عدالت موجب همدلی است: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
مراد از جمله «و العدل تنسیقاً للقلوب» که در خطبه حضرت زهرا (س) آمده‌است؟
مراد از جمله {{متن عربی|و العدل تنسیقاً للقلوب}} که در خطبه حضرت زهرا(س) آمده‌ است؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
«تسنیق» به معنای تنظیم است.<ref>فیروز آبادی، قاموس اللغه، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، چاپ اول، ج۳، ص۴۱۲.</ref> پس عبارت خطبه به این معنی است که: «خداوند عدل و دادگستری را سبب برقراری ارتباط قلبها با یکدیگر قرار داد». فراز بعدی خطبه آن حضرت این عبارت است: «و طاعتَنا نظاماً للملّه و اِمامتَنا اَماناً مِنَ الفُرقَه».<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، دارالرضا، بی‌تا، ج۲۹، ص۲۲۳.</ref> این دو فراز از خطبه متمم و مکمل یکدیگرند و اشاره به دو نوع اختلاف در جامعه دارد که یکی نابرابری در توزیع ثروت خدادادی است که همه باید به‌طور عادلانه از آن بهره‌مند شوند و دیگری اختلاف در عقاید و افکار.
'''عدالت موجب ارتباط دل‌ها است''' در [[خطبه حضرت زهرا(س)]] بیان شده است. در توضیح این جمله بیان شده است که عدل موجب از بین رفتن کینه‌ها و کدورت‌ها و رفع آشوب‌ها و بی‌نظمی‌های اجتماعی می‌شود. [[امام علی(ع)]] نیز جملاتی نزدیک به همین مضمون را در نهج‌البلاغه بیان کرده اند. با توجه به مطالب ذکر شده انچه در اجتماع لازم است ایجاد تعادل در وظایف است. به زمام‌دار قدرت داده شد تا به امور مردم برسد و بر فقیر صبر توصیه شد اما رسیدگی به امور دیگران از او خواسته نشد.
==برسی معنایی==
«تسنیق» به معنای تنظیم است.<ref>فیروز آبادی، قاموس اللغه، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، چاپ اول، ج۳، ص۴۱۲.</ref> پس عبارت خطبه به این معنی است که: «خداوند عدل و دادگستری را سبب برقراری ارتباط قلب‌ها با یکدیگر قرار داد». فراز بعدی خطبه [[حضرت فاطمه(س)]] این عبارت است: {{متن عربی|و طاعتَنا نظاماً للملّه و اِمامتَنا اَماناً مِنَ الفُرقَه}}<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، دارالرضا، بی‌تا، ج۲۹، ص۲۲۳.</ref> این دو فراز از خطبه مکمل یکدیگرند و اشاره به دو نوع اختلاف در جامعه دارد که یکی نابرابری در توزیع ثروت خدادادی است که همه باید به‌طور عادلانه از آن بهره‌مند شوند و دیگری اختلاف در عقاید و افکار.


اگر با دقت بیشتری حوادث جنایی مانند سرقت، قتل، بی‌حرمتی و بلکه اساس انقلابهای خونین بشری را بررسی کنیم، در می‌یابیم که سرمنشأ اصلی آنها، فقدان عدالت و وجود نابرابری و تبعیض به ویژه در مسئله ثروت است که عده‌ای از آن نعمت بهره‌مند و اکثریت فاقد آن هستند و چون تبعیض برای بسیاری غیرقابل تحمل است، لذا سر از طغیان و جنایت درمی‌آورد.
با نگاه دقیق به جرم و جنایت‌هایی که در عالم رخ می‌دهد، سرمنشأ اصلی آنها، فقدان [[عدالت]] و وجود نابرابری و تبعیض به ویژه در مسئله ثروت است که عده‌ای از آن نعمت بهره‌مند و اکثریت فاقد آن هستند و چون تبعیض برای بسیاری غیرقابل تحمل است، لذا سر از طغیان و جنایت درمی‌آورد.


