automoderated، ناظمان (CommentStreams)
۱۵٬۱۶۱
ویرایش
ابرابزار
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) (ابرابزار) |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
{{درگاه| | {{درگاه|زن و خانواده}} | ||
قرآن درباره قضاوت زنان سخنی نگفته است. مخالفان قضاوت زنان از برخی آیات استفاده می‌کنند که مردان برتری، فضیلت و ولایت بر زنان دارند و از این همین جهت قضاوت زنان با آیات قرآن منافات دارد. در مقابل گفته شده است این آیات درباره زندگی زناشویی است و با توجه به اینکه مردان نفقه زن را برعهده می‌گیرند، سرپرستی آنان را بیان کرده است نه اینکه امتیازی به مردان داده باشد و زنان فاقد آن باشند. از این رو، این آیات ارتباطی با موضوعات اجتماع و حکومت و قضاوت ندارد و فقها عدم جواز قضاوت برای زنان را از راه‌های روایات و اجماع اثبات کرده‌اند. سند و دلالت این روایات محل مناقشه میان فقها است و برخی ادعای اجماع را مخدوش دانستند. | قرآن درباره قضاوت زنان سخنی نگفته است. مخالفان قضاوت زنان از برخی آیات استفاده می‌کنند که مردان برتری، فضیلت و ولایت بر زنان دارند و از این همین جهت قضاوت زنان با آیات قرآن منافات دارد. در مقابل گفته شده است این آیات درباره زندگی زناشویی است و با توجه به اینکه مردان نفقه زن را برعهده می‌گیرند، سرپرستی آنان را بیان کرده است نه اینکه امتیازی به مردان داده باشد و زنان فاقد آن باشند. از این رو، این آیات ارتباطی با موضوعات اجتماع و حکومت و قضاوت ندارد و فقها عدم جواز قضاوت برای زنان را از راه‌های روایات و اجماع اثبات کرده‌اند. سند و دلالت این روایات محل مناقشه میان فقها است و برخی ادعای اجماع را مخدوش دانستند. | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
آیه ۲۲۸ [[سوره بقره]] از دیگر آیاتی است که مخالفان قضاوت زنان به آن تکیه می‌کنند: {{قرآن|وَلِلرِّجَالِ عَلَیْهِنَّ دَرَجَةٌ|ترجمه=و مردان بر آنان درجه برتری دارند.|سوره=بقره|آیه=۲۲۸}} از این آیه استفاده می‌شود که مردان نوعی برتری نسبت به زنان دارند و از همین جهت قضاوت زنان با معنای آیه منافات دارد. اما این آیه در مورد حقوق متقابل زن و شوهر است و در مقام بیان برتری مطلق مردان نسبت به زنان نیست که بتوان عدم جواز قضات زن را از آن برداشت کرد. | آیه ۲۲۸ [[سوره بقره]] از دیگر آیاتی است که مخالفان قضاوت زنان به آن تکیه می‌کنند: {{قرآن|وَلِلرِّجَالِ عَلَیْهِنَّ دَرَجَةٌ|ترجمه=و مردان بر آنان درجه برتری دارند.|سوره=بقره|آیه=۲۲۸}} از این آیه استفاده می‌شود که مردان نوعی برتری نسبت به زنان دارند و از همین جهت قضاوت زنان با معنای آیه منافات دارد. اما این آیه در مورد حقوق متقابل زن و شوهر است و در مقام بیان برتری مطلق مردان نسبت به زنان نیست که بتوان عدم جواز قضات زن را از آن برداشت کرد. | ||
طبق آیه ۱۸ [[سوره زخرف]] زنان در زر و زیور رشد یافته‌اند و این علاقه ذاتی آنهاست. از این جهت برخی این برداشت را کرده‌اند که زن در تعقل و تفکر ضعف دارد و مناسب امر قضاوت نیست. اما گفته شده چگونه امر قضاوت با زیورآلات منافات دارد و می‌توان این تفسیر را از آیه کرد که زنان به دلیل این ویژگی فاقد صلاحیت برای تصدی قضاوت هستند؟<ref>قضاوت زنان در قرآن و سنت، سهراب مروتی، عبدالجبار زرگوش نسب، مجله پژوهش زنان، دوره ۶، شماره ۲، </ref> | طبق آیه ۱۸ [[سوره زخرف]] زنان در زر و زیور رشد یافته‌اند و این علاقه ذاتی آنهاست. از این جهت برخی این برداشت را کرده‌اند که زن در تعقل و تفکر ضعف دارد و مناسب امر قضاوت نیست. اما گفته شده چگونه امر قضاوت با زیورآلات منافات دارد و می‌توان این تفسیر را از آیه کرد که زنان به دلیل این ویژگی فاقد صلاحیت برای تصدی قضاوت هستند؟<ref>قضاوت زنان در قرآن و سنت، سهراب مروتی، عبدالجبار زرگوش نسب، مجله پژوهش زنان، دوره ۶، شماره ۲،</ref> | ||
