آزادی و آزادگی در مکتب امام حسین(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷
 
(۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۳: خط ۳:
به چه دلیل امام حسین(ع) را سرور آزادگان جهان می‌خوانند؟
به چه دلیل امام حسین(ع) را سرور آزادگان جهان می‌خوانند؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{درگاه|اندازه=گوچک|امام حسین}}'''آزادی و آزادگی در مکتب امام حسین(ع)''' از اصول بنیادی و از علل اساسی [[قیام عاشورا]] قلمداد شده است. برخی معتقدند مفهوم آزادی و آزادگی با نام امام حسین(ع) و قیام عاشورا گره خورده است. [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] اگرچه در متون تاریخی و روایی با کنیه «اباعبدالله» نام برده شده، در متون ادبی و قصاید حماسی بیشتر با کنیه «[[امام حسین علیه‌السلام|ابوالاحرار]]» و «سرور آزادگان» شناخته شده است.  
{{درگاه|اندازه=گوچک|امام حسین}}'''آزادی و آزادگی در مکتب امام حسین(ع)''' از اصول بنیادی و از علل اساسی [[قیام عاشورا]] قلمداد شده است. برخی معتقدند مفهوم آزادی و آزادگی با نام امام حسین(ع) و قیام عاشورا گره خورده است. [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] اگرچه در متون تاریخی و روایی با کنیه «اباعبدالله» نام برده شده، در متون ادبی و قصاید حماسی بیشتر با کنیه «سرور آزادگان» شناخته شده است.  


برخی محققان [[آزادی]] را، در مقابل بردگی، اصطلاحی حقوقی و اجتماعی دانسته‌اند که به‌معنای رهایی تن از اسارت و نیز خلاصی از تنگناهای زندگی و انتخاب آگاهانه مسیر حیات است. آنان [[آزادگی]] را برتر از آزادی دانسته‌اند و آن را نوعی رهایی انسان از قید و بندهای ذلت‌آور حیات به‌شمار برده‌اند.  
برخی محققان [[آزادی]] را، در مقابل بردگی، اصطلاحی حقوقی و اجتماعی دانسته‌اند که به‌معنای رهایی تن از اسارت و نیز خلاصی از تنگناهای زندگی و انتخاب آگاهانه مسیر حیات است. آنان [[آزادگی]] را برتر از آزادی دانسته‌اند و آن را نوعی رهایی انسان از قید و بندهای ذلت‌آور حیات به‌شمار برده‌اند.  


در سخنان امام حسین(ع) تأکید بر آزادی و آزادگی، به‌خصوص از آغاز قیام عاشورا در رجب سال۶۰ق، دیده می‌شود. جمله «اگر دین ندارید لااقل آزاده باشید» از امام حسین(ع) از مشهورترین سخنان او درباره آزادی و آزادگی قلمداد شده و آن را «[[منشور جهانی آزادی و آزادگی]]»، «منشور آزادی» و «حدیث حریت» خوانده‌اند. در سخنان سایر شهیدان [[قیام کربلا]] نیز جملاتی درباره آزادی و آزادگی دیده می‌‌شود.
در سخنان امام حسین(ع) تأکید بر آزادی و آزادگی، به‌خصوص از آغاز قیام عاشورا در رجب سال۶۰ق، دیده می‌شود. جمله «[[اگر دین ندارید در دنیای خود آزاده باشید|اگر دین ندارید لااقل آزاده باشید]]» از امام حسین(ع) از مشهورترین سخنان او درباره آزادی و آزادگی قلمداد شده و آن را «منشور جهانی آزادی و آزادگی»، «منشور آزادی» و «حدیث حریت» خوانده‌اند. در سخنان سایر شهیدان [[قیام کربلا]] نیز جملاتی درباره آزادی و آزادگی دیده می‌‌شود.


== جایگاه و مفهوم‌شناسی ==
== جایگاه و مفهوم‌شناسی ==
از نظر برخی محققان، مفهوم آزادی و آزادگی با نام [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] و قیام عاشورا گره خورده است.<ref>صحتی سردرودی، محمد، عاشوراپژوهی (با رویکردی به تحریف‌شناسی تاریخ امام حسین علیه السلام)، قم، انتشارات خادم‌الرضا(ع)، ۱۳۸۴ش، ص۳۵۶.</ref> امام حسین(ع) اگرچه در متون تاریخی و روایی با کنیه «اباعبدالله» نام برده شده، در متون ادبی و قصاید حماسی بیشتر با کنیه «ابوالاحرار» و «[[سرور آزادگان]]» شناخته شده است.<ref>صحتی سردرودی، عاشوراپژوهی، ص۳۵۶.</ref>
از نظر برخی محققان، مفهوم آزادگی با نام [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] و قیام عاشورا گره خورده است.<ref>صحتی سردرودی، محمد، عاشوراپژوهی (با رویکردی به تحریف‌شناسی تاریخ امام حسین علیه السلام)، قم، انتشارات خادم‌الرضا(ع)، ۱۳۸۴ش، ص۳۵۶.</ref> امام حسین(ع) اگرچه در متون تاریخی و روایی با کنیه «اباعبدالله» نام برده شده، در متون ادبی و قصاید حماسی بیشتر با کنیه «ابوالاحرار» و «سرور آزادگان» شناخته شده است.<ref>صحتی سردرودی، عاشوراپژوهی، ص۳۵۶.</ref>


