تعداد شهیدان واقعه کربلا


سؤال

شهدای کربلا چند نفر بودند ؟

123


درگاه‌ها
امام حسین.png


درباره تعداد شهداء کربلاء بین مورخین قدیم و مورخین حال حاضر اختلاف

گزارش آثار کهن و متأخرین

گزارش‌ها درباره تعداد کل شهیدان کربلا متفاوت است:

  • مشهورترین گزارش در این باره هفتاد و دو نفر است.[۱][۲][۳][۴] شیخ مفید تعداد سرهای جداشده شهدای کربلا را به جز امام حسین(ع) که به کوفه فرستاده شدند، ۷۲ نفر ذکر کرده است.[۵]
  • فضیل بن زبیر (از اصحاب امام باقر(ع) و امام صادق(ع)، آمار شهدا را از آغاز تا پایان نهضت با احتساب مجروحانی که بعد شهید شدند 106 نفر نوشته است.[۶]
  • ابومخنف به نقل از زحر بن قیس آمار شهدا را به جز امام حسین(ع) 78 نفر گفته است.[۷][۸] اما مورخان دیگر با استناد به گزارش زحر، آمار شهدا را 32نفر،[۹] 70نفر،[۱۰] 77نفر،[۱۱] 82نفر[۱۲]و 88نفر[۱۳] نوشته اند.
  • بلخی، مسعودی و مقدسی تعداد شهدا را 87 نفر نگاشتند.[۱۴][۱۵]
  • مستوفی تعداد شهدا را 141 نفر نگاشته است.[۱۶]

گزارش آثار معاصرین

محققان معاصر نیز با بررسی و تحلیل منابع کهن به آمارهای متفاوتی رسیدند:

  • سید محسن امین اسامی شهدای نهضت عاشورا را از آغاز تا پایان 139 نفر دانسته است.[۱۷]
  • محمدمهدی شمس‌الدین پس از بحثی تحلیلی در این باره، تعداد شهدای کربلا را کمی بیش از 100 نفر دانسته است.[۱۸]
  • ذبیح الله محلاتی این آمار رو (از آغاز تا پایان نهضت) تا 228 نفر رسانده است.[۱۹]
  • نویسندگان کتاب مقتل جامع سیدالشهداء نیز قول 72نفر راپذیرفته‌اند.[۲۰]
  • دانشنامه امام حسین(ع) آمار شهیدان کربلا را ۱۵۵ نفر دانسته است و بیشتر از این تعداد را دارای منابع معتبر نمی‌داند.[۲۱]

منابع

  1. طبری، ابوجعفر محمدبن‌جریر. تاریخ الأمم و الملوک. ج. ۵. بیروت: روائع التراث العربی. ص. ۴۵۵.
  2. البلاذری، أحمد بن يحيى (۱۴۱۷). انساب الاشراف. ج. ۳. بیروت: دارالفکر. ص. ۴۱۱.
  3. طبرسی، ابومنصور احمد‌بن‌علی (۱۴۰۶). تاج الموالید. قم: مکتبة آیةالله العظمی مرعشی نجفی. ص. ۳۱.
  4. خوارزمی، موفق‌بن‌احمد مکی (۱۳۶۷). مقتل الحسین. ج. ۲. نجف: مطبعة الزهراء. ص. ۴۴.
  5. مفيد، محمد بن محمد (۱۴۱۳). الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد. ج. ۲. قم: مؤسسة آل البيت(ع). ص. ۱۱۳.
  6. بن‌ زبیر، فضیل‌ (۱۴۰۶). «تسمیة من‌ قتل‌ مع‌ الحسین». فصلنامه‌ تراثنا. سال‌اول (۲): ۱۴۹-۱۵۶.
  7. طبری، ابوجعفر محمدبن‌جریر. تاریخ الأمم و الملوک. ج. ۵. بیروت: روائع التراث العربی. ص. ۴۵۹.
  8. مفيد، محمد بن محمد (۱۴۱۳). الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد. ج. ۲. قم: مؤسسة آل البيت(ع). ص. ۱۱۸.
  9. ابن‌اعثم، ابومحمد احمدبن‌اعثم (۱۳۷۲). الفتوح. ج. ۵. تهران: آموزش و پرورش انقلاب اسلامی. ص. ۱۲۷به نظر می‌رسد واژه «ثلاثین» در گزارش ابن‌اعثم، تصحیف «ثمانین» است.
  10. یوسف‌بن‌قزغلی بغدادی، سبط‌بن‌جوزی (۱۴۲۶). تذکرة الخواص. قم: المجمع العالمی لاهل البیت. ص. ۲۶۰.
  11. احمدبن‌محمد، ابن‌عبدربه اندلسی. العقد الفرید. ج. ۴. بیروت: دار احیاء التراث العربی. ص. ۳۵۷.
  12. خوارزمی، موفق‌بن‌احمد مکی (۱۳۶۷). مقتل الحسین. ج. ۲. نجف: مطبعة الزهراء. ص. ۶۲.
  13. ابن‌سعد، محمد (۱۴۰۸). «ترجمة الحسین و مقتله من کتاب الطبقات الکبیر لابن سعد». فصلنامه تراثنا. سال سوم (۱۰): ۱۹۰.
  14. مسعودی، ابوالحسن علی‌بن‌الحسین (۱۳۸۴). مروج الذهب و معادن الجوهر. ج. ۳. قاهره: السعادة. ص. ۷۱.
  15. مقدسی، مطهربن‌طاهر. البدء و التاریخ. ج. ۶. مکتبة الثقافة الدینیة. ص. ۱۱.
  16. مستوفی، حمدالله (۱۳۶۴). تاریخ گزیده. تهران: امیرکبیر. ص. ۲۶۵.
  17. امین، سیدمحسن (۱۴۰۳). اعیان الشیعة. ج. ۱. بیروت: دارالتعارف للمطبوعات. صص. ۶۱۰–۶۱۲.
  18. شمس‌الدین، محمدمهدی (۱۳۶۴). انصارالحسین(ع) [ناصرهاشم‌زاده]. تهران: امیرکبیر. ص. ۵۷.
  19. محلاتی، ذبیح‌الله. فرسان الهیجاء. ج. ۲. تهران. ص. ۱۵۴.
  20. گروهی از تاریخ پژوهان، زیر نظر مهدی پیشوائی (۱۳۹۱). تاریخ قیام و مقتل جامع سید الشهداء. ج. ۲. قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. ص. ۴۸۵.
  21. محمدی ری‌شهری، محمد (۱۳۹۲). دانشنامه امام حسین(ع). ج. ۷. قم: موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث. صص. ۲۸۱–۲۹۱.