۴۶۵
ویرایش
Am.gashool (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Am.gashool (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
=== رفتار انسانی با بردگان === | === رفتار انسانی با بردگان === | ||
در اسلام دستورات زیادی درباره رفق و مدارا با بردگان وارد | در اسلام دستورات زیادی درباره رفق و مدارا با بردگان وارد شدهاست؛ تا جایی که آنها را در زندگی صاحبان خود شریک و سهیم کرده است. پیغمبر اسلام(ص) میفرمود: کسی که برادرش زیر دست او است باید از آنچه میخورد به او بخوراند و از آنچه میپوشد به او بپوشاند، و زیادتر از توانایی به او تکلیف نکند.<ref>بحارالانوار، ج۷۴، ص۱۴۱، ح۱۱.</ref> | ||
علی(ع) به غلام خود «قنبر» میفرمود: «من از خدای خود شرم دارم که لباسی بهتر از تو بپوشم، زیرا رسول خدا(ص) میفرمود: از آنچه خودتان میپوشید بر آنها بپوشانید و از آنچه خود میخورید به آنها غذا دهید».<ref>همان، ص۱۴۴، ح۱۹.</ref> امام صادق(ع) میفرماید: «هنگامی که پدرم به غلامی دستور انجام کاری میداد ملاحظه میکرد اگر کار سنگینی بود بسم اللَّه میگفت و خودش وارد عمل میشد و به آنها کمک میکرد».<ref>همان، ص۱۴۲، ح۱۳.</ref> | علی(ع) به غلام خود «قنبر» میفرمود: «من از خدای خود شرم دارم که لباسی بهتر از تو بپوشم، زیرا رسول خدا(ص) میفرمود: از آنچه خودتان میپوشید بر آنها بپوشانید و از آنچه خود میخورید به آنها غذا دهید».<ref>همان، ص۱۴۴، ح۱۹.</ref> امام صادق(ع) میفرماید: «هنگامی که پدرم به غلامی دستور انجام کاری میداد ملاحظه میکرد اگر کار سنگینی بود بسم اللَّه میگفت و خودش وارد عمل میشد و به آنها کمک میکرد».<ref>همان، ص۱۴۲، ح۱۳.</ref> | ||
خوش رفتاری اسلام نسبت به بردگان در این دوران انتقالی به اندازهای است که حتی | خوش رفتاری اسلام و پیشوایان معصوم (ع) نسبت به بردگان در این دوران انتقالی به اندازهای است که حتی غیرمسلمانان نیز بر آن تأکید و آن را تمجید کردهاند. | ||
به عنوان نمونه «جرجی زیدان» در تاریخ تمدن خود چنین میگوید: «اسلام به بردگان فوقالعاده مهربان است. پیغمبر اسلام(ص) درباره بردگان سفارش بسیار نموده، از آن جمله میفرماید: کاری که برده تاب آن را ندارد به او واگذار نکنید، و هر چه خودتان میخورید به او بدهید.» | به عنوان نمونه «جرجی زیدان» در تاریخ تمدن خود چنین میگوید: «اسلام به بردگان فوقالعاده مهربان است. پیغمبر اسلام(ص) درباره بردگان سفارش بسیار نموده، از آن جمله میفرماید: کاری که برده تاب آن را ندارد به او واگذار نکنید، و هر چه خودتان میخورید به او بدهید.» در جای دیگر میفرماید: «به بندگان خود کنیز و غلام نگوئید، بلکه آنها را (پسرم) و (دخترم) خطاب کنید!» قرآن نیز درباره بردگان سفارش جالبی کرده و میگوید: «خدا را بپرستید، برای او شریک مگیرید، با پدر و مادر و خویشان و یتیمان و بینوایان و همسایگان نزدیک و دور و دوستان، و آوارگان، و بردگان جز نیکوکاری رفتاری نداشته باشید، خداوند از خودپسندی بیزار است».<ref>تاریخ تمدن، ج۴، ص۵۴.</ref> | ||
در جای دیگر میفرماید: «به بندگان خود کنیز و غلام نگوئید، بلکه آنها را (پسرم) و (دخترم) خطاب کنید!» قرآن نیز درباره بردگان سفارش جالبی کرده و میگوید: «خدا را بپرستید، برای او شریک مگیرید، با پدر و مادر و خویشان و یتیمان و بینوایان و همسایگان نزدیک و دور و دوستان، و آوارگان، و بردگان جز نیکوکاری رفتاری نداشته باشید، خداوند از خودپسندی بیزار است».<ref>تاریخ تمدن، ج۴، ص۵۴.</ref> | |||
=== انسانفروشی، بدترین معامله === | === انسانفروشی، بدترین معامله === | ||
در اسلام خرید و فروش بردگان یکی از منفورترین معاملات است تا آنجا که در حدیثی از پیغمبر اکرم(ص) آمده است: «شر الناس من باع الناس! بدترین مردم کسی است که انسانها را بفروشد».<ref>مستدرک، ج۲، کتاب تجارت، باب ۱۹، ح۱.</ref> | در اسلام خرید و فروش بردگان یکی از منفورترین معاملات است تا آنجا که در حدیثی از پیغمبر اکرم(ص) آمده است: «شر الناس من باع الناس! بدترین مردم کسی است که انسانها را بفروشد».<ref>مستدرک، ج۲، کتاب تجارت، باب ۱۹، ح۱.</ref> | ||
