automoderated، ناظمان (CommentStreams)
۱۵٬۲۵۶
ویرایش
A.rezapour (بحث | مشارکتها) (←تیتر) |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
خط ۵۰: | خط ۴۹: | ||
کامل الزیارات که تألیف آن به نیمه اول قرن چهارم بازمیگردد نخستین کتاب مزاری است که برجای مانده و بدین جهت در منابع روایی شیعه حائز اهمیت فراوان است.<ref>ایازی، محمدعلی، و دیگران، «کامل الزیارات نقطه عطفی در مزارنویسی»، سفینه، سال هجدهم، بهار ۱۴۰۰، شماره ۷۰، ص۱۰.</ref> کتاب کامل الزیارات شامل ۸۴۳ حدیث میباشد که در ۱۰۸ باب تنظیم شده است. این کتاب یکی از ارزشمندترین مجموعههای حدیثی در زمینه زیارت و از منابع غنی عاشورا پژوهی میباشد که مهمترین روایات این بخش را در خود جای داده است.<ref>پاک نیا، عبدالرحیم، «آشنائی با منابع دست اول شیعه(کامل الزیارات)»، مبلغان، ۱۳۸۷ش، شماره ۱۰۶، ص۱۲۶ و ۱۲۷.</ref> این کتاب از مهمترین منابع روایی شیعه در موضوع زیارت است. راوی آن حسین بن احمد بن مغیره بوشنجی است.<ref>پورموسی، مجتبی، «واکاوی ابهامات درباره انتساب کامل الزیارات به ابن قولویه»، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، سال نوزدهم، تابستان ۱۴۰۱، شماره ۲. ص۶.</ref> | کامل الزیارات که تألیف آن به نیمه اول قرن چهارم بازمیگردد نخستین کتاب مزاری است که برجای مانده و بدین جهت در منابع روایی شیعه حائز اهمیت فراوان است.<ref>ایازی، محمدعلی، و دیگران، «کامل الزیارات نقطه عطفی در مزارنویسی»، سفینه، سال هجدهم، بهار ۱۴۰۰، شماره ۷۰، ص۱۰.</ref> کتاب کامل الزیارات شامل ۸۴۳ حدیث میباشد که در ۱۰۸ باب تنظیم شده است. این کتاب یکی از ارزشمندترین مجموعههای حدیثی در زمینه زیارت و از منابع غنی عاشورا پژوهی میباشد که مهمترین روایات این بخش را در خود جای داده است.<ref>پاک نیا، عبدالرحیم، «آشنائی با منابع دست اول شیعه(کامل الزیارات)»، مبلغان، ۱۳۸۷ش، شماره ۱۰۶، ص۱۲۶ و ۱۲۷.</ref> این کتاب از مهمترین منابع روایی شیعه در موضوع زیارت است. راوی آن حسین بن احمد بن مغیره بوشنجی است.<ref>پورموسی، مجتبی، «واکاوی ابهامات درباره انتساب کامل الزیارات به ابن قولویه»، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، سال نوزدهم، تابستان ۱۴۰۱، شماره ۲. ص۶.</ref> | ||
مؤلف این کتاب، انگیزه نگارش این کتاب را تقرب به درگاه الهی و پیامبر و علی و فاطمه و ائمه بیان میکند و گفته است با نشر معارف اهلبیت(ع) و نقل ثواب زیارت آن بزرگواران، به جمیع اهل ایمان هدیهای تقدیم کرده باشد. ابن قولویه در آغاز کتاب، تمام راویان آن را توثیق کرده است. این کتاب بیش از هزار سال است که مورد توجه محدثین و فقها بوده است. | مؤلف این کتاب، انگیزه نگارش این کتاب را تقرب به درگاه الهی و پیامبر(ص) و علی(ع) و فاطمه(س) و ائمه(ع) بیان میکند و گفته است با نشر معارف اهلبیت(ع) و نقل ثواب زیارت آن بزرگواران، به جمیع اهل ایمان هدیهای تقدیم کرده باشد. ابن قولویه در آغاز کتاب، تمام راویان آن را توثیق کرده است. این کتاب بیش از هزار سال است که مورد توجه محدثین و فقها بوده است. [[مفاتیح الجنان]] و اکثر کتابهای دعا و زیارت و منابع عاشورایی از جمله آثاری هستند که از این کتاب بهره بردهاند.<ref>پاک نیا، عبدالرحیم، «آشنائی با منابع دست اول شیعه(کامل الزیارات)»، مبلغان، ۱۳۸۷ش، شماره ۱۰۶، ص۱۲۶ و ۱۲۷.</ref> | ||
کامل الزیارات به سبب ارزش حدیثی، دعایی و رجالیای که دارد، کتابهای حدیثی، دعایی، زیارات و رجالیِ بسیاری، از آن نقل کردهاند؛ مانند: [[المزار]] شیخ مفید، التهذیب و [[الاستبصار]] شیخ طوسی، کتب گوناگون [[ابن طاووس]]، المزار ابن مشهدی، [[اعتبار کتاب بحارالانوار|بحار الأنوار]]، [[وسائل الشیعة]] و [[مستدرک الوسائل]].<ref>رحمتی، محمدکاظم، و مهدی احمدی، تاریخ حدیث شیعه، موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، قم، ۱۳۸۹ش، ص۳۲۶.</ref> | |||
