سؤال
یاران شیطان چه کسانی هستند؟


ویژگی‌‌ها

یاران شیطان، از جنس جن یا انسان بوده و از کار اصلی شیطان، که وسوسه و گمراه نمودن دیگران است پیروی می‌کنند.

در قرآن، با تعبیر «یاران شیطان» مطلبی ذکر نشده؛ ولی واژه‌های هم‌معنی آن بیان شده و در ضمن آن، ویژگی‌های آنها نیز گفته شده است:

  • جنود شیطان: منظور از جنود شیطان که در آیه ۹۵ سوره شعرا ﴿وَجُنُودُ إِبْلِيسَ أَجْمَعُون آمده با توجه به حدیثی که از امام باقر(ع) وارد شده عبارت است از ذُرّیه شیطان.[۱]
  • قبیله شیطان: منظور از قبیله شیطان که در آیه ۲۷ سوره اعراف آمده، عبارت است از ذریه، خویشان و یاران شیطان که از جنس خود او هستند.
  • حزب شیطان: منظور از حزب شیطان پیروان او و کسانی هستند که در خط او باشند. بر اساس قرآن، اعضای حزب او کسانی هستند که ولایت و بندگی او را پذیرفته[۲] و نیز کسانی که بر آنها چیره شده و یاد خدا را از دلهای آنان برده است.[۳] خداوند نشانه‌های حزب شیطان را نفاق، دشمنی با حق، فراموشی یاد خدا، دروغ و نیرنگ بیان کرده است.
  • دوستان شیطان: دوستان شیطان کسانی هستند که شیطان با آن ها رفیق و همراه شده و آن ها را دوست دارد. قرآن کسانی که کفر ورزیده[۴] و ایمان نمی آورند[۵] اولیاء شیطان نامیده است. به تعبیر قرآن، شیطان دوستان خود را سخت وسوسه می‌کنند.[۶]

مصادیق

بر اساس آیات و روایات، برخی از مصادیق یاران شیطان چنین‌اند:

  • منافقین: منافقان کسانی هستند که در ظاهر مسلمان ولی در باطن کافرند. کسانی که دلشان با زبانشان یکی نیست نیز، منافق دانسته شده‌اند. در روایتی امام علی(ع)، منافقین را حزب شیطان خوانده است.[۷]
  • دشمنان امام علی(ع): بر اساس روایتی از پیامبر(ص)، دشمنان امام علی(ع)، اهل نفاق و از برادران شیطانند.[۸]
  • دشمنان اهل بیت(ع): در روایتی رسول خدا(ص) به امام علی(ع) گفت:‌ دشمنان شما [اهل بیت] از حزب شیطانند.[۹]
  • مشرکان: امام باقر(ع) در تفسیر آیه ۹۹ سوره شعراء مشرکان را پیروی‌کنندگانِ شیطان معرفی کرده است.[۱۰]
  • فراموش‌کنندگان یاد خدا: کسانی که یاد خدا را فراموش کنند یاران شیطان شمرده شده‌اند؛ زیرا شیطان زمانی به دل راه می یابد که یاد خدا از دل بیرون رفته باشد.[۱۱]
  • کسانی که زیاد خشمگین می‌شوند: امام علی(ع) خشم را سپاهی بزرگ از لشکرهای شیطان دانسته است.[۱۲]
  • اسرافکاران: در آیه ﴿إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ کانُواْ إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ(اسراء:۲۷) اسرافکاران برادران شیطان دانسته شده است.

مطالعه بیشتر

  • تفسیر نمونه، ذیل آیه ۲۲ سوره مجادله.
  • شرح حدیث جنود عقل و جهل، امام خمینی.
  • منابع
  1. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی ۸ جلدی، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵، ج۲، ص۳۱.
  2. نحل:۱۰۰.
  3. مجادله: ۱۹.
  4. نساء: ۷۶.
  5. اعراف:۲۷.
  6. انعام :۱۲۱.
  7. آمدی، غرر الحکم، دفتر تبلیغات، ۱۳۶۶، ص۴۵۸.
  8. مجلسی، بحار الانوار، موسسه وفا بیروت، ۱۴۰۴، ج۳۷، ص۲۱۱.
  9. بحار الانوار، مدرک قبل، ج۲۳، ص۱۴۲.
  10. کلینی، اصول کافی ۸ جلدی، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵، ج۲، ص۳۱.
  11. مجادله: ۹.
  12. مستدرک الوسائل، ۱۸ جلدی، موسسه آل البیت قم، ۱۴۰۸، ج۱۲، ص۱۱.