برخی محققان آزادی را، در مقابل بردگی، اصطلاحی حقوقی و اجتماعی دانسته‌اند که به‌معنای رهایی تن از اسارت و نیز خلاصی از تنگناهای زندگی و انتخاب آگاهانه مسیر حیات است. آنان آزادگی را برتر از [[آزادی]] دانسته‌اند و آن را نوعی رهایی انسان از قید و بندهای ذلت‌آور حیات به شمار برده‌اند. همچنین، آزادگی را به‌معنای رهایی عقل و جان آدمی از زندان [[نفس اماره|نفس]] و شهوت و گام‌برداشتن در وادی عشق و حیرت دانسته‌اند.<ref>محدثی، جواد، پیام‌های عاشورا، قم، انتشارات پیک جلال‌، ۱۳۷۹ش، ص۵۵.</ref>
برخی محققان آزادی را، در مقابل بردگی، اصطلاحی حقوقی و اجتماعی دانسته‌اند که به‌معنای رهایی تن از اسارت و نیز خلاصی از تنگناهای زندگی و انتخاب آگاهانه مسیر حیات است. آنان آزادگی را برتر از [[آزادی]] دانسته‌اند و آن را نوعی رهایی انسان از قید و بندهای ذلت‌آور حیات به شمار برده‌اند.<ref>محدثی، جواد، پیام‌های عاشورا، قم، انتشارات پیک جلال‌، ۱۳۷۹ش، ص۵۵.</ref>
 
بعضی محققان معتقدند از آنجا که پای‌بندی‌های انسان به مظاهر دنیایی چون ثروت، اقوام، مقام، فرزند و... در مسیر آزادی روح او مانع ایجاد می‌کند و اسارت در برابر خواست نفسانی خود نشانه ضعف اراده بشری و نوعی بندگی است، [[آزادگی]] (آزادی درونی) خود از مهم‌ترین مراحل آزادی انسان است. این آزادی درونی، پله اول نردبان کمال و مقدمه‌ای برای رسیدن به درجات بالای آزادی، یعنی آزادگی نفس، است. آزادگی در اوج ارزش‌های انسانی قرار دارد و آدمی را از خوی پست حیوانی به معرفت و معنویت می‌رساند.<ref>محدثی، پیام‌های عاشورا، ص۵۵-۵۶.</ref>


== آزادی و آزادگی در سخنان امام حسین(ع) ==
== آزادی و آزادگی در سخنان امام حسین(ع) ==
در سخنان [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] تأکید بر آزادی و آزادگی، به‌خصوص از آغاز قیام عاشورا در رجب سال۶۰ق، دیده می‌شود؛ از جمله:
در سخنان [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] تأکید بر آزادی و آزادگی، به‌خصوص از آغاز قیام عاشورا در رجب سال۶۰ق، دیده می‌شود؛ از جمله:


