اوضاع اقتصادی عربستان قبل از اسلام: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
اوضاع اقتصادی عربستان قبل از اسلام چگونه بود؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
اوضاع اقتصادی عربستان قبل از اسلام چگونه بود؟
{{پاسخ}}
{{سوال}}
{{پایان پاسخ}}
عربستان، شبه جزیره ای است که در جنوب غربی آسیا قرار گرفته است. قسمت اعظم آن را بیابانهای خشک و سوزان فراگرفته و از سه طرف به دریا مرتبط است. مساحت این کشور متجاوز از سه میلیون کیلومتر مربع است. «سطح این کشور مرکب از ریگستانهای پهناور و کوه و سنگلاخهایی است که در خلال آنها قسمت‌های سرسبزی وجود دارد.»<ref>گوستاولوبون، تمدن اسلام و عرب، ترجمه سید هاشم حسینی، تهران، کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۷۲، ص۲۱.</ref>
عربستان، شبه جزیره ای است که در جنوب غربی آسیا قرار گرفته است. قسمت اعظم آن را بیابانهای خشک و سوزان فراگرفته و از سه طرف به دریا مرتبط است. مساحت این کشور متجاوز از سه میلیون کیلومتر مربع است. «سطح این کشور مرکب از ریگستانهای پهناور و کوه و سنگلاخهایی است که در خلال آنها قسمت‌های سرسبزی وجود دارد.»<ref>گوستاولوبون، تمدن اسلام و عرب، ترجمه سید هاشم حسینی، تهران، کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۷۲، ص۲۱.</ref>


خط ۹: خط ۹:


== تجارت ==
== تجارت ==
تجارت عربستان قبل از اسلام را در یک نگاه کلی می‌توان به دو بخش تجارت داخلی و خارجی تقسیم می‌شد تجارت داخلی بیشتر شامل تجارت در شهرها (یک شهر) یا بین شهرهای مختلف و در بازارهای منطقه‌ای بود. «دکتر عبدالعزیر سالم» می‌نویسد: «یکی از عوامل رونق و درخشش شهرهایی چون مکه، طائف و یثرب نزدیکی آنها به بازارهای تجاری معروفی بود که در ماه‌های حرام دایر می‌شد. زیرا در خلال این ماه‌ها مردم نسبت به جان و مال خود احساس امنیت می‌کردند این بازارها عبارت بود از «بازار عکاظ» در سرزمین وسیعی میان مکه و طائف، بازار «مجنه» در پائین مکه، بازار «حباشه» در نزدیکی بارق، بازار «ذی مجاز» نزدیک عرفه و…»<ref>عبدالعزیز سالم، تاریخ عرب قبل از اسلام، ترجمه باقر صدری نیا، چاپ اول، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی ۱۳۸۰، ص۲۴۹.</ref>
تجارت عربستان قبل از اسلام را در یک نگاه کلی می‌توان به دو بخش تجارت داخلی و خارجی تقسیم می‌شد.
 
'''تجارت داخلی'''
 
بیشتر شامل تجارت در شهرها (یک شهر) یا بین شهرهای مختلف و در بازارهای منطقه‌ای بود. «دکتر عبدالعزیر سالم» می‌نویسد: «یکی از عوامل رونق و درخشش شهرهایی چون مکه، طائف و یثرب نزدیکی آنها به بازارهای تجاری معروفی بود که در ماه‌های حرام دایر می‌شد. زیرا در خلال این ماه‌ها مردم نسبت به جان و مال خود احساس امنیت می‌کردند این بازارها عبارت بود از «بازار عکاظ» در سرزمین وسیعی میان مکه و طائف، بازار «مجنه» در پائین مکه، بازار «حباشه» در نزدیکی بارق، بازار «ذی مجاز» نزدیک عرفه و…»<ref>عبدالعزیز سالم، تاریخ عرب قبل از اسلام، ترجمه باقر صدری نیا، چاپ اول، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی ۱۳۸۰، ص۲۴۹.</ref>


در شهری مانند مدینه، تجارت بیشتر جنبه داخلی داشته است «تجارت مدینه به صورت داخلی بود و هیچ‌گاه نمی‌توانست با کشاورزی رقابت نماید.»<ref>ابوالقاسم اجتهادی، وضع مالی و مالیه مسلمین، چاپ اول، تهران، انتشارات صدا و سیما، ۱۳۶۳، ص۴۳.</ref>
در شهری مانند مدینه، تجارت بیشتر جنبه داخلی داشته است «تجارت مدینه به صورت داخلی بود و هیچ‌گاه نمی‌توانست با کشاورزی رقابت نماید.»<ref>ابوالقاسم اجتهادی، وضع مالی و مالیه مسلمین، چاپ اول، تهران، انتشارات صدا و سیما، ۱۳۶۳، ص۴۳.</ref>


تجارت خارجی، شامل صادرات برخی از کالاها، سفرهای تجاری و واسطه بودن در امر تجارت را شامل می‌شود. «عرب در زمان قدیم واسطه ارتباطهای تجاری بین اروپائیان و خاور دور بود و چنین نبود که تجارت عرب منحصر به صادرات شهرهای عربی خودشان باشد، بلکه اجناس از آفریقا و هند نیز وارد می‌کردند و به صورت کالای تجاری به بازارهای دنیا صادر می‌نمودند. مهمترین تجارت عرب روی اشیاء نفیس و قیمتی انجام می‌گرفت مانند عاج، انواع عطریات، دواجات خوشبو، جواهرات، طلای شمش، برده و امثال آن»<ref>گوستاولوبون، پیشین، ص۹۴.</ref>
'''تجارت خارجی'''
 
