حدیث کسب شهرت به‌وسیله عبادت: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۸: خط ۱۸:
  | توضیحات =
  | توضیحات =
}}
}}
بر اساس روایتی که از [[امام رضا(ع)]] نقل شده، کسی که خودش را به وسیله [[عبادت]] میان مردم مشهور کند، باید در دینداری او شک کرد. طبق این حدیث، خدا مشهور شدن انسان به وسیله عبادت را، دوست ندارد. این روایت در چندین کتاب حدیثی شیعه ذکر شده و سلسله‌سندی که در [[معانی الاخبار (کتاب)|کتاب معانی الاخبار]] ذکر شده، [[حدیث صحیح|صحیح]] و [[حدیث معتبر|معتبر]] شمرده شده است. روایاتی که از نظر محتوا شبیه این حدیث است نیز، در منابع حدیثی ذکر شده است.  
بر اساس روایتی که از [[امام رضا(ع)]] نقل شده، کسی که خودش را به وسیله [[عبادت]] میان مردم مشهور کند، باید در دینداری او شک کرد. طبق این حدیث، خدا مشهور شدن انسان به وسیله عبادت را، دوست ندارد. این روایت در چندین کتاب
 
حدیثی مشابه آن در کتاب [[معانی الاخبار (کتاب)|معانی الاخبار]] ذکر شده، که [[حدیث صحیح|صحیح]] و [[حدیث معتبر|معتبر]] شمرده شده است. روایاتی که از نظر محتوا شبیه این حدیث است نیز، در منابع حدیثی ذکر شده است.  


[[شیخ حر عاملی]]، محدث شیعه قرن یازدهم قمری، بر این باور است که [[واجب|واجبات]] را باید آشکارا انجام داد؛ اما انجام [[مستحب|مستحبات]] بهتر است مخفیانه باشد تا باعث شهرت نشود. [[فیض کاشانی]]، دیگر محدث شیعه، مراد از این روایات را این دانسته که مؤمنان اعمال مستحبی‌شان را به رخ مردم نکشانند. به گفته [[علامه مجلسی]]، محدث [[شیعه]]، اگر کارهای مستحبی به صورت مخفیانه انجام نشود، ممکن است انسان به‌تدریج دچار [[تکبر|غرور]] و [[عجب|خودبرتربینی]] شود و [[اخلاص|اخلاصش]] از بین برود.
[[شیخ حر عاملی]]، محدث شیعه قرن یازدهم قمری، بر این باور است که [[واجب|واجبات]] را باید آشکارا انجام داد؛ اما انجام [[مستحب|مستحبات]] بهتر است مخفیانه باشد تا باعث شهرت نشود. [[فیض کاشانی]]، دیگر محدث شیعه، مراد از این روایات را این دانسته که مؤمنان اعمال مستحبی‌شان را به رخ مردم نکشانند. به گفته [[علامه مجلسی]]، محدث [[شیعه]]، اگر کارهای مستحبی به صورت مخفیانه انجام نشود، ممکن است انسان به‌تدریج دچار [[تکبر|غرور]] و [[عجب|خودبرتربینی]] شود و [[اخلاص|اخلاصش]] از بین برود.


