِیهِ، وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ جَمِیعاً ثُمَّ یُنْجِیهِ، کَلَّا{{سخ}}و از تو امان می‌خواهم روزی که گناه‌کار دوست دارد، اگر بتواند، فدیه بدهد از عذاب آن روز، پسران، همسر، برادر، خویشانش را که او را در بر می‌گیرند و هرکه در روی زمین است تا این فدیه‌ها او را نجات دهد. هرگز.
| تراز = راست
}}


در منابع به مناجات امام علی(ع) بودن این دعا اشاره شده و در ذیل اعمال مسجد کوفه نقل گردیده است.<ref>المزار الکبیر ابن مشهدی، پیشین، ص۲۷.</ref> مناجات امام علی را نمونه کاملی از تضرع و وصف حال یکی از بندگان صالح خدا با معبود دانسته‌اند. این مناجات یادآور حوادث و مشاهد هولناک قیامت است و گواهی بر فقر و نیاز ذاتی انسان به خدا که ذهن و قلب را به سوی ذات اقدس پروردگار متوجه می‌سازد.<ref>خضری، «ساختار موسیقایی مناجات امام علی (ع) در مسجد کوفه»، ص۱۲۵.</ref>
این مناجات برای اولین بار در کتاب [[المزار الکبیر (کتاب)|المَزار الکبیر]] نوشته [[محمد بن جعفر مشهدی|ابن‌مشهدی]] (درگذشت ۶۱۰ق) نقل شده است.<ref>ابن مشهدی، محمد، المزار الکبیر، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۹ ق‏، چاپ ۱، ص ۱۷۳.</ref> کتاب المزار الکبیر ابن‌مشهدی از قدیمی‌ترین کتاب‌هایی است که زیارات و دعاها در آن گردآورده شده است. ابن مشهدی در مقدمه کتابش، مطالب نقل شده در کتاب را از راویان [[ثقه]] و مورد اعتماد دانسته است.<ref>المزار الکبیر ابن مشهدی، پیشین، ص۲۷.</ref>  


[[پرونده:Monajat-Ali-Samavati.mp3|بندانگشتی|مناجات امام علی(ع) با صدای مهدی سماواتی]]
دیگر کتاب‌های مربوط به دعا و زیارت نیز، این مناجات را بدون ذکر سند از کتاب المزار الکبیر نقل کرده‌اند.<ref>مکی (شهید اول)، محمد، المزار، قم، مدرسه امام مهدی علیه السلام، ۱۴۱۰ ق، چاپ اول، ص۲۴۸؛ کفعمی، ابراهیم، البلد الأمین و الدرع الحصین، بیروت، ‏ مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۸ ق، چاپ اول، ص۳۱۹.</ref> [[شهید اول]] (درگذشت ۷۸۶ق) این مناجات را در کتاب [[المزار (شهید اول)|المزار]]<ref>مکی (شهید اول)، محمد، المزار، قم، مدرسه امام مهدی علیه السلام، ۱۴۱۰ ق، چاپ اول، ص۲۴۸.</ref> و [[ابراهیم کفعمی]] (درگذشت ‏۹۰۵ ق) در کتاب [[البلد الامین و الدرع الحصین (کتاب)|البلد الامین]] این مناجات را نقل کرده‌اند.<ref>کفعمی، ابراهیم، البلد الأمین و الدرع الحصین، بیروت، ‏ مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۸ ق، چاپ اول، ص۳۱۹.</ref> کفعمی در مقدمه کتابش، مطالب کتاب خود را گردآوری شده از منابع معتبر دانسته است.<ref>کفعمی، ابراهیم، البلد الأمین و الدرع الحصین، بیروت، ‏ مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۸ ق، چاپ اول، مقدمه.</ref>


