۶٬۸۱۴
ویرایش
←جایگاه
(←آثار) |
(←جایگاه) |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
== جایگاه == | == جایگاه == | ||
ابوحیان تمامی اوقات را در افاده و استفاده و تعلیم و تعلم و تألیف سپری می‌کرد. به خاطر تبحری که در نحو و ادبیات داشت به ابوحیان نحوی و شیخ النحاه معروف بود. نیز به جهت داشتن دانش حدیثی، به شیخ المحدثین و رئیس العلما موصوف بود.<ref>مدرس تبریزی، محمد علی، ریحانه الادب، تهران، کتاب فروشی خیام، ۱۳۶۹ش. ج۷. ص ۸۲.</ref>همان‌طور که از اسم برخی تألیفات وی بر می‌آید، به قواعد زبان فارس، ترک و حبش و زبان‌های دیگر آشنائی داشته که از این جهت جالب توجه است. | ابوحیان تمامی اوقات را در افاده و استفاده و تعلیم و تعلم و تألیف سپری می‌کرد. به خاطر تبحری که در نحو و ادبیات داشت به ابوحیان نحوی و شیخ النحاه معروف بود. نیز به جهت داشتن دانش حدیثی، به شیخ المحدثین و رئیس العلما موصوف بود.<ref>مدرس تبریزی، محمد علی، ریحانه الادب، تهران، کتاب فروشی خیام، ۱۳۶۹ش. ج۷. ص ۸۲.</ref>همان‌طور که از اسم برخی تألیفات وی بر می‌آید، به قواعد زبان فارس، ترک و حبش و زبان‌های دیگر آشنائی داشته که از این جهت جالب توجه است. | ||
== زندگی == | == زندگی و خصوصیات شخصی == | ||
اثیر الدین محمد بن یوسف بن علی بن یوسف بن حیان غرناطی اندلسی نِفْزی معروف به ابوحیان اندلسی در سال ۶۵۴ در بمطخشارش، از توابع منطقه غرناطه اندلس (گرانادای امروزی در اسپانیا)، متولد شد.<ref>سیوطی، جلال‌الدین عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغية الوعاة فی طبقات اللغويين و النحاة، تحقیق محمد أبوالفضل إبراهيم، بیروت، المكتبة العصرية، بی‌تا، ج۱، ص۲۸۰؛ نیز: ابن عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب فی أخبار من ذهب، تحقیق محمود ارناووط و عبدالقادر ارناووط، بیروت، دار ابن‌کثير، ۱۴۰۶-۱۴۱۶ق، ج۸، ص۲۵۱.</ref> اصل او از قبیله نِفْزه از قبایل بربر بود.<ref>ابن عماد حنبلی، شذرات الذهب، ج۸، ص۲۵۱.</ref> | اثیر الدین محمد بن یوسف بن علی بن یوسف بن حیان غرناطی اندلسی نِفْزی معروف به ابوحیان اندلسی در سال ۶۵۴ در بمطخشارش، از توابع منطقه غرناطه اندلس (گرانادای امروزی در اسپانیا)، متولد شد.<ref>سیوطی، جلال‌الدین عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغية الوعاة فی طبقات اللغويين و النحاة، تحقیق محمد أبوالفضل إبراهيم، بیروت، المكتبة العصرية، بی‌تا، ج۱، ص۲۸۰؛ نیز: ابن عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب فی أخبار من ذهب، تحقیق محمود ارناووط و عبدالقادر ارناووط، بیروت، دار ابن‌کثير، ۱۴۰۶-۱۴۱۶ق، ج۸، ص۲۵۱.</ref> اصل او از قبیله نِفْزه از قبایل بربر بود.<ref>ابن عماد حنبلی، شذرات الذهب، ج۸، ص۲۵۱.</ref> | ||
ابوحیان اندلسی برای کسب علم به نواحی مختلف جهان اسلام سفر کرد.<ref>مدرس تبریزی، ریحانه الادب، ج۷، ص۸۲.</ref> او بیشتر عمر خود را در قاهره گذراند و مورد توجه و ارادت برخی از صاحبان قدرت آن دیار بود. ابوحیان در ۹۰ سالگی بینایی خود را از دست دادو در سال ۷۴۵ق در قاهره درگذشت. | ابوحیان اندلسی برای کسب علم به نواحی مختلف جهان اسلام سفر کرد.<ref>مدرس تبریزی، ریحانه الادب، ج۷، ص۸۲.</ref> او بیشتر عمر خود را در قاهره گذراند و مورد توجه و ارادت برخی از صاحبان قدرت آن دیار بود.<ref>صفدی، صلاح الدين خليل بن أيبك، الوافی بالوفيات، تحقیق أحمد الأرناؤوط و تركی مصطفى، بیروت، دار إحياء التراث، ۱۴۲۰ق، ج۵، ص۱۷۶.</ref> | ||