== متن و ترجمه ==
== متن و ترجمه ==
=== به نقل از امام رضا(ع) ===
{{عربی بزرگ|مَنْ شَهَرَ نَفْسَهُ بِالْعِبَادَةِ فَاتَّهِمُوهُ عَلیٰ دِينِهِ، فَاِنَّ اَللَّهَ يَكْرَهُ شُهْرَةَ اَلْعِبَادَةِ وَ شُهْرَةَ اَلنَّاسِ ثُمَّ قَالَ: اِنَّ اللَّهَ (تَعَالَی) اِنَّمَا فَرَضَ عَلَی النَّاسِ فِی الْیَوْمِ وَ اللَّیْلَة سَبْعَ عَشْرَه رَکْعَة، مَنْ أَتَی بِهَا لَمْ یَسْأَلْهُ اللَّهُ (عَزَّ وَ جَلَّ) عَمَّا سِوَاهَا، وَ اِنَّمَا اَضَافَ رَسُولَ اللَّهِ(ص) اِلَیْهَا مِثْلَیْهَا لِیَتِمَّ بِالنَّوَافِلِ مَا یَقَعُ فِیهَا مِنَ النُّقْصَانِ، وَ اِنَّ اللَّهَ (عَزَّ وَ جَلَّ) لَا یُعَذِّبُ عَلَی کَثْرَة الصَّلَاه وَ الصَّوْمِ، وَ لَکِنَّهُ یُعَذِّبُ عَلَی خِلَافِ السُّنَّه<ref name=":0" />|ترجمه=هر كه خود را به واسطه عبادت کردن، بین مردم مشهور کند، در دينداری او شک كنيد؛ زيرا خدا مشهور شدن به واسطه عبادت و شهرت نزد مردم را ناپسند می‌دارد. خداوند تعالی بر مردم در شبانه روز هفده رکعت نماز را واجب کرد و هر کس آنها را بخواند دیگر مؤاخذه نخواهد شد و رسول خدا(ص) نافله‌ها را اضافه نمود تا نقصان را برطرف سازد و خداوند متعال به دلیل زیاد بودن نماز و روزه کسی را عذاب نمی‌کند؛ بلکه به دلیل مخالفت با سنت عذاب خواهد کرد.}}
{{عربی بزرگ|مَنْ شَهَرَ نَفْسَهُ بِالْعِبَادَةِ فَاتَّهِمُوهُ عَلیٰ دِينِهِ، فَاِنَّ اَللَّهَ يَكْرَهُ شُهْرَةَ اَلْعِبَادَةِ وَ شُهْرَةَ اَلنَّاسِ ثُمَّ قَالَ: اِنَّ اللَّهَ (تَعَالَی) اِنَّمَا فَرَضَ عَلَی النَّاسِ فِی الْیَوْمِ وَ اللَّیْلَة سَبْعَ عَشْرَه رَکْعَة، مَنْ أَتَی بِهَا لَمْ یَسْأَلْهُ اللَّهُ (عَزَّ وَ جَلَّ) عَمَّا سِوَاهَا، وَ اِنَّمَا اَضَافَ رَسُولَ اللَّهِ(ص) اِلَیْهَا مِثْلَیْهَا لِیَتِمَّ بِالنَّوَافِلِ مَا یَقَعُ فِیهَا مِنَ النُّقْصَانِ، وَ اِنَّ اللَّهَ (عَزَّ وَ جَلَّ) لَا یُعَذِّبُ عَلَی کَثْرَة الصَّلَاه وَ الصَّوْمِ، وَ لَکِنَّهُ یُعَذِّبُ عَلَی خِلَافِ السُّنَّه<ref name=":0" />|ترجمه=هر كه خود را به واسطه عبادت کردن، بین مردم مشهور کند، در دينداری او شک كنيد؛ زيرا خدا مشهور شدن به واسطه عبادت و شهرت نزد مردم را ناپسند می‌دارد. خداوند تعالی بر مردم در شبانه روز هفده رکعت نماز را واجب کرد و هر کس آنها را بخواند دیگر مؤاخذه نخواهد شد و رسول خدا(ص) نافله‌ها را اضافه نمود تا نقصان را برطرف سازد و خداوند متعال به دلیل زیاد بودن نماز و روزه کسی را عذاب نمی‌کند؛ بلکه به دلیل مخالفت با سنت عذاب خواهد کرد.}}
=== به نقل از امام صادق(ع) ===
{{عربی بزرگ|اَلِاشْتِهَارُ بِالْعِبَادَةِ رِيبَة|ترجمه=شهرت یافتن به وسیله عبادت، شبهه‌ناک و گمان‌برانگیز است.}}