کامل الزیارات برای اولین بار در ۱۳۵۶ق در نجف به کوشش [[عبدالحسین امینی]] به چاپ رسیده | کامل الزیارات که یکی از مهمترین منابع امامیه در زیارات است برای اولین بار در ۱۳۵۶ق در نجف به کوشش [[عبدالحسین امینی]] به چاپ رسیده است. <ref>انصاری، حسن، «ابن قولویه»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی ج۴، ذیل مدخل.</ref> | ||
== منابع == | |||
در تألیف کامل الزیارات از مجموع ۸۴۳ روایت، حدود ۷۶۹ روایت، از منابع مکتوب ابن قولویه، یعنی حدود ۱۲ عنوان کتاب از دسته آثار کتب نوادر، کتب مزار، کتابهای پراکنده و کتب جامع روایی نقل شده است. و حدود ۱۰۰ روایت، معادل حدود یکهشتم اثر با نقل شفاهی در این کتاب آمده است.<ref>ایازی، محمدعلی، و دیگران، «ابتناء کامل الزیارات بر منابع مکتوب»، سفینه سال هفدهم، پاییز ۱۳۹۹ش، شماره ۶۸، ص۱۰۱.</ref> | |||
کتاب کامل الزیارات بیشترین تأثیر را از کتب ذیل گرفته است: | کتاب کامل الزیارات بیشترین تأثیر را از کتب ذیل گرفته است: | ||
* ۲۰۵ روایت از المزار سعدبن عبدالله اشعری | * ۲۰۵ روایت از المزار سعدبن عبدالله اشعری | ||
خط ۷۹: | خط ۷۸: | ||
== ابهامات == | == ابهامات == | ||
برخی درباره انتساب کتاب کامل الزیارات به ابن قولویه شبهاتی مطرح کردهاند. | برخی درباره انتساب کتاب کامل الزیارات به ابن قولویه شبهاتی مطرح کردهاند. [[محمدباقر بهبودی]] (درگذشت ۱۳۹۳ش) حدیثپژوه گفته است کامل الزیارات اثر شاگرد ابن قولویه به نام [[ابوعبدالله بوشنجی]] بوده و او با اصل قراردادن اثر استاد خود، این کتاب را تدوین کرده است.<ref>پورموسی، مجتبی، «واکاوی ابهامات درباره انتساب کامل الزیارات به ابن قولویه»، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، سال نوزدهم، تابستان ۱۴۰۱، شماره ۲. ص۱ و ۵.</ref> بهبودی معتقد است کامل الزیارات کنونی اثر ابن قولویه نیست، بلکه نتیجه بازنویسی اثر ابن قولویه توسط بوشنجی و آکنده از درجها و اضافات است. بوشنجی از نظر عالمان رجال شیعه ضعیف و سست مذهب، و روایات او نیز مردود است. گفته شده است حجم قابل توجهی از این کتاب به نقل از راویان ضعیف و غیرقابل اعتماد اختصاص یافته است.<ref>سرشار، مژگان، زیادات کامل الزیارات و مسألهٔ انتساب اثر به ابن قولویه، صحیفه مبین، شماره ۵۹، سال ۲۲، ۱۳۹۵ش، ص۱۵۳.</ref> | ||
گفته شده است از ۷۵۵ روایات کتاب، ۱۲۴ حدیث مرسل است. [[محدث نوری]] (درگذشت ۱۳۲۰ق) در سده سیزدهم، به استناد قراینی از خود کتاب، ابراز کرده است که برخی از روایات کتاب توسط یکی از شاگردان ابن قولویه، نقل شده و وی آن را به جهت مشابهت و همخوانی معنوی با دیگر مطالب، پس از درگذشت مؤلّف، به کتاب افزوده است.<ref>رحمتی، محمدکاظم، و مهدی احمدی، تاریخ حدیث شیعه، موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، قم، ۱۳۸۹ش، ص۳۲۷.</ref> | |||
شمار راویان در اسناد روایات کتاب کامل الزیارات، ۷۰۹ نفر است. از این تعداد، ۳۲ نفر مشایخ ابن قولویهاند. درباره وثاقت راویان کتاب یاد شده، در میان علمای رجال، اختلاف نظر وجود دارد. برخی چون شیخ | شمار راویان در اسناد روایات کتاب کامل الزیارات، ۷۰۹ نفر است. از این تعداد، ۳۲ نفر مشایخ ابن قولویهاند. درباره وثاقت راویان کتاب یاد شده، در میان علمای رجال، اختلاف نظر وجود دارد. برخی چون [[شیخ حر عاملی]] و [[سید ابوالقاسم خویی]] در رأی اول خود، همه راویان آن را اعم از مشایخ ابن قولویه و مشایخ مشایخ او تا معصوم، موثّق دانستهاند. در مقابل، عدهای چون محدّث نوری و سید ابوالقاسم خویی در رأی دوم، و برخی از شاگردان او، تنها مشایخ مستقیم ابن قولویه را موثّق دانستهاند. برخی گفتهاند با مراجعه به منابع رجالی، معلوم میشود که از ۷۰۹ راوی کتاب کامل الزیارات، ۳۱۵ نفر توثیق شدهاند، ۳۲۷ نفر مسکوت ماندهاند، ۱۴ نفر تضعیف شدهاند و ۲۵ نفر اختلافیاند.<ref>رحمتی، محمدکاظم، و مهدی احمدی، تاریخ حدیث شیعه، موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، قم، ۱۳۸۹ش، ص۳۲۸.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == |