دوره جمع‌آوری و تبویب حدیث شیعه

سؤال

دوره جمع‌اوری و تبویب حدیث شیعه از چه زمانی آغاز شده است و شامل چه کتاب‌هایی می‌شود؟

دورهٔ جمع و تبویب

این دوره با آغاز غیبت صغرا شروع می‌شود و تا دوره صفویه تداوم می‌یابد، در نگاه کلی می‌توان این دوره را با دو شخصه شناخت:

کتب اربعه

• کافی، محمد بن یعقوب کلینی (م ۳۲۹ ق) که دارای هشت جلد است؛ که مجموعاً کتاب کافی دارای ۱۶۱۹۹ حدیث می‌باشد.

• من لا یحضره الفقیه: شیخ صدوق ابوجعفر، محمد بن علی (۳۰۶ – ۳۸۱ ق) که در چهار جلد به طبع رسیده بیشتر روایات آن فقهی است و مجموع روایات آن ۵۹۰۱ روایت می‌باشد.

• تهذیب الاحکام: شیخ طوسی، ابو جعفر محمد بن حسن (م ۴۶۰) این کتاب در ده جلد چاپ شده و مشتمل بر ۱۳۵۹ حدیث می‌باشد.

• الاستبصار: که این هم از شیخ طوسی است، روایت‌های استبصار ۵۵۱۱ در ۹۲۵ باب می‌باشد، این کتاب در چهار جلد منتشر شده است.

کتب دعا و زیارت

• اقبال سید بن طاووس؛

• مهج الدعوات؛

• منهج العبادات؛

• جمال الاسبوع؛

• فلاح السائل؛

• فتح الابواب؛

• مصباح الزائر؛

• اسرار الصلاه؛

• اسرار الدعوات و ...

مطالعه بیشتر

• مجله علوم حدیث، سید احمد میر عمادی، ص۲۷۳–۲۸۱ شمارهٔ ۲

• آشنایی با متون حدیث، مهدی مهریزی – بخش دو ص۳۷–۱۴۰.

• سیر حدیث در اسلام سید احمد میرخانی ـ تمام کتاب.

• علم الحدیث، کاظم مدیر شانه‌چی، ص۷۰–۱۰۰.