سوره احقاف: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۱ دسامبر ۲۰۲۰
ابرابزار
(تکمیل و بارگزاری)
(ابرابزار)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
معني سوره «احقاف» چيست و درباره چه موضوعي صحبت مي‌كند؟
معنی سوره «احقاف» چیست و درباره چه موضوعی صحبت می‌کند؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
سوره احقاف، از جمله [[سوره‌های مکی]] و دارای ۴۶ آیه می‌باشد. احقاف جمع حِقف به معنی ریگ روان است. احقاف منازل [[قوم عاد]] بود که [[حضرت هود(ع)]] بر آن‌ها مبعوث شد. بنابر قول معتبر، قوم عاد در جنوب جزیرة العرب حوالی یمن کنونی است. از جمله محتوای این سوره می‌توان، به نزول قرآن توسط خداوند، بطلان پرستش غیر از خدا، پاداش استقامت در ایمان، لزوم احسان به پدر و مادر، دادگاه عدل الهی برا کافران و عمومیت دعوت پیامبر(ص) حتی برای جنّیان، اشاره کرد.
سوره احقاف، از جمله [[سوره‌های مکی]] و دارای ۴۶ آیه می‌باشد. احقاف جمع حِقف به معنی ریگ روان است. احقاف منازل [[قوم عاد]] بود که [[حضرت هود(ع)]] بر آن‌ها مبعوث شد. بنابر قول معتبر، قوم عاد در جنوب جزیرة العرب حوالی یمن کنونی است. از جمله محتوای این سوره می‌توان، به نزول قرآن توسط خداوند، بطلان پرستش غیر از خدا، پاداش استقامت در ایمان، لزوم احسان به پدر و مادر، دادگاه عدل الهی برا کافران و عمومیت دعوت پیامبر(ص) حتی برای جنّیان، اشاره کرد.


==معنای لغوی و اصطلاحی==
== معنای لغوی و اصطلاحی ==
«اَحقاف» جمع «حِقف» به معنی خط طولاني از ريگ روان كه به چپ و راست روان است، می‌باشد.<ref>راغب اصفهاني، مفردات الفاظ القرآن، بيروت، الدار الشاميه، ۱۴۱۶ ق، ص۲۴۸.</ref> همچنین به معني تپه بزرگ شن (توده ريگ) كه از وزيدن بادها به طور قوس درآمده است، نیز استعمال شده است.  
«اَحقاف» جمع «حِقف» به معنی خط طولانی از ریگ روان که به چپ و راست روان است، می‌باشد.<ref>راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، بیروت، الدار الشامیه، ۱۴۱۶ ق، ص۲۴۸.</ref> همچنین به معنی تپه بزرگ شن (توده ریگ) که از وزیدن بادها به‌طور قوس درآمده است، نیز استعمال شده است.


احقاف منازل [[قوم عاد]] بود كه [[حضرت هود(ع)]] بر آنها مبعوث شد {{قرآن|وَ اذْكُرْ أَخَا عَادٍ إِذْ أَنْذَرَ قَوْمَهُ بِالأحْقَافِ وَقَدْ خَلَتِ النُّذُرُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ أَلا تَعْبُدُوا إِلا اللَّهَ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ|ترجمه=برادر قوم عاد را ياد كن‏، آن زمان كه قومش را در سرزمين (احقاف‏) بيم داد در حالى كه پيامبران زيادى قبل از او در گذشته‏هاى دور و نزديك آمده بودند كه‏: جز خداى يگانه را نپرستيد! [و گفت‏:] من بر شما از عذاب روزى بزرگ مى‏‌ترسم‏.|سوره=احقاف|آیه=۲۱}}
احقاف منازل [[قوم عاد]] بود که [[حضرت هود(ع)]] بر آنها مبعوث شد {{قرآن|وَ اذْکُرْ أَخَا عَادٍ إِذْ أَنْذَرَ قَوْمَهُ بِالأحْقَافِ وَقَدْ خَلَتِ النُّذُرُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ أَلا تَعْبُدُوا إِلا اللَّهَ إِنِّی أَخَافُ عَلَیْکُمْ عَذَابَ یَوْمٍ عَظِیمٍ|ترجمه=برادر قوم عاد را یاد کن‏، آن زمان که قومش را در سرزمین (احقاف‏) بیم داد در حالی که پیامبران زیادی قبل از او در گذشته‌های دور و نزدیک آمده بودند که‏: جز خدای یگانه را نپرستید! [و گفت‏:] من بر شما از عذاب روزی بزرگ می‌ترسم‏.|سوره=احقاف|آیه=۲۱}}


