تشبیه امامان(ع) به هفت خوشه گندم: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۳: خط ۲۳:
بر اساس روایت تشبیه امامان(ع) به هفت خوشه گندم، مراد از دانه گندم در آیه ۲۶۱ سوره بقره، حضرت فاطمه(س) و منظور از هفت خوشه گندم، هفت فرزند او هستند که هفتمین آنها قائمِ آنها است. در این روایت، اولین خوشه از این هفت خوشه امام حسین(ع) دانسته شده و گفته شده اگر چه امام حسن(ع) امام است و اطاعت از او واجب است ولی یکی از هفت‌ خوشه نیست. همچنین گفته شده یکی از این هفت نفر در کوفه به دنیا می‌آید و صد نفر از صُلب او متولد خواهند شد.
بر اساس روایت تشبیه امامان(ع) به هفت خوشه گندم، مراد از دانه گندم در آیه ۲۶۱ سوره بقره، حضرت فاطمه(س) و منظور از هفت خوشه گندم، هفت فرزند او هستند که هفتمین آنها قائمِ آنها است. در این روایت، اولین خوشه از این هفت خوشه امام حسین(ع) دانسته شده و گفته شده اگر چه امام حسن(ع) امام است و اطاعت از او واجب است ولی یکی از هفت‌ خوشه نیست. همچنین گفته شده یکی از این هفت نفر در کوفه به دنیا می‌آید و صد نفر از صُلب او متولد خواهند شد.


این حدیث به جز مرسل بودن و ضعیف بودن سند آن، از نظر محتوایی نیز رد شده است؛ زیرا مبانی مسلم و غیرقابل انکار شیعه در تضاد است. شیعیان معتقدند شمار امامان(ع) از امام حسین(ع) به بعد، ده نفر هستند با اینکه این روایت به هفت نفر اشاره کرده است.
این حدیث به جز مرسل بودن و ضعیف بودن سند آن، از نظر محتوایی نیز رد شده است؛ زیرا با مبانی غیرقابل انکار شیعه در تضاد است. شیعیان معتقدند شمار امامان(ع) از امام حسین(ع) به بعد، ده نفر هستند با اینکه این روایت به هفت نفر اشاره کرده است. همچنین گفته شده ظاهر آیه قرآن درباره انفاق است و با امامت ارتباطی ندارد؛ بنابراین تفسیر ذکر شده در حدیث را با ظاهر قرآن ناسازگار شمرده‌اند.{{مدرک|date=اکتبر ۲۰۲۱}}


برخی از عالمان شیعه تلاش کرده‌اند محتوای حدیث را اصلاح کنند؛ برخی از این تلاش‌ها چنین است:
برخی از عالمان شیعه تلاش کرده‌اند محتوای حدیث را اصلاح کنند؛ برخی از این تلاش‌ها چنین است:


شروع هفت نفر از امام صادق(ع): شیخ حر عاملی معتقد است این روایت به هفت نفر از دوازده امام اشاره کرده و تعداد امامان را منحصر در هفت نفر نکرده است. همچنین احتمال داده هفت امام مورد نظر در روایت، از امام صادق(ع) شروع شود، که در این صورت به امام مهدی(ع) ختم خواهد شد. دلیل او این است که متکلم، خودِ امام صادق(ع) است. این احتمال مورد نقد قرار گرفته زیرا در روایت تصریح شده نفر اول از هفت نفر، امام حسین(ع) است.<ref>إثبات الهداه ۷: ۹۵/ ۵۵۰، در پاورقی البرهان ج۱، ص۵۴۲، ذیل آیه ۲۶۱ سوره بقره.</ref>
* شروع هفت نفر از امام صادق(ع): شیخ حر عاملی معتقد است این روایت به هفت نفر از دوازده امام اشاره کرده و تعداد امامان را منحصر در هفت نفر نکرده است. همچنین احتمال داده هفت امام مورد نظر در روایت، از امام صادق(ع) شروع شده است، که در این صورت به امام مهدی(ع) ختم خواهد شد. دلیل او این است که متکلم، خودِ امام صادق(ع) است. این احتمال مورد نقد قرار گرفته زیرا در روایت تصریح شده نفر اول از هفت نفر، امام حسین(ع) است.<ref>إثبات الهداه ۷: ۹۵/ ۵۵۰، در پاورقی البرهان ج۱، ص۵۴۲، ذیل آیه ۲۶۱ سوره بقره.</ref>
 