ابوحیان در ۹۰ سالگی بینایی خود را از دست دادو در سال ۷۴۵ق در قاهره درگذشت. | |||
== تحصیل و استادان == | == تحصیل و استادان == | ||
ابوحیان اندلسی بسيار در تحصیل کوشا بوده است؛<ref>صفدی، | ابوحیان اندلسی بسيار در تحصیل کوشا بوده است؛<ref>صفدی، الوافی بالوفيات، ج۵، ص۱۷۵.</ref> به طوری که درباره او گفته شده که او دیده نمی‌شد مگر در حال استماع سخن استادان یا نوشتن یا خواندن.<ref>صفدی، الوافی بالوفيات، ج۵، ص۱۷۵.</ref> ابوحیان در مناطق مختلف جهان اسلام از جمله اندلس، شمال افریقا، اسکندریه، مصر، شام و عراق به محضر استادان علوم مختلف ادبی و دینی به تحصیل پرداخت و از آنان اجازه دریافت کرد.<ref>صفدی، الوافی بالوفيات، ج۵، ص۱۷۵.</ref> برخی تعداد استادان و کسانی که ابوحیان از آنان اجازه علمی گرفته و حدیث شنیده را تا ۴۵۰ نفر برشمرده‌اند.<ref>سیوطی، بغية الوعاة، ج۱، ص۲۸۰.</ref> از جمله استادان ابوحیان می‌توان به افراد زیر اشاره کرد: | ||
{{ستون|۴}} | {{ستون|۴}} | ||
* ابوجعفر احمد بن علی مشهور به ابن طَبّاع مُقْری<ref>سیوطی، بغية الوعاة، ج۱، ص۲۸۰.</ref> | * ابوجعفر احمد بن علی مشهور به ابن طَبّاع مُقْری<ref>سیوطی، بغية الوعاة، ج۱، ص۲۸۰.</ref> | ||
* ابو جعفر بن زبیر<ref>سیوطی، بغية الوعاة، ج۱، ص۲۸۱.</ref> | * ابو جعفر بن زبیر<ref>سیوطی، بغية الوعاة، ج۱، ص۲۸۱.</ref> | ||
* ابوالحسن علی بن محمد خُشَنِی أبَذی | * ابوالحسن علی بن محمد خُشَنِی أبَذی | ||
* ابن ابی‌أحْوَص | * ابن ابی‌أحْوَص | ||
* ابن صائغ | * ابن صائغ | ||
* أبی جعفر لبلی | * أبی جعفر لبلی | ||
* أبوحسين بن ربيع | * أبوحسين بن ربيع | ||
* رضی شاطبی | * رضی شاطبی | ||
* قطب قُسْطَلَانی | * قطب قُسْطَلَانی | ||
* عز حَرَّانی | * عز حَرَّانی | ||
* تقی‌الدین ابن دَقِيق عِيد | * تقی‌الدین ابن دَقِيق عِيد | ||
* تقی‌الدين محمد بن حسین ابن رزين الحَمَوی | * تقی‌الدين محمد بن حسین ابن رزين الحَمَوی | ||
* أبی يمن بن عَسَاكِر | * أبی يمن بن عَسَاكِر | ||
* بهاءالدين محمد بن ابراهیم بن النّحاس | * بهاءالدين محمد بن ابراهیم بن النّحاس | ||
* شرف‌الدين عبدالعظيم بن عبدالمؤمن دمياطی<ref>سیوطی، بغية الوعاة، ج۱، ص۲۸۰.</ref> | * شرف‌الدين عبدالعظيم بن عبدالمؤمن دمياطی<ref>سیوطی، بغية الوعاة، ج۱، ص۲۸۰.</ref> | ||
* ابوجعفر عبدالله بن أحمد انصاری قرمونی معروف به ابن‌اخرش نحوی<ref>سیوطی، بغية الوعاة، ج۱، ص۳۳.</ref> | * ابوجعفر عبدالله بن أحمد انصاری قرمونی معروف به ابن‌اخرش نحوی<ref>سیوطی، بغية الوعاة، ج۱، ص۳۳.</ref> | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
== شاگردان == | == شاگردان == | ||
گفته شده که بزرگانی از اهل علم از شاگردان ابوحیان اندلسی بوده‌اند؛ که بسیاری از آن در دوران حیات ابوحیان به مقام استادی رسیدند.<ref>صفدی، الوافی بالوفيات، ج۵، ص۱۷۵؛ نیز: سیوطی، بغية الوعاة، ج۱، ص۲۸۰.</ref> از آن جمله‌اند: | گفته شده که بزرگانی از اهل علم از شاگردان ابوحیان اندلسی بوده‌اند؛ که بسیاری از آن در دوران حیات ابوحیان به مقام استادی رسیدند.<ref>صفدی، الوافی بالوفيات، ج۵، ص۱۷۵؛ نیز: سیوطی، بغية الوعاة، ج۱، ص۲۸۰.</ref> ابوحیان اندلسی در قاهره تدریس تفسیر را در قبه منصوریه و قرائت در مسجد الاقمر به عهده گرفت و من قصاید شش گانه و مقام حریری را برایش خواندم و جمعی از بهترین ممالک مصر حضور یافتند و به آنها گوش دادند.در از آن جمله‌اند: | ||
{{ستون|۳}} | {{ستون|۳}} | ||
* تقی الدین سبکی | * تقی الدین سبکی | ||