امیرالمؤمنین حضرت علی (ع) می‌فرماید: «خداوند متعال بر پیشوایان عادل واجب کرده‌است که بر خود تنگ بگیرند تا نیاز تهیدستان، آنان را به هیجان و شورش واندارد.»<ref>نهج البلاغه، محمد عبده، ص۴۰۰. (ان الله فرض علی ائمه‌العدول ان یقدّروا انفسهم بضعفه الناس کی لا یتبیّغ بالفقیر فقره).</ref> پس بی‌عدالتی موجب به هم ریختن جامعه و از هم پاشیدگی ودوری قلبها و دلها می‌شود که، ظلم ناپایدار است. در مقابل، اگر افراد جامعه مشاهده کردند که امام و رهبر و به دنبال آنها تمام مسئولین، زندگی مناسب با عدالت اجتماعی دارند، قلب آنها آرام گرفته و اطمینان خود را از دست نخواهند داد و در پی آن، مردم با یکدیگر مهربان تر خواهند شد. در همین زمینه پیشوای عادلان و امیر مؤمنان حضرت علی (ع) می‌فرماید: «و لو شئتُ لاهتدیتُ الطریقَ الی مُصفّی هذا العسلِ و لباب هذا القمحِ ولکنْ هیهاتَ اَنْ یقودَنی جشَعی اِلی تخیُّرِ الاَطْعِمه اَنْ یغلبَنی هوای و لعلَّ بالحجاز و الیمامه مَنْ لاعهد له بالشبع و لا طمع له فی القرص»؛<ref>نهج البلاغه، صبحی صالح، بیروت، ۱۳۸۷ق، ص۴۱۸.</ref> اگر بخواهم راه دستیابی به عسل مصفا و نان مغز گندم را بلد هستم، اما هیهات که هوای نفس را به اختیار غذاهای لذیذ بکشام و حال آن که شاید در حجاز یا یمامه کسی باشد که هرگز سیر نشده و مدتهاست قرص نان به دست نیاورده است.<ref>نهج البلاغه، محمد عبده، ص۵۰۵.</ref>
==تاثیر عدالت==
[[امام علی(ع)]] می‌فرماید: {{متن عربی|ان الله فرض علی ائمه‌ العدول ان یقدّروا انفسهم بضعفه الناس کی لا یتبیّغ بالفقیر فقره|ترجمه=خداوند متعال بر پیشوایان عادل واجب کرده‌ است که بر خود تنگ بگیرند تا نیاز تهیدستان، آنان را به هیجان و شورش واندارد.}}<ref>نهج البلاغه، محمد عبده، ص۴۰۰.</ref> پس بی‌عدالتی موجب به هم ریختن جامعه و از هم پاشیدگی و دوری قلب‌ها و دل‌ها می‌شود که، ظلم ناپایدار است. در مقابل، اگر افراد جامعه مشاهده کردند که امام و رهبر و به دنبال آنها تمام مسئولین، زندگی مناسب با عدالت اجتماعی دارند، قلب آنها آرام گرفته و اطمینان خود را از دست نخواهند داد و در پی آن، مردم با یکدیگر مهربان تر خواهند شد.  


نکته:
در این زمینه حضرت علی(ع) می‌فرماید: {{متن عربی|و لو شئتُ لاهتدیتُ الطریقَ الی مُصفّی هذا العسلِ و لباب هذا القمحِ ولکنْ هیهاتَ اَنْ یقودَنی جشَعی اِلی تخیُّرِ الاَطْعِمه اَنْ یغلبَنی هوای و لعلَّ بالحجاز و الیمامه مَنْ لاعهد له بالشبع و لا طمع له فی القرص|ترجمه=اگر بخواهم راه دستیابی به عسل مصفا و نان مغز گندم را بلد هستم، اما هیهات که هوای نفس را به اختیار غذاهای لذیذ بکشام و حال آن که شاید در حجاز یا یمامه کسی باشد که هرگز سیر نشده و مدتهاست قرص نان به دست نیاورده است؛}}<ref>نهج البلاغه، صبحی صالح، بیروت، ۱۳۸۷ق، ص۴۱۸ و نهج البلاغه، محمد عبده، ص۵۰۵.</ref>


لازمه این تنسیق و ایجاد ارتباط، تساوی در حقوق نیست، بلکه تعادل، بهترین کنش ارتباطی و پربازده‌ترین روابط است. اگر بر زن حجاب واجب شده‌است، زینت کردن به طلا و حریر را هم حلال شده و اگر به والی قدرت داده شد در مقابل، زهد و بیداری و رسیدگی در نیمه شب و باز بودن در منزل به روی ارباب رجوع نیز بر او واجب شده‌است. اگر بر فقیر صبر واجب شد، آسایش در خانه بر او حلال و رسیدگی به نیازمندان از او خواسته نشده‌است و…. از این جهت است که فرمودند: «العدل نظام الاِمرَه»<ref>محدث، سید جلال الدین، شرح فارسی غرر و درر آمدی، فهرست موضوعی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۷/۹۱۲، سال ۱۳۴۶ ش، ج۷، ص۲۳۶.</ref> عدل سازمان حکومت است و «العدل ملاک»<ref>همان.</ref> عدل معیار است.
==حفظ تعادل در جامعه==
لازمه تنسیق و ایجاد ارتباط، تساوی در حقوق نیست، بلکه تعادل، بهترین کنش ارتباطی و پربازده‌ترین روابط است. اگر بر زن [[حجاب]] واجب شده‌ است، زینت کردن به طلا و حریر را هم حلال شده و اگر به والی قدرت داده شد در مقابل، زهد و بیداری و رسیدگی در نیمه شب و باز بودن در منزل به روی ارباب رجوع نیز بر او واجب شده‌ است. اگر بر فقیر [[صبر]] واجب شد، رسیدگی به نیازمندان از او خواسته نشده‌ است و …. از این جهت است که فرمودند: {{متن عربی|العدل نظام الاِمرَه|ترجمه=عدل سازمان حکومت است}} و {{متن عربی|العدل ملاک|ترحمه=عدل معیار است.}}<ref>محدث، سید جلال الدین، شرح فارسی غرر و درر آمدی، فهرست موضوعی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۷/۹۱۲، سال ۱۳۴۶ ش، ج۷، ص۲۳۶.</ref>
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}


== برای مطالعهٔ بیشتر ==
== برای مطالعهٔ بیشتر ==
۱ـ شرخ خطبه حضرت زهرا (س)، سید غرالدین حسینی، دو جلد.
 
{{پایان مطالعه بیشتر}}
{{پایان مطالعه بیشتر}}


خط ۳۰: خط ۳۴:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
خط ۴۰: خط ۴۴:
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
۱٬۴۰۷

ویرایش