* اشاره به هفت نام مشترک در امامان(ع): برخی گفته‌اند نام امامان از هفت نام تشکیل یافته و مراد از حدیث هفت نام از امامان است نه تعداد امامان. هفت نام چنین‌اند: علی (امام اول، چهارم، هشتم و دهم)؛ حسن (امام دوم و یازدهم) حسین (امام سوم)؛ محمد (امام پنجم و نهم)؛ جعفر (امام ششم)؛ موسی (امام هفتم)؛ قائم (امام دوازدهم). این گفته مورد نقد قرار گرفته است؛ زیرا نام امام دوازدهم قائم نیست بلکه قائم لقب او است. نام امام دوازدهم «م ح م د» است؛ بنابراین تعداد نام امامان شش نام است نه هفت نام.{{مدرک|date=اکتبر ۲۰۲۱}}
اشاره به هفت نام امامان(ع):
* مراد از هفت کثرت است:‌ برخی احتمال داده‌اند منظور از هفت کثرت است؛ چراکه عرب گاهی از کلمه هفت زیادتر از هفت را اراده کرده و منظورش منحصر کردن در هفت نیست.<ref>البرهان، پاورقی، ج۱، ص۵۴۲، ذیل آیه ۲۶۱ سوره بقره.</ref> این احتمال مورد نقد قرار گرفته است؛ زیرا استعمال عدد هفت برای بیشتر از هفت جایی به‌کار می‌رود که عدد مورد نظر مشخص نباشد؛ با اینکه تعداد امامان (دوازده) در روایات مشخص است.
 
برخی گفته‌اند که نام ائمه اطهار «ع» از هفت نام تشکیل یافته:
 
علی (امام اول، چهارم، هشتم و دهم)؛
#
حسن (امام دوم و یازدهم)
#
حسین (امام سوم)؛
#
محمد (امام پنجم و نهم)؛
#
جعفر (امام ششم)؛
#
موسی (امام هفتم)؛
#
قائم (امام دوازدهم).
#
و مراد از هفت امام یعنی هفت نام مبارک ائمه اطهار «ع».
 
این توجیه نیز درست نمی‌باشد، زیرا:
 
اولا: نام مبارک امام دوازدهم قائم نیست و بلکه قائم لقب حضرت می‌باشد و لذا نام ائمه اطهار «ع» شش نام می‌شود نه هفت نام.
 
ثانیاً: اگر اینگونه بود لزومی نداشت امام حسن مجتبی(ع) را کم کند، بلکه نام آن حضرت با امام حسن عسکری یکی می‌شد.
 
نکته سوم: مراد از هفت یعنی کثرت نه تعیین عدد هفت:
 
در پاورقی تفسیر البرهان آمده است: حدیث مجهول است و در آن اضطراب وجود دارد زیرا ظاهرش با مسلمات مدهب شیعه ناسازگار می‌باشد مگر اینکه کسی بگوید مراد از هفت به معنای کثرت است و عرب گاهی از کلمه هفت زیادتر از هفت را مد نظر قرار می‌گیرد و منظورش منحصر کردن در هفت نیست.<ref>البرهان ج۱، ص۵۴۲، ذیل آیه ۲۶۱ سوره بقره.</ref>
 
این سخن خالی از اشکال نمی‌باشد زیرا:
 
اول: این پاورقی از مصحح کتاب است نه خود صاحب البرهان؛ لذا نمی‌توان گفت صاحب البرهان چنین نظری را داشته است.
 
دوم: استعمال عدد هفت به بیشتر از هفت جایی مصداق پیدا می‌کند که عدد مورد نظر معلوم نباشد و با توجه به روایاتی که ائمه اطهار «ع» را منحصر در دوازده می‌داند، نمی‌توان از هفت استفاده کرد و عدد دوازده را منظور کرد.
 
سوم: در متن روایت امام حسن مجتبی «ع» را خارج می‌کند و اگر مراد همه امامان بود لازم نبود که آن حضرت را خارج کند.
 
نکته چهارم: منظور آیه:
 
اگر در خود آیه دقت شود، اصلاً آیه درباره انفاق کردن است و ارتباطی با امامت ندارد و اگر آن را به امامت تفسیر کنیم آیه معنا نمی‌دهد و معنای آیه این می‌شود:
 
«کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق می‌کنند، همانند بذری هستند که هفت امام را برویاند؛ که هر امامی ‏، صد فرزند در کوفه خواهد داشت یا یکی از آنها صد فرزند در کوف خواهد داشتباشد؛ و خداوند آن را برای هر کس بخواهد، دو یا چند برابر می‌کند؛ (یعنی چهارده امام و دویست فرزند یا چندین برابر) و خدا وسیع و داناست‏».
 
بنابراین اینگونه روایات چون:
* مرسل هستند؛
*
* راوی اصلی آن مورد وثوق نیست؛
*
* با ظاهر آیه ناسازگارند؛
*
* معنای مبهمی دارند؛
*
* و با مبانی مسلم و غیرقابل انکار شیعه در تضاد می‌باشند.
*
نمی‌تواند مورد استناد باشد و ضعیف است و همانگونه که ابو حاتم می‌گوید روایات مفضل بن محمد را علما ترک کرده و بدان اهمیتی نمی‌دهند، ما نیز باید چنین روایات ضعیف را کنار گذاشته و آیات قرآن را با روایات مستند و مبانی درست تفسیر کنیم.
 
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}


automoderated
۶٬۳۴۱

ویرایش