مصحف نیریزی
 | این مقاله هماکنون به دست Shamloo در حال ویرایش است. |
مصحف نیریزی مربوط به چه دوره تاریخی است و چه خصوصیاتی دارد؟
جایگاه و ویژگی‌ها
جایگاه کاتب و آثارش
میرزا احمد نیریزی (زنده تا ۱۱۵۱ق) از خوشنویسان برجسته در قرن دوازدهم قمری[۱] و نامدارترین خوشنویس قلم نسخ ایران به‌شمار رفته است.[۲] اطلاعات درباره زندگی نیریزی کم است و گفته شده که آگاهی‌های موجود تا حدی غیر قابل اعتماد است.[۳] در یکی از آثارش لقب خود را فخرالدین و لقب و نام پدر خود را شمس‌الدین سلطان‌محمد خوانده است.[۴] از آغاز آموزش‌های هنری او اطلاع قابل اتکایی در دست نیست، ولی ظاهراً عمده این آموزش‌ها در زادگاهش نیریز بوده است.[۵]
به گفته برخی محققان، نیریزی در حدود سال ۱۱۰۰ق در اصفهان، پایتخت صفویان، مقیم شده است.[۶] بعضی محققان، این تاریخ را درست نمی‌دانند. آنان معتقدند که آثاری از نیریزی باقی مانده است که قبل از این تاریخ و در اصفهان نگاشته شده است؛ از جمله نخستین نسخه‌ای که بی‌تردید او در اصفهان نوشته دعای کمیلی است با رقم و تاریخ «احمد النیریزی السلطانی باصفهان ۱۱۰۷».[۷] این اثر نشان می‌دهد که وی به دربار شاه سلطان حسین صفوی راه یافته، و به نام او «سلطانی» رقم زده، و از آن پس از نوشتن نام سلطان [ظاهراً به سبب هم‌نامی با شاه] برای پدرش و لقب فخرالدین برای خودش خودداری کرده است.
منابع
- ↑ فعال عراقی، حسین، «نیریزی»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، به‌کوشش بها‌ءالدین خرمشاهی، تهران، انتشارات ناهید و دوستان، ۱۳۸۱ش، ج۲، ص۲۲۸۹.
- ↑ سمسار، محمدحسن، «احمد نیریزی»، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۷، ذیل واژه.
- ↑ سمسار، «احمد نیریزی»، ج۷، ذیل واژه.
- ↑ سمسار، «احمد نیریزی»، ج۷، ذیل واژه.
- ↑ سمسار، «احمد نیریزی»، ج۷، ذیل واژه.
- ↑ بیانی، مهدی، احوال و آثار خوشنویسان با نمونه‌هایی از خطوط خوش، به‌کوشش حسین محبوبی اردکانی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۵۸ش، ج۴، ص۱۹.
- ↑ سمسار، «احمد نیریزی»، ج۷، ذیل واژه. ا