حدیث ابوبکر به منزله گوش و عمر به منزله چشم پیامبر است: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ابوبکر به منزله گوش و عمر به منزله چشم پیامبر است'''، بخشی از  حدیثی است که در آن [[پیامبر(ص)]]، [[خلفای سه‌گانه]] را ([[ابوبکر]]، [[عمر]] و [[عثمان]]) به دلیل [[غصب خلافت]] از [[امام علی(ع)]] نکوهش کرده است. در این حدیث، پیامبر خلفای سه‌گانه را به منزله گوش، چشم و قلب خود شمرده که باید از [[ولایت امام علی(ع)|جانشینی امام علی(ع)]] حمایت کنند؛ ولی خلافت را از او غصب خواهند کرد و به همین دلیل، [[قیامت|روز قیامت]] مورد بازخواست قرار خواهند گرفت.

{{عربی بزرگ|إِنَّ أَبَا بَكْرٍ مِنِّي بِمَنْزِلَةِ السَّمْعِ وَ إِنَّ عُمَرَ مِنِّي بِمَنْزِلَةِ الْبَصَرِ وَ إِنَّ عُثْمَانَ مِنِّي بِمَنْزِلَةِ الْفُؤَادِ قَالَ فَلَمَّا كَانَ مِنَ الْغَدِ دَخَلْتُ إِلَيْهِ وَ عِنْدَهُ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ(ع) وَ أَبُو بَكْرٍ وَ عُمَرُ وَ عُثْمَانُ فَقُلْتُ لَهُ يَا أَبَتِ سَمِعْتُكَ تَقُولُ فِي أَصْحَابِكَ هَؤُلَاءِ قَوْلًا فَمَا هُوَ فَقَالَ(ص) نَعَمْ ثُمَّ أَشَارَ إِلَيْهِمْ فَقَالَ هُمُ السَّمْعُ وَ الْبَصَرُ وَ الْفُؤَادُ وَ سَيُسْأَلُوَن عَنْ وَصِيِّي هَذَا وَ أَشَارَ إِلَى عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ(ع) ثُمَّ قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ كُلُّ أُولئِكَ كانَ عَنْهُ مَسْؤُلًا (الاسراء، آیه ۳۶.) ثُمَّ قَالَ(ع) وَ عِزَّةِ رَبِّي إِنَّ جَمِيعَ أُمَّتِي لَمَوْقُوفُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ مَسْئُولُونَ عَنْ وَلَايَتِهِ وَ ذَلِكَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ قِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْؤُلُونَ (صافات، آیه ۲۴.)<ref>شیخ صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۳۱۳، به تحقیق و تصحیح مهدی لاجوردی، تهران، نشر جهان، ۱۳۷۸ق.</ref>|ترجمه=«ابوبکر نسبت به من مانند گوش و عمر مانند چشم و عثمان مانند قلب من است. [امام حسین] می‌فرماید: «فردا به محضر پیامبر(ص) رفتم. کنار او، امیرالمؤمنین(ع)، ابوبکر، عمر و عثمان نیز حضور داشتند. به پیامبر(ص) گفتم: «پدرم! شنیده‌ام شما درباره اصحابت چنین فرموده‌ای، جریان چیست؟» پیامبر فرمود: «آری». سپس به آنان اشاره کرد و فرمود: «آنان گوش، چشم و دل من هستند و به زودی مورد بازخواست خدا درباره جانشین من، این شخص -اشاره کردند به علی بن ابی‌طالب(ع)- قرار می‌گیرند.» بعد از آن فرمود: «خدای بلندمرتبه می‌فرماید: بدون تردید گوش و چشم و قلب تمامی آنها، مورد سؤال واقع می‌شوند. قسم به عزت پروردگارم، بی‌گمان تمامی امت من در روز قیامت بازمی‌ایستند و از آنان درباره ولایت علی سؤال می‌شود و این همان معنای کلام خداوند بلندمتربه است: آنها را نگهدارید که باید بازپرسی شوند».}}

حدیث  ابوبکر به منزله گوش و عمر به منزله چشم پیامبر است، با یک سلسله‌سند در کتاب‌های حدیثی [[عیون اخبار الرضا(ع) (کتاب)|عیون اخبار الرضا(ع)]]<ref>شیخ صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۳۱۳، به تحقیق و تصحیح مهدی لاجوردی، تهران، نشر جهان، ۱۳۷۸ق.</ref> و [[معانی الاخبار (کتاب)|معانی الاخبار]]<ref>شیخ صدوق، محمد بن علی، معانی الاخبار، ص۳۸۷، تصحیح و تحقیق علی‌اکبر غفاری، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۰۳ق.</ref> ذکر شده است. رجال‌شناسان شیعه همه راویان سلسله‌سند این روایت را [[شیعه]] و [[ثقه]] (مورد اعتماد) دانسته‌اند.<ref>نگاه کنید به [https://abrenoor.ir/fa/app/abrenoor_dirayah2_1 نرم‌افزار درایة النور۲]، مرکز تحقیقاتی نور.</ref> عالمان علم درایه حدیثی که راویان سلسله‌سند آن شیعه و ثقه باشند را [[حدیث صحیح|صحیح]] و [[حدیث معتبر|معتبر]] شمرده‌اند.<ref>مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایة فی علم الدرایة، ج۵، ص۴۱۳، تحقیق محمدرضا مامقانی، قم، مؤسسة‌ آل‌البیت(ع) لاحیاء التراث، ۱۴۱۱ق.</ref>

== محتوا ==

بر اساس حدیث ابوبکر به منزله گوش و عمر به منزله چشم پیامبر است، پیامبر(ص) [[خلفای سه‌گانه]] را ([[ابوبکر]]، [[عمر]] و [[عثمان]]) به دلیل [[غصب خلافت]] از [[امام علی(ع)]] نکوهش کرده است. در این روایت، پیامبر خلفای سه‌گانه را به منزله گوش، چشم و قلب خود شمرده که باید از جانشینی امام علی(ع) حمایت کنند؛ ولی خلافت را از او غصب خواهند کرد و به همین دلیل، روز قیامت مورد بازخواست قرار خواهند گرفت.

برخی این حدیث را تقطیع کرده و تنها بخش نخست آن را ذکر کرده‌اند. تقطیع حدیث به این معنا است که برای نمونه، یک پژوهشگر بخشی از حدیثی را که مربوط به پژوهش او است ذکر کرده و دیگر بخش‌های عبارت را حذف می‌کند. اگر تقطیع به صورتی باشد که مخاطب در فهم درست آن بخش از روایت به اشتباه بیافتد، پژوهشگر دچار تقطیع نادرست شده است.<ref>ر. ک. طباطبایی، سید محمدکاظم، منطق فهم حدیث، قم،: مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی، چاپ اول، ۱۳۹۰، ص۳۸۵ و ۳۸۶.</ref>

  | شاخه اصلی =

  | شاخه فرعی۱ =

  | شناسه =

  | تیترها =

  | ویرایش =

  | لینک‌دهی =

  | اولویت =

  | کیفیت =