== بررسی سندی ==
== بررسی سندی ==
حدیث کسب شهرت به‌وسیله عبادت، در کتاب‌های حدیثی [[الامالی (شیخ صدوق)|اَمالیِ شیخ صدوق]]،<ref name=":0">طوسی، محمد، الأمالی، قم، چاپ اول، ۱۴۱۴ق، ص۴۹۶، حدیث۱۱.</ref> [[الامالی (شیخ طوسی)|امالی شیخ طوسی]]،<ref name=":3">طوسى، محمد بن حسن، امالی، به تحقیق و تصحیح ‏مؤسسة البعثة، قم، دار الثقافة، ۱۴۱۴ش، ص۴۶۹.</ref> [[من لا یحضره الفقیه (کتاب)|من لا یحضره الفقیه]]،<ref name=":1">من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۳۹۴.</ref> و [[معانی الاخبار (کتاب)|معانی الاخبار]]<ref name=":2">شیخ صدوق، محمد بن علی، معانی الاخبار، تصحیح علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۰۳ق، ص۱۹۵.</ref> ذکر شده است. 
حدیث کسب شهرت به‌وسیله [[عبادت]] که از [[امام رضا(ع)]] نقل شده، در کتاب حدیثی [[الامالی (شیخ طوسی)|امالی شیخ طوسی]] ذکر شده است.<ref name=":3">طوسى، محمد بن حسن، امالی، به تحقیق و تصحیح ‏مؤسسة البعثة، قم، دار الثقافة، ۱۴۱۴ش، ص۴۶۹.</ref> یکی از روایان این روایت، علی بن محمد علوی است<ref name=":3" /> که او را در کتاب‌های رجالی، [[راوی مجهول|مجهول]] و ناشناخته دانسته‌اند.<ref>نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۵، ص۴۵۸؛ بسام، مرتضی، زبدة المقال من معجم الرجال، ج۱، ص۸۳.</ref> عالمان [[علم درایه]] معتقدند حدیثی که در سند آن فردی ناشناخته باشد، از نظری سندی [[حدیث ضعیف|ضعیف]] است.<ref name=":4">رحمان ستایش، محمدکاظم، [https://noorlib.ir/book/view/52802 توثیق و تضعیف]، ص۱۸۲ و ۱۸۳، قم، دانشگاه قرآن و حدیث، ۱۳۸۹ش.</ref>  


همه روایان سلسله‌سند حدیثی که در کتاب معانی الاخبار ذکر شده،<ref name=":2" /> [[ثقه]] و مورد اطمینان دانسته شده‌اند و این حدیث، [[حدیث صحیح|صحیح]] و [[حدیث معتبر|معتبر]] شمرده شده است؛<ref>رجوع کنید به نرم‌افزار درایه النور؛ نرم‌افزار اسناد شیخ صدوق.</ref> اگرچه دیگر احادیث که در کتاب‌های دیگر حدیثی آمده را از نظر سندی [[حدیث ضعیف|ضعیف]] دانسته‌اند.
حدیث کسب شهرت به‌وسیله عبادت که از امام صادق(ع) روایت شده، در کتاب‌های حدیثی [[الامالی (شیخ صدوق)|اَمالیِ شیخ صدوق]]،<ref name=":0">شیخ صدوق، محمد بن علی، الامالی، ص۲۰، تهران، ۱۳۷۶ش.</ref> [[من لا یحضره الفقیه (کتاب)|من لا یحضره الفقیه]]<ref name=":1">من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۳۹۴.</ref> و [[معانی الاخبار (کتاب)|معانی الاخبار]]<ref name=":2">شیخ صدوق، محمد بن علی، معانی الاخبار، تصحیح علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۰۳ق، ص۱۹۵.</ref> ذکر شده است.


