سؤال

آیا معاویه پسر ابوسفیان بود یا فرد دیگر؟


هند مادر معاویه

مادر معاویه به نام هند، از جمله زنان بد نام عرب دانسته شده و سابقه چندان موجهی در تاریخ قبل از اسلام و بعد از آن نداشت. در اینکه مادر معاویه با دین اسلام و شخص پیامبر(ص) دشمنی‎‌های شدید نموده است در میان تمام مورخان اتفاق نظر وجود دارد؛ زیرا سوابق او در تاریخ اسلام بسیار روشن دانسته شده و رفتار ناروای او در حق حمزه عموی پیامبر(ص) در جنگ احد از جمله رخدادهای مشهور صدر اسلام است؛ علاوه بر آنکه وی اهانت‌های زیادی به پیامبر(ص) و تازه مسلمانان نمود.

برخی از منابع این زن را بدسابقه و زناکار دانسته‌‎اند؛ به طوری‌که بیشتر مورخین معتقدند اساساً هند در مکه به تمایلات نامشروع شهرت داشت؛[۱] بنابراین برخی معاویه را به غیر ابوسفیان نسبت داده‌‎اند.

پیامبر اکرم(ص) وقتی مکه را فتح نمود، هند را به خاطر ارتکاب جنایات، سزاوار مرگ دانست؛[۲] اما او با زیرکی در میان زنان مخفی شده و خود را به حضرت رساند و اسلام آورد و به پیامبر(ص) گفت: ما بر چه چیزی با تو بیعت کنیم؟! رسول خدا(ص) فرمود: بر اینکه زنا نکنید.[۳]

احتمالات در مورد پدر معاویه

هشام بن محمد کلبی نسب شناس مشهور و زبردست عرب در کتاب مثالب و همچنین اصمعی ادیب گفته‌‎اند: معاویه در دوران جاهلیت به چهار نفر به نام‌های عماره بن الولید از بنی مخزوم، مافر بن عمرو از بنی امیه، ابوسفیان از بنی امیه و عباس بن عبدالمطلب از بنی‌هاشم[۴] منسوب بود. بیشتر مورخان معاویه را به یکی از این مردان منتسب می‌دانند.[۵]

درباره ازدواج هند با ابوسفیان گفته شده که مافر بن عمرو یکی از افراد بنی‌امیه شیفته هند بود؛ تا آنجا که داستان روابط آنها بر سر زبان‌ها افتاد، پس از مدتی هند از وی باردار شد. هنگامی که بارداریش آشکار و یا نزدیک به ظاهر شدن شد، مافر بن عمرو از مکه فرار کرد و به نزد نعمان بن منذر پادشاه مشهور عرب حیره رفت تا اینکه از وی در کار خود کمک بخواهد. در غیاب او بود که ابوسفیان با هند ازدواج کرد.[۶]

بعد از ظهور اسلام معاویه پسر ابوسفیان محسوب گشت؛ چون هند قبل از اسلام آوردنش غیر از ابوسفیان شوهر رسمی نداشت و معاویه بعد از ازدواج آنها و در خانه ابو‎سفیان به دنیا آمد.


مطالعه بیشتر

۱. عایشه در اسلام، علامه عسگری، ج۱.

۲. معاویه و تاریخ، ابن عقیل حضری(النصیاح الکافیه لمن یتولی معاویه)


منابع

  1. عسکری، مرتضی، عایشه در اسلام، ج۱، ص۱۰ و محمد بن عقیل علوی حضرمی، النصایح الکافیه لمن یتولی معاویه.
  2. آیتی، تاریخ اسلام، تهران، دانشگاه، چاپ ششم، ۱۳۷۸، ص۴۶۳.
  3. عسکری، مرتضی، پیشین، ج۱، ص۱۲.
  4. ابن جوزی، تذکره الخواص، بیروت، ص۱۱۶.
  5. زمخشری، ربیع لابرار، ج۳ باب القربات و لانساب و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۳۶ و الاغانی، ج۹، ص۴۹ و ۵۰.
  6. ابی الفرج اصفهانی، الاغانی، بیروت، ج۹، ص۵۳ ۵۰.