==مکان احقاف==
== مکان احقاف ==
منطقه احقاف، به صورت ریگستانی بوده است و در مورد مکان امروزی آن، نظراتي ارائه گرديده است كه در تفسير مجمع‌البيان آمده است:<ref>ابو علي الفضل بن الحسن الطبرسي، مجمع البيان في تفسير القرآن، قم، منشورات مكتبه آيت الله المرعشي، ۱۴۰۳ ق، ج۵، ص۸۹ .</ref>  
منطقه احقاف، به صورت ریگستانی بوده است و در مورد مکان امروزی آن، نظراتی ارائه گردیده است که در تفسیر مجمع‌البیان آمده است:<ref>ابو علی الفضل بن الحسن الطبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، قم، منشورات مکتبه آیت الله المرعشی، ۱۴۰۳ ق، ج۵، ص۸۹.</ref>
* «احقاف» صحراي بسيار وسيع از شن‌هاي روان است كه در جنوب [[جزيره العرب]] حوالي [[يمن]] قرار دارد<ref>كلانتري، الياس، لغات قرآن در تفسير مجمع البيان، انتشارات بيان، ۱۳۶۳، ص۱۴.</ref> و اين قول از قتاده است كه فرموده ريگزاري مشرف بر دريا از يمن است.
* «احقاف» صحرای بسیار وسیع از شن‌های روان است که در جنوب [[جزیره العرب]] حوالی [[یمن]] قرار دارد<ref>کلانتری، الیاس، لغات قرآن در تفسیر مجمع البیان، انتشارات بیان، ۱۳۶۳، ص۱۴.</ref> و این قول از قتاده است که فرموده ریگزاری مشرف بر دریا از یمن است.
* « احقاف» نام وادي اي است ميان عمان و مهره (بروزن بهره) اين قول از ابن عباس است.
* «احقاف» نام وادی ای است میان عمان و مهره (بروزن بهره) این قول از ابن عباس است.
* بنابر قول ابن اسحاق « احقاف» ريگزاري است كه از عمان تا [[حضرموت]] امتداد دارد.  
* بنابر قول ابن اسحاق «احقاف» ریگزاری است که از عمان تا [[حضرموت]] امتداد دارد.
*برخي از صاحب‌نظران به يقين درمورد آن سرزمين نظري نداده‌اند و چنين گفته‌اند كه احقاف منازل قوم عاد بود و به تحقيق جاي آن معلوم نيست چون قوم عاد بر بسياري از بلاد تسلّّّّّط يافته بودند و حضرت هود(ع) در يكي از مراكز آنان به رسالت مبعوث شده بود.<ref>ميرزا ابوالحسن شعراني، نشر طوبي، تهران، كتاب فروشي اسلاميه، ۱۳۹۸ ق، ج۱، ص۱۸۱.</ref>
* برخی از صاحب‌نظران به یقین درمورد آن سرزمین نظری نداده‌اند و چنین گفته‌اند که احقاف منازل قوم عاد بود و به تحقیق جای آن معلوم نیست چون قوم عاد بر بسیاری از بلاد تسلّّّّّط یافته بودند و حضرت هود(ع) در یکی از مراکز آنان به رسالت مبعوث شده بود.<ref>میرزا ابوالحسن شعرانی، نشر طوبی، تهران، کتاب فروشی اسلامیه، ۱۳۹۸ ق، ج۱، ص۱۸۱.</ref>