== بررسی ادله عدم جواز قضاوت زن == | == بررسی ادله عدم جواز قضاوت زن == | ||
[[پرونده:کتاب قضاوت زن در فقه اسلامی.jpg|بندانگشتی|کتاب «قضاوت زن در فقه اسلامی» نوشته آیت‌الله صالحی نجف‌آبادی|200x200پیکسل]] | |||
فقها شرط ذکوریت در قضاوت را از اجماع و روایات برداشت کرده‌اند. | فقها شرط ذکوریت در قضاوت را از اجماع و روایات برداشت کرده‌اند. | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۸: | ||
۲. [[امام باقر(ع)]] فرمود: {{متن عربی|إنّ المرأةَ لا تُولَّى القَضاءَ و لا تُولَّى الإمارَةَ|ترجمه=زن نه عهده‌دار مسند قضاوت مى شود و نه عهده‌دار منصب امارت.}}<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، دارالکتب السلامیه، ج۱۰۳، ص۲۵۴ و جواهر، پیشین، ج۴۰، ص۱۴.</ref> آیت الله علیدوست این روایت را از جهت سند و دلالت ضعیف می‌داند.<ref>درس خارج فقه قضاء، آیت الله علیدوست، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت لله علیدوست.[http://a-alidoost.ir/persian/lessons/23552/]</ref> | ۲. [[امام باقر(ع)]] فرمود: {{متن عربی|إنّ المرأةَ لا تُولَّى القَضاءَ و لا تُولَّى الإمارَةَ|ترجمه=زن نه عهده‌دار مسند قضاوت مى شود و نه عهده‌دار منصب امارت.}}<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، دارالکتب السلامیه، ج۱۰۳، ص۲۵۴ و جواهر، پیشین، ج۴۰، ص۱۴.</ref> آیت الله علیدوست این روایت را از جهت سند و دلالت ضعیف می‌داند.<ref>درس خارج فقه قضاء، آیت الله علیدوست، پایگاه اطلاع‌رسانی آثار آیت لله علیدوست.[http://a-alidoost.ir/persian/lessons/23552/]</ref> | ||
۳. [[امام صادق(ع)]] از پیامبر اسلام نقل نموده که حضرت به علی(ع) فرمود: {{متن عربی|يَا عَلِيُّ لَيْسَ عَلَى اَلنِّسَاءِ جُمُعَةٌ وَ لاَ جَمَاعَةٌ… وَ لاَ تَوَلِّي اَلْقَضَاءِ|ترجمه=يا علي زنان را وظيفه نماز جمعه خواندن نيست و نه بنماز جماعت رفتن… و نه منصب قضاوت را متصدي شدن}}<ref>حرعاملی، وسایل الشیعه، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ج۱۸، ص۶، باب ۲ روایت ۱.</ref> این روایت مشهوری است اما آن را از جهت سند ضعیف می‌دانند و در خصال صدوق و وسائل الشیعه آمده است.<ref>درس خارج فقه، کتاب القضاء، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله صانعی</ref> | ۳. [[امام صادق(ع)]] از پیامبر اسلام نقل نموده که حضرت به علی(ع) فرمود: {{متن عربی|يَا عَلِيُّ لَيْسَ عَلَى اَلنِّسَاءِ جُمُعَةٌ وَ لاَ جَمَاعَةٌ… وَ لاَ تَوَلِّي اَلْقَضَاءِ|ترجمه=يا علي زنان را وظيفه نماز جمعه خواندن نيست و نه بنماز جماعت رفتن… و نه منصب قضاوت را متصدي شدن}}<ref>حرعاملی، وسایل الشیعه، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ج۱۸، ص۶، باب ۲ روایت ۱.</ref> این روایت مشهوری است اما آن را از جهت سند ضعیف می‌دانند و در خصال صدوق و وسائل الشیعه آمده است.<ref>درس خارج فقه، کتاب القضاء، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله صانعی</ref> فقهایی از جمله شیخ اعظم انصاری، مرحوم خوانساری، میرزای قمی، محقق اردبیلی و سید علی طباطبایی نیز این حدیث را چه از نظر سند و چه از نظر دلالت مورد مناقشه قرار داده‌اند.<ref>قضاوت زنان در نگاه مخالفان و موافقان، عذرا خلیلی، ندای صادق ۱۳۸۵، شماره ۴۱ ۴۲، [http://ensani.ir/fa/article/66052/قضاوت-زنان-در-نگاه-مخالفان-و-موافقان-قسمت-دوم-]</ref> | ||
