امکان اثبات خداوند با ادله عقلی و منطقی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{سوال}}

{{پایان سوال}}

{{پاسخ}}

* در [[قرآن کریم]]، وجود خداوند بدیهی شمرده شده است و هر کس در ضمیر خود خدا را می‌یابد و بنابر همین اصل، هیچ‌گاه دلیلی برای [[اثبات خدا]] در قرآن نیامده است.

* باید برای اثبات هر چیزی، آن را تعریف کرد؛ و تعریف کردن به معنی محدود کردن است، ولی خدا نامحدود است، پس خدا را نمی‌توان تعریف کرد. بنابر این نمی‌توان از راه منطق و فلسفه، خدا را اثبات کرد.<ref>رک: چمران، مصطفی، انسان و خدا، تهران، بنیاد شهید چمران، ۱۳۶۷، ص۵۳–۷۸.</ref>

بدیهی بودن وجود خدا، با اثبات پذیر بودن و اقامه دلیل بر آن هیچ منافاتی ندارد. بدیهیات در علم منطق دو گونه‌اند: بدیهیات اولیه و بدیهیات ثانویه، بدیهیات اولیه نه تنها نیازی به اثبات منطقی واستدلال ندارند، بلکه اصولاً اقامه دلیل بر آن‌ها غیرممکن است. چرا که در اثبات آن‌ها نیازمند استفاده از خود آن‌ها خواهیم بود، و به تعبیر دیگر گرفتار دور خواهیم شد؛ ولی بدیهیات ثانویه هرچند نیازی به اثبات ندارند، ولی اثبات آن‌ها غیرممکن نیست؛ و بسیاری از منطقیین برای اثبات خود آن گزاره‌ها(مثل کل از جزء بزرگتر است) و نیز اثبات بداهت آن‌ها استدلال منطقی ارائه کرده‌اند. وجود خداوند نیز اگر بدیهی به اصطلاح منطق باشد، جزو بدیهیات ثانویه است که قابل اثبات می‌باشند.<ref>رک: جوادی آملی، عبدالله، شناخت‌شناسی در قرآن؛ تهران؛ مرکز نشر فرهنگی رجاء، ۱۳۷۲، ص۲۰۷–۲۱۷.</ref>

=== اثبات خداوند در قرآن ===

=== اثبات خداوند در روایات اهل بیت علیهم السلام ===

== نقد دلیل دوم: خداوند تعریف ندارد ==

=== تصور و فهم اجمالی از خدای متعال ===

=== وجود خداوند از قبیل مفاهیم ثانوی فلسفی ===

{{مطالعه بیشتر}}

* اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج۵، مرتضی مطهری.

* توحید، مرتضی مطهری.

== منابع ==

{{شاخه

  | شاخه اصلی = کلام

}}

{{تکمیل مقاله

  | نمایه = شد

  | تغییر مسیر =شد

  | بازبینی =

  | تکمیل =

}}

{{پایان متن}}

[[رده:اثبات عقلی خدا]]

[[رده:شناخت ذات خدا]]