با توجه به اینکه از آيات ديگر قرآن در [[سوره شعراء]] بر مي‌آيد كه قوم عاد در جائي زندگي مي‌‌كردند كه آب فراوان و درختان جالب داشته است، نظریه دوم و سوم بعید به نظر می‌رسد. بنابر این نظریه اول تقويت مي‌شود كه قسمت جنوبي جزيره العرب حوالي يمن ‌باشد كه سرزمين قوم عاد در عين مصون نبودن از شن‌هاي روان داراي آب و درخت بوده است.<ref>مكارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، تهران، انتشارات اسلاميه، ۱۳۶۴، ج۲۱، ص۳۵۱ .</ref>
با توجه به اینکه از آیات دیگر قرآن در [[سوره شعراء]] بر می‌آید که قوم عاد در جائی زندگی می‌کردند که آب فراوان و درختان جالب داشته است، نظریه دوم و سوم بعید به نظر می‌رسد. بنابر این نظریه اول تقویت می‌شود که قسمت جنوبی جزیره العرب حوالی یمن باشد که سرزمین قوم عاد در عین مصون نبودن از شن‌های روان دارای آب و درخت بوده است.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، انتشارات اسلامیه، ۱۳۶۴، ج۲۱، ص۳۵۱.</ref>


==محتواي سوره احقاف==
== محتوای سوره احقاف ==
اين سوره در [[مكّه]] نازل شده است و داراي «۴۶» آيه می‌باشد.<ref>طباطبائي، سيد محمد حسين، الميزان في تفسير القرآن، بيروت، موسسه الاعلمي للمطبوعات، ۱۳۹۳ ق، ج۱۸، ص۱۸۴.</ref> محتوای این سوره عبارت است از:
این سوره در [[مکّه]] نازل شده است و دارای «۴۶» آیه می‌باشد.<ref>طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۳ ق، ج۱۸، ص۱۸۴.</ref> محتوای این سوره عبارت است از:
 
