مصحف نیریزی: تفاوت میان نسخه‌ها

میرزا احمد نیریزی (زنده تا ۱۱۵۱ق) از خوشنویسان برجسته در قرن دوازدهم قمری<ref>فعال عراقی، «نیریزی»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص۲۲۸۹.</ref> و نامدارترین خوشنویس قلم نسخ ایران به‌شمار رفته است.<ref>سمسار، محمدحسن، «احمد نیریزی»، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۷، ذیل واژه.</ref> قلم نسخ نیریزی را اوج نسخ ایرانی برشمرده‌اند؛ قلم نسخی که متفاوت از نسخ سایر سرزمین‌های اسلامی بوده و، تحت تأثیر خط نستعلیق، ظریف‌تر از آنها قلمداد شده است.<ref>سمسار، «احمد نیریزی»، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۷، ص۱۰۵.</ref> ارزش آثار او تا به آن پایه دانسته شده که عده‌ای نگاشته‌های خود را به نام او امضاء می‌کردند تا برای آثار خود ارزش ایجاد کنند.<ref>سمسار، «احمد نیریزی»، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۷، ص۱۰۳.</ref>   

اطلاعات درباره زندگی نیریزی کم است و گفته شده که آگاهی‌های موجود تا حدی غیر قابل اعتماد است.<ref>سمسار، «احمد نیریزی»، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۷، ص۱۰۰.</ref> محققان معتقدند که نیریزی عمر خود را به تحریر قرآن و ادعیه گذرانده است.<ref>بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ج۴، ص۱۹.</ref> نیریزی در یکی از آثارش لقب خود را فخرالدین و لقب و نام پدر خود را شمس‌الدین سلطان‌محمد خوانده است.<ref>سمسار، «احمد نیریزی»، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۷، ص۱۰۱.</ref> ظاهراً عمده این آموزش‌ها در زادگاهش نیریز بوده است.<ref>سمسار، «احمد نیریزی»، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۷، ص۱۰۱.</ref> به گفته برخی محققان، نیریزی در حدود سال ۱۱۰۰ق در اصفهان، پایتخت صفویان، مقیم شده است.<ref>بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ج۴، ص۱۰۱.</ref> بعضی محققان، این تاریخ را درست نمی‌دانند. آنان معتقدند که آثاری از نیریزی باقی مانده که قبل از این تاریخ و در [[اصفهان]] نگاشته شده است؛ از جمله دعای کمیلی با امضاء و تاریخ «احمد النیریزی السلطانی باصفهان ۱۱۰۷».<ref>سمسار، «احمد نیریزی»، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۷، ص۱۰۱.</ref> محققان این اثر را نشانده این می‌دانند که نیریزی به دربار شاه سلطان‌حسین صفوی (حکومت ۱۱۰۵ق-۱۱۳۵ق) راه یافته و به نام شاه با عنوان «سلطانی» امضاء می‌زده است.<ref>سمسار، «احمد نیریزی»، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۷، ص۱۰۱.</ref>