یکی از روایان حدیثی که در امالی شیخ طوسی ذکر شده، علی بن محمد علوی است.<ref name=":3" /> این فرد را در کتاب‌های رجالی [[راوی مجهول|مجهول]] و ناشناخته دانسته‌اند.<ref>نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۵، ص۴۵۸؛ بسام، مرتضی، زبدة المقال من معجم الرجال، ج۱، ص۸۳.</ref> عالمان [[علم درایه]] معتقدند حدیثی که در سند آن فردی ناشناخته باشد، از نظری سندی [[حدیث ضعیف|ضعیف]] است.<ref name=":4">رحمان ستایش، محمدکاظم، [https://noorlib.ir/book/view/52802 توثیق و تضعیف]، ص۱۸۲ و ۱۸۳، قم، دانشگاه قرآن و حدیث، ۱۳۸۹ش.</ref> همچنین در سند روایتی که در من لا یحضره الفقیه و امالی شیخ صدوق ذکر شده، یونس بن ظبیان قرار دارد<ref>شیخ صدوق، محمد بن علی، الامالی، تهران، کتابچی، ۱۳۷۶ش، ص۲۱؛ من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۳۹۴.</ref> که رجال‌شناسان شیعه او را ضعیف دانسته‌اند.<ref>نجاشی، رجال النجاشی، ص۴۴۸؛ علامه حلی، حسن بن یوسف، الرجال، ص۲۶۶؛ تفرشی، نقد الرجال، ج۱، ص۱۰۸؛ خویی، جامع الرواة، ج۲، ص۳۵۵؛ خویی، معجم رجال الحدیث، ج۲۱، ص۲۰۵.</ref> عالمان علم درایه معتقدند حدیثی که در سند آن فردی ضعیف باشد، از نظر سندی ضعیف است.<ref name=":4" />
همه روایان سلسله‌سند حدیثی که در کتاب معانی الاخبار ذکر شده،<ref name=":2" /> [[ثقه]] و مورد اطمینان دانسته شده‌اند و این حدیث، [[حدیث صحیح|صحیح]] و [[حدیث معتبر|معتبر]] شمرده شده است.<ref>رجوع کنید به نرم‌افزار درایه النور؛ نرم‌افزار اسناد شیخ صدوق.</ref>


== بررسی محتوایی ==
== بررسی محتوایی ==
خط ۳۷: خط ۴۴:
به گفته [[علامه مجلسی]]، محدث [[شیعه]] قرن یازدهم قمری، [[ریا]] و خودنمایی در انجام [[واجبات]] نمود کمتری دارد؛ زیرا واجبات را بقیه نیز انجام می‌دهند؛ برخلاف [[مستحبات]] که همه آن را انجام نمی‌دهند و اگر مخفیانه به جا آورده شود ریایی نخواهد شد. به گفته وی، اگر انسان امور مستحبی را دور از نگاه مردم و در پنهانی انجام دهد، پاداش بیشتری خواهد داشت و گرنه ممکن است به‌تدریج دچار [[تکبر|غرور]] و [[عجب|خودبرتربینی]] شود و [[اخلاص|اخلاصش]] از بین برود؛ برای همین خداوند دوست ندارد بنده‌اش به جای اینکه خود را نزد خدا عزیز کند، در حضور مردم عزیز باشد.<ref>رک: مجلسی، محمدتقی، روضه المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق، ج‏۱۳، ص۱۰۰.</ref>   
به گفته [[علامه مجلسی]]، محدث [[شیعه]] قرن یازدهم قمری، [[ریا]] و خودنمایی در انجام [[واجبات]] نمود کمتری دارد؛ زیرا واجبات را بقیه نیز انجام می‌دهند؛ برخلاف [[مستحبات]] که همه آن را انجام نمی‌دهند و اگر مخفیانه به جا آورده شود ریایی نخواهد شد. به گفته وی، اگر انسان امور مستحبی را دور از نگاه مردم و در پنهانی انجام دهد، پاداش بیشتری خواهد داشت و گرنه ممکن است به‌تدریج دچار [[تکبر|غرور]] و [[عجب|خودبرتربینی]] شود و [[اخلاص|اخلاصش]] از بین برود؛ برای همین خداوند دوست ندارد بنده‌اش به جای اینکه خود را نزد خدا عزیز کند، در حضور مردم عزیز باشد.<ref>رک: مجلسی، محمدتقی، روضه المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق، ج‏۱۳، ص۱۰۰.</ref>   