برخی محققان با بررسی موسیقایی این مناجات چنین نتیجه گرفته‌اند که آوای قیامت و حقیقت راتاخیز در قسمت نخست مناجات، با به کارگیری متناسب هجای بلند و کوتاه، تکرار و سجع برخاسته از واژگان در گوش آدمی طنین می‌اندازد چنان‌که بسامد بیشتر هجای بلد ذوق سلیم در انتخاب واژگان متضاد تکرار واژگان و سجع متوازن در بخش دوم مناجات که تضرع حضرت به درگاه ربوبی است، در قوت بخشی موسیقی آن موثر افتاده است.<ref>خضری، «ساختار موسیقایی مناجات امام علی (ع) در مسجد کوفه»، ص۱۲۴.</ref>
منابع، این مناجات را به امام علی(ع) نسبت داده‌اند و در ذیل اعمال مسجد کوفه، آن‌را نقل کرده‌اند.<ref>المزار الکبیر ابن مشهدی، پیشین، ص۲۷.</ref> مناجات امام علی یادآور حوادث هولناک قیامت است و گواهی بوده بر فقر و نیاز ذاتی انسان به خدا که ذهن و قلب را به سوی پروردگار متوجه می‌سازد.<ref name=":0">خضری، «ساختار موسیقایی مناجات امام علی (ع) در مسجد کوفه»، ص۱۲۵.</ref>


[[پرونده:Monajat-Ali-Samavati.mp3|بندانگشتی|مناجات امام علی(ع) با صدای مهدی سماواتی]]


برخی محققان با بررسی موسیقایی این مناجات، نتیجه گرفته‌اند که موضع قیامت در قسمت نخست مناجات، با به کارگیری متناسب هجای بلند و کوتاه، تکرار و سجع برخاسته از واژگان، در گوش آدمی طنین می‌اندازد. همچنین در بخش دوم مناجات که تضرع به درگاه خداوند است، ذوق در انتخاب واژگان متضاد، تکرار واژگان و سجع متوازن، در قوت بخشی موسیقی آن موثر افتاده است.<ref>خضری، «ساختار موسیقایی مناجات امام علی (ع) در مسجد کوفه»، ص۱۲۴.</ref>


{{نقل قول دوقلو تاشو
{{نقل قول دوقلو تاشو
خط ۴۷: خط ۵۰:
|مولایم ای مولای من تو پرورنده ای و من پروریده، آیا رحم می‌کند به پروریده جز پرورنده؟ مولایم ای مولای من، تو بزرگ‌منشی و من فروتن، آیا رحم می‌کند به فروتن جز بزرگ‌منش؟  
|مولایم ای مولای من تو پرورنده ای و من پروریده، آیا رحم می‌کند به پروریده جز پرورنده؟ مولایم ای مولای من، تو بزرگ‌منشی و من فروتن، آیا رحم می‌کند به فروتن جز بزرگ‌منش؟  
|مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ ارْحَمْنِی بِرَحْمَتِکَ، وَ ارْضَ عَنِّی بِجُودِکَ وَ کَرَمِکَ، یَا ذَا الْجُودِ وَ الْإِحْسَانِ، وَ الطَّوْلِ وَ الِامْتِنَانِ، بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین<ref>‏ ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۱۷۳–۱۷۷.</ref>
|مَوْلَایَ یَا مَوْلَایَ ارْحَمْنِی بِرَحْمَتِکَ، وَ ارْضَ عَنِّی بِجُودِکَ وَ کَرَمِکَ، یَا ذَا الْجُودِ وَ الْإِحْسَانِ، وَ الطَّوْلِ وَ الِامْتِنَانِ، بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین<ref>‏ ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۱۷۳–۱۷۷.</ref>
|
|مولایم ای مولای من به من رحم کن به رحمتت و به جود و کرم، و فضلت از من راضی شو، ای دارای جود و احسان و عطا و بخشندگی، به مهربانی‌ات ای مهربان‌ترین مهربانان.}}
|مولایم ای مولای من به من رحم کن به رحمتت و به جود و کرم، و فضلت از من راضی شو، ای دارای جود و احسان و عطا و بخشندگی، به مهربانی‌ات ای مهربان‌ترین مهربانان.}}
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
خط ۶۸: خط ۷۰:
  | تغییر مسیر =شد
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | بازبینی =شد
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =ج
  | اولویت =ج
  | کیفیت =ج
  | کیفیت =ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
۱۱٬۸۷۷

ویرایش