قائلان به عدم جواز قضاوت زنان می‌گویند روایاتی چون مقبوله عمربن حنظله<ref>همان، ص۴، روایت ۳.</ref> و حسنه ابی خدیجه که دستور داده در امر قضاوت و تقلید به مرد رجوع کنید: «انظروا الی رجل»<ref>همان، باب ۱، صفات قاضی.</ref> فهم عرفی از آنها این است که به زن نمی‌توان به عنوان قاضی رجوع کرد. چون اراده شارع بر این است که زنها در حد امکان از نامحرم بدور باشند، و با آنها مواجه نشوند، لذا راضی نشده که امام جماعت مردان باشد… پس نمی‌تواند قاضی باشند.<ref>تبریزی، میرزا جواد، اسس القضاء و الشهاده، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، چاپ اول، ۱۴۱۵ هـ ق، ص۱۵.</ref> وقتی شارع رضایت به امام جماعت بودن زنان نداده است. چگونه راضی می‌شود زن مرجع تقلید یا قاضی باشد، و مکرراً مورد سؤال نامحرمان و در معرض دید آنها قرار گیرد، این مسئله است که در اذهان مردم ریشه دارد (ارتکاز قطعی عند المشرعه) و باعث یقین انسان می‌شود.<ref>خوئی، التنقیح فی شرح عروه الوثقی، قم، مؤسسه آل‌البیت، چاپ دوم، ج۱، ص۲۲۶.</ref> | قائلان به عدم جواز قضاوت زنان می‌گویند روایاتی چون مقبوله عمربن حنظله<ref>همان، ص۴، روایت ۳.</ref> و حسنه ابی خدیجه که دستور داده در امر قضاوت و تقلید به مرد رجوع کنید: «انظروا الی رجل»<ref>همان، باب ۱، صفات قاضی.</ref> فهم عرفی از آنها این است که به زن نمی‌توان به عنوان قاضی رجوع کرد. چون اراده شارع بر این است که زنها در حد امکان از نامحرم بدور باشند، و با آنها مواجه نشوند، لذا راضی نشده که امام جماعت مردان باشد… پس نمی‌تواند قاضی باشند.<ref>تبریزی، میرزا جواد، اسس القضاء و الشهاده، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، چاپ اول، ۱۴۱۵ هـ ق، ص۱۵.</ref> وقتی شارع رضایت به امام جماعت بودن زنان نداده است. چگونه راضی می‌شود زن مرجع تقلید یا قاضی باشد، و مکرراً مورد سؤال نامحرمان و در معرض دید آنها قرار گیرد، این مسئله است که در اذهان مردم ریشه دارد (ارتکاز قطعی عند المشرعه) و باعث یقین انسان می‌شود.<ref>خوئی، التنقیح فی شرح عروه الوثقی، قم، مؤسسه آل‌البیت، چاپ دوم، ج۱، ص۲۲۶.</ref> | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۲: | ||
== مطالعه بیشتر == | == مطالعه بیشتر == | ||
* قضاوت زن در فقه اسلامی، صالحی نجف آبادی، انتشارات امید فردا. | |||
* | * زن یا نیمی از پیکر اجتماع، استاد محمدتقی مصباح، قم، انتشارات آزادی. | ||
* زن یا نیمی از پیکر اجتماع، استاد محمدتقی | |||
{{پایان مطالعه بیشتر}} | {{پایان مطالعه بیشتر}} | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۱: | ||
| شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن | | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن | ||
| شاخه فرعی۱ = انسان‌شناسی در قرآن | | شاخه فرعی۱ = انسان‌شناسی در قرآن | ||
| شاخه فرعی۲ = | | شاخه فرعی۲ = | ||
| شاخه فرعی۳ = | | شاخه فرعی۳ = | ||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه =شد | ||
| تیترها = | | تیترها =شد | ||
| ویرایش = | | ویرایش =شد | ||
| لینک‌دهی = | | لینک‌دهی =شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر =شد | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = | | اولویت =ج | ||
| کیفیت = | | کیفیت =ج | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||