همین تعبیر | همین تعبیر برای شناسایی نظر نهایی اسلام را در مورد بردگان کافی است. چنین تعبیری به خوبی نشان میدهد جهتگیری برنامههای اسلامی به سوی برچیدن نظام بردهداری بدون هیاهو و بدون تحمیل بار اقتصادی سنگین بر مردم است. | ||
تعابیر دیگری حاکی از آن است که در اسلام سلب آزادی و حریت از انسانها و تبدیل آنها به یک متاع یکی از گناهان نابخشودنی است؛ چنانکه در حدیثی از پیغمبر اسلام(ص) آمده است: ان اللَّه تعالی غافر کل ذنب الا من جحد مهرا، او اغتصب اجیرا اجره، او باع رجلا حرا؛<ref>بحارالانوار، ج۱۰۳، ص۱۶۸، ح۱۱.</ref> «خداوند هر گناهی را میبخشد جز (سه گناه): کسی که مهر همسرش را انکار کند، یا حق کارگری را غصب نماید، یا انسان آزادی را بفروشد.» طبق این حدیث سلب آزادی از انسانها گناهی سنگین و نابخشودنی است. | |||
== برده گرفتن کافر محارب == | == برده گرفتن کافر محارب == | ||
اسلام از سه سبب رایج دنیای قدیم: زور، جنگ، پدر و فرزندی، فقط جنگ | اسلام از سه سبب رایج دنیای قدیم: زور، جنگ، پدر و فرزندی، فقط جنگ با کفر حربی را مجوز بردگی شمرد.<ref>شهید مطهری، یادداشتهای استاد مطهری، جلد دهم، ص۳۰۵</ref> حتی این سبب نیز هرگز جنبه الزامی ندارد؛ در حالی که در عصر ظهور اسلام و حتی قرنها بعد از آن، بردهگیری از طریق زور در جهان رایج بود و حمله به کشورهای افریقایی و سیاه پوستان و دستگیر کردن انسانهای آزاد، و تبدیل آنها به بردگان، بسیار زیاد بوده و گاهی در مقیاسهای وحشتناک روی آن معامله میشد. بهطوری که در اواخر قرن ۱۸ میلادی دولت انگلستان هر سال دویست هزار برده را معامله میکرد، و هر سال یکصد هزار نفر را از آفریقا گرفته و به صورت بردگان به آمریکا میبرد.<ref>المیزان، ج۶، ص۳۶۸.</ref> | ||
آنچه در صدر اسلام بر «جواز» و نه «رجحان و مطلوبیت» آن حکم شده جواز به بردگی گرفتن «اسیر جنگی کافر» است که حکم جواز آن از وضعیت و امکانات آن عصر نشأت گرفته | آنچه در صدر اسلام بر «جواز» و نه «رجحان و مطلوبیت» آن حکم شده جواز به بردگی گرفتن «اسیر جنگی کافر» است که حکم جواز آن از وضعیت و امکانات آن عصر نشأت گرفته بود؛ بردهگیری «کافر محارب» از اسیر کردن یا آزاد گذاردن او معقولتر بود؛ در آن روز زندانهایی وجود نداشت که بتوان اسیران جنگی را تا مدتی در آن نگهداشت؛ همچنین آزادسازی همه اسران نیز به مصلحت نبود زیرا به احتمال زیاد چنین افرادی به اردوی دشمن بر گشته و یا برای آن جاسوسی میکردند؛ لذا راهی جز تقسیم کردن اسیران جنگی در میان خانوادهها و نگهداری ایشان به صورت برده وجود نداشت. بدیهی است در هر عصری همه انسانها مشمول حکم اولیه اسلام در «حرمت برده گرفته شدن» هستند؛ همچنین در دورانی که معاهدات بینالمللی روشن و مورد پذیرش اسلام وجود دارد و امکان «زندانی» کردن اسیر کافر و محارب فراهم است، به بردگی گرفتن آنها ضرورت نداشته و از آن اجتناب میشود.<ref>سایت آیین رحمت، پاسخ به شبهات کلامی، متعلق به دفتر آیت الله مکارم شیرازی</ref> | ||
== آزاد کردن برده در قرآن و روایات == | == آزاد کردن برده در قرآن و روایات == | ||
{{نوشتار اصلی|آزاد کردن برده در قرآن و روایات}}قرآن آزاد کردن برده را از نیکوکاریها<ref>سوره بقره، آیه ۱۷۷</ref> برمیشمرد و | {{نوشتار اصلی|آزاد کردن برده در قرآن و روایات}}قرآن آزاد کردن برده را یکی از نیکوکاریها<ref>سوره بقره، آیه ۱۷۷</ref> برمیشمرد و مردم را به خوشرفتاری با آنان و آزاد کردن بردگان تشویق میکند.<ref>سوره نساء آیه ۲۶</ref> همچنین کفاره برخی گناهان را آزاد کردن برده معین کرده است.<ref>سوره نساء، آیه ۹۲؛ سوره مائده، آیه ۸۹</ref> روایات فراوانی وجود دارد که توصیه به آزاد کردن بردهها دارد. | ||
{{پایان پاسخ}} | {{پایان پاسخ}} |
ویرایش