شامل صادرات برخی از کالاها، سفرهای تجاری و واسطه بودن در امر تجارت را شامل می‌شود. «عرب در زمان قدیم واسطه ارتباط‌های تجاری بین اروپائیان و خاور دور بود و چنین نبود که تجارت عرب منحصر به صادرات شهرهای عربی خودشان باشد، بلکه اجناس از آفریقا و هند نیز وارد می‌کردند و به صورت کالای تجاری به بازارهای دنیا صادر می‌نمودند. مهمترین تجارت عرب روی اشیاء نفیس و قیمتی انجام می‌گرفت مانند عاج، انواع عطریات، دواجات خوشبو، جواهرات، طلای شمش، برده و امثال آن»<ref>گوستاولوبون، پیشین، ص۹۴.</ref>


«حسن ابراهیم حسن» می‌نویسد: «مردم سبأ ثروت فراوان داشتند واین ثروت را از تجارت بدست آورده بودند. زیرا تجارت آن روزگار بیشتر از راه یمن انجام می‌گرفت و تجارت مواد معطر به خصوص «بخور» که در معابد مصر و حبشه برای سوختن به کار می‌رفت به مردم سبأ انحصار داشت که به وسیله کاروانها محصولات خود را به نقاط دیگر می‌فرستادند.»<ref>حسن ابراهیم حسن، تاریخ سیاسی اسلام، ترجمه ابوالقاسم پاینده، چاپ چهارم، تهران، جاویدان، ص۳۱.</ref> همین نویسنده آورده است که: «وضع مکه با زراعت و کشاورزی مناسب نبود… مکه مرکز رفت و آمد کاروانها بود و واسطه بازرگانی میان یمن و شام و حبشه به شمار می‌رفت»<ref>همان ص۵۶.</ref>
«حسن ابراهیم حسن» می‌نویسد: «مردم سبأ ثروت فراوان داشتند واین ثروت را از تجارت بدست آورده بودند. زیرا تجارت آن روزگار بیشتر از راه یمن انجام می‌گرفت و تجارت مواد معطر به خصوص «بخور» که در معابد مصر و حبشه برای سوختن به کار می‌رفت به مردم سبأ انحصار داشت که به وسیله کاروانها محصولات خود را به نقاط دیگر می‌فرستادند.»<ref>حسن ابراهیم حسن، تاریخ سیاسی اسلام، ترجمه ابوالقاسم پاینده، چاپ چهارم، تهران، جاویدان، ص۳۱.</ref> همین نویسنده آورده است که: «وضع مکه با زراعت و کشاورزی مناسب نبود… مکه مرکز رفت و آمد کاروانها بود و واسطه بازرگانی میان یمن و شام و حبشه به شمار می‌رفت»<ref>همان ص۵۶.</ref>
خط ۳۷: خط ۴۳:
== نتیجه‌گیری ==
== نتیجه‌گیری ==
اقتصاد عربستان قبل از اسلام بستگی به منطقه ای داشت که اعراب در آن ساکن بودند در برخی از مناطق مردم ثروتمند بودند و در برخی از مناطق بادیه نشین فقر حکم فرما بود و حتی برخی از قبایل به خاطر فقر فرزندان خویش را می‌کشتند؛ و این فرزندان معمولاً دختران بودند چرا که نقش قابل توجهی را نمی‌توانستند در اقتصاد خانه داشته باشد و به این حقیقت، قرآن کریم در آیه ۳۱ سوره اسراء اشاره فرموده است. خداوند می‌فرماید: «فرزندان خود را از ترس فقر نکشید…»<ref>قرآن کریم، سوره اسراء، آیه ۳۱.</ref>
اقتصاد عربستان قبل از اسلام بستگی به منطقه ای داشت که اعراب در آن ساکن بودند در برخی از مناطق مردم ثروتمند بودند و در برخی از مناطق بادیه نشین فقر حکم فرما بود و حتی برخی از قبایل به خاطر فقر فرزندان خویش را می‌کشتند؛ و این فرزندان معمولاً دختران بودند چرا که نقش قابل توجهی را نمی‌توانستند در اقتصاد خانه داشته باشد و به این حقیقت، قرآن کریم در آیه ۳۱ سوره اسراء اشاره فرموده است. خداوند می‌فرماید: «فرزندان خود را از ترس فقر نکشید…»<ref>قرآن کریم، سوره اسراء، آیه ۳۱.</ref>
{{پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
 
==مطالعه بیشتر==
* تاریخ العرب قبل الاسلام، نوشته جواد علی.
* دو قرن سکوت، عبدالحسین زرین کوب.
 
{{پایان مطالعه بیشتر}}
{{پایان مطالعه بیشتر}}
== کتب جهت مطالعه بیشتر ==
# تاریخ العرب قبل الاسلام، نوشته جواد علی.
# دو قرن سکوت از عبدالحسین زرین کوب.
{{مطالعه بیشتر}}


== منابع ==
== منابع ==
۷٬۲۳۰

ویرایش