اعتبار نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

بين زمان حيات علي بن ابيطالب و تدوين كتاب نهج البلاغه حدود سه و نيم قرن، فاصله است، چگونه ممكن است با اين همه فاصله تمامي آن كلمات صحيح باشد و كم و زياد نشده باشد؟

هر چند بين زمان حيات امام علي(ع) و زمان تدوين نهج البلاغه توسط سيد رضي سه قرن و نيم فاصله است، امّا اين امر نمي‌تواند خدشه‌اي بر صحيح و مستند بودن اين سخنان به امام علي(ع) وارد كند و همچنين نمي‌تواند دليلي بر كم و زياد شدن سخنان آن حضرت باشد. زيرا سيد رضي با استفاده از مجموعه‌هاي ارزشمندي كه از قرن اول هجري تا قرن چهارم گردآوري شده بود، مجموعه جاودانه و بي‌مانند نهج البلاغه را تدوين كرد و الا خطبه‌ها، نامه‌ها و كلمات قصار امام علي(ع) پيش از آن كه سيد رضي چشم به جهان باز كند و نهج البلاغه را جمع‌آوري نمايد، ‌به طور متفرق در منابع فراواني ثبت و ضبط شده بود، منابعي كه شخصيت‌هاي عالم و مورد وثوق آنها را گرد آورده بودند.<ref>محمد تقي جعفري، ترجمه و تفسير نهج البلاغه، دفتر نشر فرهنگ اسلامي، تهران، چ دوم، ۱۳۵۸، ص۳۰۳.</ref> و اگر سيدرضي مصادر اين سخنان را در نهج البلاغه ذكر نكرده است به اين دليل بوده كه وي به فراواني منابع و مصادر سخنان امام علي(ع) و صدور اين سخنان از امام علي(ع) يقين داشته است. ايشان در مواردي كه به يقين نرسيده، و نسبت به خطبه‌ها، نامه‌ها يا حكمت‌هايي كه چنين يقيني برايش حاصل نگشته بوده، مصادر و اسانيد آنها را ذكر كرده است. از جمله در برخي از سخنان آن حضرت به مصادري مانند، «كتاب البيان و التبيين» عمرو بن بحر جاحظ؛ كتاب المختضب مبرد؛ كتاب المغازلي سعيد بن يحيي؛ الجمل واقدي و... اشاره كرده است.<ref>سبحاني، جعفر شيخ، تفسير نهج البلاغه، قم، امام صادق(ع) ، تهران، ص۳۰ ـ ۳۱.</ref>