الموت اولی من رکوب العار

نسخهٔ تاریخ ‏۲۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۲۸ توسط Shamloo (بحث | مشارکت‌ها)
سؤال

عبارت «الموت اولی من رکوب العار» از کیست و به چه معناست؟

اَلْمَوْتُ اَوْلی مِنْ رُکوبِ الْعارِ مصرعی از یک بیت شعر حماسی درباره نفی ظلم‌پذیری که امام حسین(ع) در روز عاشورا آن را به‌عنوان شعار در برابر سپاه کوفه می‌خوانده است.[۱] این مصرع از اشعار حماسی فَرْوَة بن مُسَیْک مرادی[۲] (درگشته ۳۰ق)، از صحابیان و شاعران صدر اسلام، است.[۳] این مصرع در این بیت قرار دارد:

شعار «الموت اولی من رکوب العار» در یک پوستر متعلق به یکی از گروه‌های مقاومت شیعی در عراق
الموت أولى من ركوب العار و العار أولى من دخول النار
نزد من، مرگ از ننگ ذلت و پستی بهتر است و ننگ از ورود به آتش دوزخ بهتر است.[۴]

امام حسین(ع) این بیت را به‌عنوان رجز در واقعه عاشورا می‌خوانده است.[۵] از نظر برخی محققان، این بیت یکی از شعارهای عاشوراست که محتوای قیام امام حسین‌(ع) را نشان می‌دهد.[۶] مرتضی مطهری این شعار را شعار آزادی، عزت و شرافت از سوی امام حسین(ع) دانسته است. او معتقد است که برای مسلمان واقعی مرگ همیشه سزاوارتر از زیر بار ننگ و ذلت رفتن است و امام حسین(ع) با مبارزه خود در راه خدا تا آخرین قطره خونش این شعار را در عمل هم به‌کار بسته است.[۷]

شعار عاشورایی «الموت اولی من رکوب العار»، به‌عنوان یک شعار ضد ظلم و ذلت‌پذیری، در میان شیعیان به‌کار گرفته می‌شود؛ برای نمونه این شعار بر سنگ مزار برخی شهیدان جنگ ایران و عراق نقش بسته است.[۸] همچنین، این شعار یکی از پرکاربردترین شعارهای منقوش بر تابلوهای دفاع مقدس قلمداد شده است.[۹]

منابع

  1. مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۱۸۳.
  2. درباره او ن.ک: ابن‌اثیر، عزالدین علی بن أبی‌الكرم، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، بیروت،‌ دار الفكر، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۶۱-۶۲.
  3. مطهری، حماسه حسینی، ج۱، ص۱۸۳.
  4. مقرم، عبدالرزاق، مقتل الحسین علیه السلام، بیروت، مؤسسة الخرسان للمطبوعات، ۱۴۲۶ق، ص۲۸۸.
  5. محدثی، جواد، پیام‌های عاشورا، قم، زمزم هدايت، ۱۳۸۶ش، ص۱۲۵.
  6. مطهری، حماسه حسینی، ج۱، ص۱۸۳.
  7. مطهری، حماسه حسینی، ج۱، ص۱۸۴.
  8. جمعی از نویسندگان، فرهنگ عاشورا، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا، ص۲۰۵-۲۰۶.
  9. جمعی از نویسندگان، فرهنگ عاشورا، ص۱۹۰.