[[فیض کاشانی]]، محدث شیعه قرن یازدهم قمری نیز، مراد از این روایات این دانسته که مؤمنان اعمال مستحبی‌شان را به رخ مردم نکشانند.<ref>فیض کاشانی، محمد محسن، الوافی، اصفهان، چاپ اول، ۱۴۰۶ق، ج‏۲۶، ص۱۶۰.</ref> [[شیخ حر عاملی]]، دیگر محدث شیعه هم، بر این باور است که واجبات را باید آشکارا انجام داد؛ اما انجام مستحبات بهتر است مخفیانه باشد تا باعث شهرت نشود.<ref>حر عاملی، محمد، وسائل الشیعه، قم، چاپ اول، ۱۴۰۹ق، ج‏۱، ص۸۰.</ref> البته به باور [[امام خمینی]]، ریا و مشهور شدن میان مردم با انجام واجبات و ترک کارهای [[حرام]] نیز ممکن است ایجاد شود.<ref>موسوی خمینی، روح الله، چهل حدیث، نشر آثار امام خمینی، چاپ چهاردهم، ۱۳۷۶ش، ص۳۵.</ref>  
[[فیض کاشانی]]، محدث شیعه قرن یازدهم قمری نیز، مراد از این روایات این دانسته که مؤمنان اعمال مستحبی‌شان را به رخ مردم نکشانند.<ref>فیض کاشانی، محمد محسن، الوافی، اصفهان، چاپ اول، ۱۴۰۶ق، ج‏۲۶، ص۱۶۰.</ref> [[شیخ حر عاملی]]، دیگر محدث شیعه هم، بر این باور است که واجبات را باید آشکارا انجام داد؛ اما انجام مستحبات بهتر است مخفیانه باشد تا باعث شهرت نشود.<ref>حر عاملی، محمد، وسائل الشیعه، قم، چاپ اول، ۱۴۰۹ق، ج‏۱، ص۸۰.</ref> البته به باور [[امام خمینی]]، ریا و مشهور شدن میان مردم با انجام واجبات و ترک کارهای [[حرام]] نیز ممکن است ایجاد شود.<ref>موسوی خمینی، روح الله، چهل حدیث، نشر آثار امام خمینی، چاپ چهاردهم، ۱۳۷۶ش، ص۳۵.</ref>
 
== حدیث مشابه ==
در روایتی که [[شیخ صدوق]] از [[امام صادق(ع)]] در [[من لا یحضره الفقیه (کتاب)|کتاب من لا یحضره الفقیه]] نقل کرده، آمده است: {{عربی|الِاشْتِهَارُ بِالْعِبَادَة رِیبَة|ترجمه=شهرت یافتن به وسیله عبادت، شبهه‌ناک و گمان‌برانگیز است.}} <ref>ابن بابویه، محمد، من لا یحضره الفقیه، قم، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۳۹۴، حدیث۵۸۴۰.</ref> شیخ صدوق همین روایت را با دو سند دیگر در کتاب‌های [[معانی الاخبار (کتاب)|معانی الاخبار]] و [[الامالی (شیخ صدوق)|امالی]] ذکر کرده است.<ref>رک: ابن بابویه، محمد، معانی الأخبار، قم، چاپ اول، ۱۴۰۳ق، ص۱۹۵. ؛ ابن بابویه، محمد، الأمالی، تهران، کتابچی، چاپ ششم، ۱۳۷۶ش، ص۲۰.</ref>
 
== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==


automoderated
۶٬۳۴۱

ویرایش