* '''بیان عظمت [[قرآن]]''': {{قرآن|تَنْزِیلُ الْکِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ|ترجمه=این کتاب از سوی خداوند عزیز و حکیم نازل شده است‏|سوره=احقاف|آیه=۲}}
*'''بيان عظمت [[قرآن]]''': {{قرآن|تَنْزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ|ترجمه=اين كتاب از سوى خداوند عزيز و حكيم نازل شده است‏|سوره=احقاف|آیه=۲}}
* '''حق بودن آفرینش جهان''': {{قرآن|مَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَأَجَلٍ مُسَمًّی|ترجمه=ما آسمانها و زمین و آنچه را در میان این دو است جز بحق و برای سرآمد معیّنی نیافریدیم‏؛ امّا کافران از آنچه انذار می‌شوند روی گردانند!|سوره=احقاف|آیه=۳}}
*'''حق بودن آفرينش جهان''': {{قرآن|مَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَأَجَلٍ مُسَمًّى|ترجمه=ما آسمانها و زمين و آنچه را در ميان اين دو است جز بحق و براى سرآمد معيّنى نيافريديم‏؛ امّا كافران از آنچه انذار مى‏‌شوند روى گردانند!|سوره=احقاف|آیه=۳}}
* '''بطلان پرستش غیر از خداوند''': {{قرآن|قُلْ أَرَأَیْتُمْ مَا تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَرُونِی مَاذَا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْکٌ فِی السَّمَاوَاتِ…|۴|وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ یَدْعُو مِنْ دُونِ اللَّهِ مَنْ لَا یَسْتَجِیبُ لَهُ إِلَیٰ یَوْمِ الْقِیَامَةِ وَهُمْ عَنْ دُعَائِهِمْ غَافِلُونَ|۵|ترجمه=به آنان بگو: این معبودهایی را که غیر از خدا پرستش می‌کنید به من نشان دهید چه چیزی از زمین را آفریده‌اند، یا شرکتی در آفرینش آسمان‌ها دارند؟...(۴) چه کسی گمراهتر است از آن کس که معبودی غیر خدا را می‌خواند که تا قیامت هم به او پاسخ نمی‌گوید و از خواندن آن‌ها [کاملا] بی‌خبر است‏؟!(۵)|سوره=احقاف|آیه=۴ و ۵}}
*'''بطلان پرستش غیر از خداوند''': {{قرآن|قُلْ أَرَأَيْتُمْ مَا تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَرُونِي مَاذَا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْكٌ فِي السَّمَاوَاتِ...|۴|وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ يَدْعُو مِنْ دُونِ اللَّهِ مَنْ لَا يَسْتَجِيبُ لَهُ إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَهُمْ عَنْ دُعَائِهِمْ غَافِلُونَ|۵|ترجمه=به آنان بگو: اين معبودهايى را كه غير از خدا پرستش مى‏‌كنيد به من نشان دهيد چه چيزى از زمين را آفريده‏‌اند، يا شركتى در آفرينش آسمان‌ها دارند؟...(۴) چه كسى گمراهتر است از آن كس كه معبودى غير خدا را مى‏‌خواند كه تا قيامت هم به او پاسخ نمى‌‏گويد و از خواندن آن‌ها [كاملا] بی‌خبر است‏؟!(۵)|سوره=احقاف|آیه=۴ و ۵}}
* '''پاداش استقامت در [[ایمان]]''': {{قرآن|إِنَّ الَّذِینَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ|۱۳|أُولٰئِکَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ خَالِدِینَ فِیهَا جَزَاءً بِمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ|۱۴|ترجمه=کسانی که گفتند: پروردگار ما اللّه است، سپس استقامت کردند، نه ترسی برای آنان است و نه اندوهگین می‌شوند. آن‌ها اهل بهشتند و جاودانه در آن می‌مانند؛ این پاداش اعمالی است که انجام می‌دادند|سوره=احقاف|آیه=۱۴ و ۱۵}}
*'''پاداش استقامت در [[ایمان]]''': {{قرآن|إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ|۱۳|أُولَٰئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ خَالِدِينَ فِيهَا جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ|۱۴|ترجمه=كسانى كه گفتند: پروردگار ما اللّه است، سپس استقامت كردند، نه ترسى براى آنان است و نه اندوهگين مى‏‌شوند. آن‌ها اهل بهشتند و جاودانه در آن مى‏‌مانند؛ اين پاداش اعمالى است كه انجام مى‌‏دادند|سوره=احقاف|آیه=۱۴ و ۱۵}}
* '''احسان به پدر و مادر''': {{قرآن|وَ وَصَّیْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَیْهِ إِحْسَانًا…|ترجمه=و ما انسان را به احسان در حق پدر و مادر خود سفارش کردیم…|سوره=احقاف|آیه=۱۵}}
*'''احسان به پدر و مادر''': {{قرآن|وَ وَصَّيْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ إِحْسَانًا...|ترجمه=و ما انسان را به احسان در حق پدر و مادر خود سفارش کردیم...|سوره=احقاف|آیه=۱۵}}
* '''دادگاه [[عدل الهی]] و جزای کافران''': {{قرآن|وَیَوْمَ یُعْرَضُ الَّذِینَ کَفَرُوا عَلَی النَّارِ أَذْهَبْتُمْ طَیِّبَاتِکُمْ فِی حَیَاتِکُمُ الدُّنْیَا وَاسْتَمْتَعْتُمْ بِهَا فَالْیَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا کُنْتُمْ تَسْتَکْبِرُونَ فِی الْأَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَبِمَا کُنْتُمْ تَفْسُقُونَ|ترجمه=آن روز که کافران را بر آتش عرضه می‌کنند [به آنها گفته می‌شود:] طیّبات و پاکی‌هایتان را در زندگی دنیا از بین بردید و از لذت‌های آن استفاده کردید؛ اما امروز عذاب ذلّت‌بار بخاطر استکباری که در زمین بنا حق کردید و بخاطر گناهانی که انجام می‌دادید؛ جزای شما خواهد بود|سوره=احقاف|آیه=۲۰}}
*'''دادگاه [[عدل الهی]] و جزای کافران''': {{قرآن|وَيَوْمَ يُعْرَضُ الَّذِينَ كَفَرُوا عَلَى النَّارِ أَذْهَبْتُمْ طَيِّبَاتِكُمْ فِي حَيَاتِكُمُ الدُّنْيَا وَاسْتَمْتَعْتُمْ بِهَا فَالْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنْتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَبِمَا كُنْتُمْ تَفْسُقُونَ|ترجمه=آن روز كه كافران را بر آتش عرضه مى‏‌كنند [به آنها گفته مى‏شود:] طيّبات و پاکی‌هایتان را در زندگى دنيا از بین بردید و از لذت‌های آن استفاده کردید؛ اما امروز عذاب ذلّت‏بار بخاطر استكبارى كه در زمين بنا حق كرديد و بخاطر گناهانى كه انجام مى‏‌داديد؛ جزاى شما خواهد بود|سوره=احقاف|آیه=۲۰}}
* '''گسترش و عمومیّت دعوت [[پیامبر(ص)]] حتی برای جنّیان''': {{قرآن|وَ إِذْ صَرَفْنَا إِلَیْکَ نَفَرًا مِنَ الْجِنِّ یَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قَالُوا أَنْصِتُوا ۖ فَلَمَّا قُضِیَ وَلَّوْا إِلَیٰ قَوْمِهِمْ مُنْذِرِینَ|ترجمه=به یادآور] هنگامی که گروهی از جنّ را به سوی تو متوجّه ساختیم که قرآن را بشنوند؛ وقتی حضور یافتند به یکدیگر گفتند: (خاموش باشید و بشنوید!) و هنگامی که پایان گرفت‏، به سوی قوم خود بازگشتند و آنها را بیم دادند!|سوره=احقاف|آیه=۲۹}}
* '''گسترش و عموميّت دعوت [[پيامبر(ص)]] حتی برای جنّیان''': {{قرآن|وَ إِذْ صَرَفْنَا إِلَيْكَ نَفَرًا مِنَ الْجِنِّ يَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قَالُوا أَنْصِتُوا ۖ فَلَمَّا قُضِيَ وَلَّوْا إِلَىٰ قَوْمِهِمْ مُنْذِرِينَ|ترجمه=به ياد آور] هنگامى كه گروهى از جنّ را به سوى تو متوجّه ساختيم كه قرآن را بشنوند؛ وقتى حضور يافتند به يكديگر گفتند: (خاموش باشيد و بشنويد!) و هنگامى كه پايان گرفت‏، به سوى قوم خود بازگشتند و آنها را بيم دادند!|سوره=احقاف|آیه=۲۹}}


