حضانت پدر و مادر: تفاوت میان نسخه‌ها

حضانت پدر و مادر (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۷ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۲۳

۳۲ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۷ آوریل ۲۰۲۳

←‏ادله و ملاک‌های اولویت مادر در حضانت

Am.gashool

۴۶۵

ویرایش

@@ خط ۲۳: / خط ۲۳: @@
 با توجه به آنچه که در ملاک و حکمت حضانت بیان شد، در این که مادر تا پایان دوران شیر خوارگی طفل اولویت در حق حضانت دارد، هیچ اختلافی نیست و نصوص شرعی هم چون آیات قرآنی دلالت بر آن دارد؛ ولی اختلاف بیشتر در بعد از انقضای دو سال است. اقوال فقها و ادله روائی در این مورد را می‌توان به چند دسته تقسیم کرد:
-۱. روایاتی که به‌طور مطلق مادر را برای سرپرستی کودک سزاوارتر می‌داند؛ از جمله روایتی است که از طریق شیعه و سنی در مورد قضاوت [[حضرت رسول(ص)]] درباره دختر حمزه، نقل شده است که حضرت فرمودند: دختر حمزه را به خاله‌اش بدهید و اضافه کردند «الخاله والده»<ref>وسائل الشیعه، ج۱۵، باب ۷۳ از ابواب احکام الاولاد، حدیث ۴.</ref> خاله به منزله مادر است. ابوعلی، ابن جنیداسکافی از فقهای شیعه که به شایستگی مادر در حضانت معتقد است، به روایت «المرأه احق بالولد مالم تتزوج» استناد کرده است.<ref>به نقل از جواهر الکلام، ج۳۱، ص۲۹۱. ورک به ص۲۸۵.</ref>
+۱. روایاتی که به‌طور مطلق مادر را برای سرپرستی کودک سزاوارتر می‌داند؛ از جمله روایتی است که از طریق شیعه و سنی در مورد قضاوت [[حضرت رسول(ص)]] درباره دختر حمزه، نقل شده است که حضرت فرمودند: دختر حمزه را به خاله‌اش بدهید و اضافه کردند «الخالة والدة»<ref>وسائل الشیعه، ج۱۵، باب ۷۳ از ابواب احکام الاولاد، حدیث ۴.</ref> خاله به منزله مادر است. ابوعلی، ابن جنیداسکافی از فقهای شیعه که به شایستگی مادر در حضانت معتقد است، به روایت «المرأه احق بالولد مالم تتزوج» استناد کرده است.<ref>به نقل از جواهر الکلام، ج۳۱، ص۲۹۱. ورک به ص۲۸۵.</ref>
-۲. روایاتی که به اولویت مادر تا ازدواج نکرده است، دلالت دارد؛ هم چون روایت مرسله‌ای که مقری نقل کرده است که امام در پاسخ به این که کدام یک از والدین در امر حضانت احق (شایسته‌تر) می‌باشند، فرمودند: «المرأه أحق بالولد مالم تتزوج، مادر تا زمانی که ازدواج نکرده است نسبت به حضانت شایسته‌تر است.»<ref>وسائل الشیعه، ج۱۵، باب ۸۱، از ابواب احکام الاولاد، حدیث۴.</ref> این نظریه به شیخ صدوق نسبت داده شده است.<ref>به نقل از جواهر الکلام، ج۳۱، ص۲۹۱.</ref>
+۲. روایاتی که به اولویت مادر تا پیش از ازدواج مجدد، دلالت دارد؛ همچون روایت مرسله‌ای که در آن منقری نقل کرده است: امام در پاسخ به این پرسش که کدام یک از والدین در امر حضانت احق (شایسته‌تر) می‌باشند، فرمودند: «المرأه أحق بالولد مالم تتزوج، مادر تا زمانی که ازدواج نکرده است نسبت به حضانت شایسته‌تر است.»<ref>وسائل الشیعه، ج۱۵، باب ۸۱، از ابواب احکام الاولاد، حدیث۴.</ref> این نظریه به شیخ صدوق نسبت داده شده است.<ref>به نقل از جواهر الکلام، ج۳۱، ص۲۹۱.</ref>
-۳. روایات و اقوالی از فقها که مادر را تا ۹ سالگی فرزند احق و اولی می‌داند. [[شیخ مفید]]<ref>المقنعه، ص۸۳، همچنین سلار و قاضی به نقل از صابح جوهر چنین عقیده ای دارند.</ref> معتقد است که مادر تا ۹ سالگی نسبت به دختر مقدم است.
+۳. روایات و اقوالی از فقها که مادر را تا ۹ سالگی فرزند احق و اولی می‌داند. [[شیخ مفید]]<ref>المقنعه، ص531، همچنین بنا به نقل  صاحب جواهر، سلار و قاضی نیز چنین عقیده ای دارند.</ref> معتقد است که مادر تا ۹ سالگی نسبت به دختر مقدم است.
 ۴. قول مشهور که در مورد پسر تا ۲ سال و در مورد دختر تا ۷ سال، برای مادر اولویت قائل است و در قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران نیز همین قول منعکس است.<ref>منظور ماده ۱۱۶۹ق به پیش از اصلاح ۸/۹/۱۳۸۲ است.</ref> این عقیده را [[شیخ طوسی]] در نهایه، ابن حمزه و ابن ادریس و سرانجام محقق برگزیده و علامه و دیگران نیز همین نظر را انتخاب کرده‌اند. نظر مشهور بنا به عقیده صاحب جواهر اجماعی است و نیز مقتضای جمع بین روایات است.<ref>به نقل جواهر الکلام، ج۳۱، ص۲۹۲.</ref> و شاید بتوان گفت با وجود فرزندان برای خانم امکان ازدواج مجدد وی سلب می‌شود، از این جهت حضانت تکلیفی بر دوش مادران نمی‌باشد همچنان که در قبل نیز بدان اشاره شد.