* امام حسین(ع) زمانی که به پیش‌باز [[حر بن یزید ریاحی]]، پس از بیدار شدن او و جدا شدنش از لشکر کوفه، رفت، به او گفت: {{عربی|انْتَ حُرٌّ كَما سَمَّتْكَ امُّكَ، وَ انْتَ حرٌّ فِى الدُّنْيا وَ انتَ حُرٌّ فِى‌ الْآخَرة|ترجمه=تو آزادمردی چنان که مادرت تو را با همین نام نامید و تو نه‌تنها در این دنیا که در آخرت نیز آزادمردی}}.<ref>خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسين عليه السلام، بی‌جا، انتشارات انوار الهدی، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۱۴.</ref>
* در قسمتی از [[خطبه اول امام حسین(ع) در روز عاشورا]]، قیس بن اشعث، از امام حسین(ع) پرسید که چرا با پسرعمویت، [[یزید بن معاویه]]، بیعت نمی‌کنی تا این اختلافات حل شود و کار به جنگ نکشد. امام(ع) در پاسخ گفت: {{عربی|لَا وَ اللهِ لَا أُعْطِيكُمْ بِيَدِي إِعْطَاءَ الذَّلِيلِ وَ لَا أَفِرُّ فِرَارَ الْعَبِيدِ|ترجمه=نه به خدا، نه دست خواری به شما خواهم داد و نه مانند بندگان غیرآزاد فرار خواهم نمود}}.<ref>مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، المؤتمر العالمی لألفية الشيخ المفيد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۹۸.</ref>
* در قسمتی از [[خطبه اول امام حسین(ع) در روز عاشورا]]، قیس بن اشعث، از امام حسین(ع) پرسید که چرا با پسرعمویت، [[یزید بن معاویه]]، بیعت نمی‌کنی تا این اختلافات حل شود و کار به جنگ نکشد. امام(ع) در پاسخ گفت: {{عربی|لَا وَ اللهِ لَا أُعْطِيكُمْ بِيَدِي إِعْطَاءَ الذَّلِيلِ وَ لَا أَفِرُّ فِرَارَ الْعَبِيدِ|ترجمه=نه به خدا، نه دست خواری به شما خواهم داد و نه مانند بندگان غیرآزاد فرار خواهم نمود}}.<ref>مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، المؤتمر العالمی لألفية الشيخ المفيد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۹۸.</ref>
* وقتی در آخرین ساعات کارزار عاشورا امام حسین(ع) تعدادی زیادی از سپاه کوفه را به هلاکت رساند، دشمن تلاش کرد تا از خستگی امام(ع) استفاده کند و با فاصله‌انداختن میان او و خیمه‌های حرمْ او را از نظر روحی تضعیف کند.<ref>نجمی، محمدصادق، سخنان حسین بن علی(ع) از مدینه تا کربلا، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۱ش، ص۳۲۸.</ref> حرکت سپاه کوفه به سمت حرم موجب شد تا امام حسین(ع) با صدایی رسا آنان را چنین مخاطب قرار دهد: {{عربی|وَيحَكُم يا شيعَةَ آلِ أبي سُفيانَ! إن لَم يَكُن [لَكُم] دينٌ و كُنتُم لا تَخافونَ المَعادَ فَكونوا أحراراً في دُنياكُم هذِهِ|ترجمه=واى بر شما  اى پيروانِ خاندان ابوسفيان! اگر دين نداريد و از [روز] معاد نمى‌هراسيد، پس در اين دنيايتان آزاده باشيد}}<ref>ابن‌اعثم کوفی، محمد بن علی، الفتوح، تحقیق علی شیری، بیروت، دار الأضواء، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۱۷.</ref> این سخن امام حسین(ع) از مشهورترین سخنان او درباره آزادی و آزادگی قلمداد شده و آن را «[[منشور جهانی آزادی و آزادگی]]»، «[[منشور آزادی]]» و «[[حدیث حریت]]» خوانده‌اند.<ref>نجمی، سخنان حسین بن علی(ع) از مدینه تا کربلا، ص۳۲۸؛ نیز: صحتی سردرودی، عاشوراپژوهی، ص۳۵۶.</ref>
* امام حسین(ع) زمانی که [[حر بن یزید ریاحی]] در روز عاشورا توبه کرده و به نزد او آمد، گفت: {{عربی|انْتَ حُرٌّ كَما سَمَّتْكَ امُّكَ، وَ انْتَ حرٌّ فِى الدُّنْيا وَ انتَ حُرٌّ فِى‌ الْآخَرة|ترجمه=تو آزادمردی چنان که مادرت تو را با همین نام نامید و تو نه‌تنها در این دنیا که در آخرت نیز آزادمردی}}.<ref>خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسين عليه السلام، بی‌جا، انتشارات انوار الهدی، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۱۴.</ref>
* وقتی در آخرین ساعات کارزار عاشورا امام حسین(ع) تعدادی از سپاه کوفه را به هلاکت رساند، دشمن تلاش کرد تا از خستگی امام(ع) استفاده کند و با فاصله انداختن میان او و خیمه‌های حرمْ او را از نظر روحی تضعیف کند.<ref>نجمی، محمدصادق، سخنان حسین بن علی(ع) از مدینه تا کربلا، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۱ش، ص۳۲۸.</ref> حرکت سپاه کوفه به سمت حرم موجب شد تا امام حسین(ع) با صدایی رسا آنان را چنین مخاطب قرار دهد: {{عربی|وَيحَكُم يا شيعَةَ آلِ أبي سُفيانَ! إن لَم يَكُن [لَكُم] دينٌ و كُنتُم لا تَخافونَ المَعادَ فَكونوا أحراراً في دُنياكُم هذِهِ|ترجمه=واى بر شما  اى پيروانِ خاندان ابوسفيان! اگر دين نداريد و از [روز] معاد نمى‌هراسيد، پس در اين دنيايتان آزاده باشيد}}<ref>ابن‌اعثم کوفی، محمد بن علی، الفتوح، تحقیق علی شیری، بیروت، دار الأضواء، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۱۷.</ref> این سخن امام حسین(ع) از مشهورترین سخنان او درباره آزادی و آزادگی قلمداد شده و آن را «[[منشور جهانی آزادی و آزادگی]]»، «منشور آزادی» و «حدیث حریت» خوانده‌اند.<ref>نجمی، سخنان حسین بن علی(ع) از مدینه تا کربلا، ص۳۲۸؛ نیز: صحتی سردرودی، عاشوراپژوهی، ص۳۵۶.</ref>


==آزادی و آزادگی در سخنان یاران امام حسین(ع)==
==آزادی و آزادگی در سخنان یاران امام حسین(ع)==
خط ۴۶: خط ۴۴:
  | تغییر مسیر =شد
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
  | بازبینی = شد
  | تکمیل =  
  | تکمیل =  
  | اولویت =ج
  | اولویت =ج
۱۱٬۸۷۷

ویرایش