{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
==مطالعه بيشتر==


۱. مکارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، ج۹ و ج۱۵، ص۲۹۱ و ج۲۱، ص۳۵۱ و ج۲۳، ص۳۹.  
== مطالعه بیشتر ==
۱. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۹ و ج۱۵، ص۲۹۱ و ج۲۱، ص۳۵۱ و ج۲۳، ص۳۹.


۲. طباطبايي، سيد محمد حسين، تفسير الميزان، مترجم: سيد محمد باقر موسوي، ج۱۰، و ج۱۸.  
۲. طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، مترجم: سید محمد باقر موسوی، ج۱۰، و ج۱۸.


۳. قرشي، سيد علي اکبر، تفسير احسن الحديث، ج۱۰.  
۳. قرشی، سید علی اکبر، تفسیر احسن الحدیث، ج۱۰.


۴. قرائتي، محسن، تفسير نور، ج۸ .
۴. قرائتی، محسن، تفسیر نور، ج۸.
{{پایان مطالعه بیشتر}}
{{پایان مطالعه بیشتر}}


==منابع==
== منابع ==
<references />
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
| شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
| شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
|شاخه فرعی۱ = آیات و سوره‌ها
|شاخه فرعی۱ = آیات و سوره‌ها
|شاخه فرعی۲ = اسامی سوره‌ها و آیات
|شاخه فرعی۲ = اسامی سوره‌ها و آیات
|شاخه فرعی۳ =  
|شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
خط ۵۷: خط ۵۶:
  | ویرایش = شد
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی = شد
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر = شد
  | تغییر مسیر = شد
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
  | بازبینی =
  | تکمیل =  
  | تکمیل =
  | اولویت = الف
  | اولویت = الف
  | کیفیت = د
  | کیفیت = د
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
automoderated
۱٬۲۷۴

ویرایش