automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۰۱۱
ویرایش
کامل الزیارات: تفاوت میان نسخه‌ها
←تیتر
A.rezapour (بحث | مشارکتها) (←تیتر: ابرابزار) |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) (←تیتر) |
||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
کامل الزیارات برای اولین بار در ۱۳۵۶ق در نجف به کوشش [[عبدالحسین امینی]] به چاپ رسیده است. این کتاب که یکی از مهم‌ترین منابع امامیه در زیارات است، به نوبهٔ خود مورد استفادهٔ [[شیخ مفید]] در ''المزار'' و دیگران قرار گرفته است. در سده‌های اخیر ''کامل الزیارات'' به عنوان یک منبع رجالی نیز مطرح شده و مورد استفادهٔ برخی از رجال‌شناسان امامی قرار گرفته است.<ref>انصاری، حسن، «ابن قولویه»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی ج۴، ذیل مدخل.</ref> | کامل الزیارات برای اولین بار در ۱۳۵۶ق در نجف به کوشش [[عبدالحسین امینی]] به چاپ رسیده است. این کتاب که یکی از مهم‌ترین منابع امامیه در زیارات است، به نوبهٔ خود مورد استفادهٔ [[شیخ مفید]] در ''المزار'' و دیگران قرار گرفته است. در سده‌های اخیر ''کامل الزیارات'' به عنوان یک منبع رجالی نیز مطرح شده و مورد استفادهٔ برخی از رجال‌شناسان امامی قرار گرفته است.<ref>انصاری، حسن، «ابن قولویه»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی ج۴، ذیل مدخل.</ref> | ||
انتساب این کتاب به ابن قولویه قمی، معروف بلکه متواتر است و کتاب‌های حدیثی، دعایی، زیارات و رجالیِ بسیاری، از آن نقل کرده‌اند؛ مانند: المزار شیخ مفید، التهذیب و الاستبصار شیخ طوسی، کتب گوناگون ابن طاووس، المزار ابن مشهدی، بحار الأنوار، وسائل الشیعة و مستدرک الوسائل. این، از آن روست که کامل الزیارات، ارزش حدیثی، دعایی، معنوی، معرفتی و رجالی دارد.<ref>رحمتی، محمدکاظم، و مهدی احمدی، تاریخ حدیث شیعه، موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، قم، ۱۳۸۹ش، ص۳۲۶.</ref> | |||
=== منابع === | === منابع === | ||
| خط ۷۹: | خط ۸۱: | ||
برخی درباره انتساب کتاب کامل الزیارات به ابن قولویه شبهاتی مطرح کرده‌اند. اولین ابهام را [[محمدباقر بهبودی]] (درگذشت ۱۳۹۳ش) حدیث‌پژوه مطرح کرده است. خلاصه نظریه بهبودی این است که کامل الزیارات اثر شاگرد ابن قولویه به نام [[ابوعبدالله بوشنجی]] بوده و او با اصل قراردادن اثر استاد خود، این کتاب را تدوین کرده است.<ref>پورموسی، مجتبی، «واکاوی ابهامات درباره انتساب کامل الزیارات به ابن قولویه»، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، سال نوزدهم، تابستان ۱۴۰۱، شماره ۲. ص۱ و ۵.</ref> بهبودی معتقد است کامل الزیارات کنونی اثر ابن قولویه نیست، بلکه نتیجه بازنویسی اثر ابن قولویه توسط بوشنجی و آکنده از درجها و اضافات است. بوشنجی از نظر عالمان رجال شیعه ضعیف و سست مذهب، و روایات او نیز مردود است. گفته شده است حجم قابل توجهی از این کتاب به نقل از راویان ضعیف و غیرقابل اعتماد اختصاص یافته است.<ref>سرشار، مژگان، زیادات کامل الزیارات و مسألهٔ انتساب اثر به ابن قولویه، صحیفه مبین، شماره ۵۹، سال ۲۲، ۱۳۹۵ش، ص۱۵۳.</ref> | برخی درباره انتساب کتاب کامل الزیارات به ابن قولویه شبهاتی مطرح کرده‌اند. اولین ابهام را [[محمدباقر بهبودی]] (درگذشت ۱۳۹۳ش) حدیث‌پژوه مطرح کرده است. خلاصه نظریه بهبودی این است که کامل الزیارات اثر شاگرد ابن قولویه به نام [[ابوعبدالله بوشنجی]] بوده و او با اصل قراردادن اثر استاد خود، این کتاب را تدوین کرده است.<ref>پورموسی، مجتبی، «واکاوی ابهامات درباره انتساب کامل الزیارات به ابن قولویه»، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، سال نوزدهم، تابستان ۱۴۰۱، شماره ۲. ص۱ و ۵.</ref> بهبودی معتقد است کامل الزیارات کنونی اثر ابن قولویه نیست، بلکه نتیجه بازنویسی اثر ابن قولویه توسط بوشنجی و آکنده از درجها و اضافات است. بوشنجی از نظر عالمان رجال شیعه ضعیف و سست مذهب، و روایات او نیز مردود است. گفته شده است حجم قابل توجهی از این کتاب به نقل از راویان ضعیف و غیرقابل اعتماد اختصاص یافته است.<ref>سرشار، مژگان، زیادات کامل الزیارات و مسألهٔ انتساب اثر به ابن قولویه، صحیفه مبین، شماره ۵۹، سال ۲۲، ۱۳۹۵ش، ص۱۵۳.</ref> | ||
تعداد روایات کتاب، ۷۵۵ مورد است که از این تعداد، ۱۲۴ حدیث مرسل است. محدّث نوری در سده سیزدهم، به استناد قراینی از خود کتاب، ابراز کرده است که برخی از روایات کتاب- چون خبری طولانی و شریف، معروف به «خبر زائده» در باب ۸۲ و ۸۸-، توسط یکی از شاگردان ابن قولویه، نقل شده و وی آن را به جهت مشابهت و هم‌خوانی معنوی با دیگر مطالب، پس از درگذشت مؤلّف، به کتاب افزوده است.<ref>رحمتی، محمدکاظم، و مهدی احمدی، تاریخ حدیث شیعه، موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، قم، ۱۳۸۹ش، ص۳۲۷.</ref> | |||
تعداد روایات کتاب، ۷۵۵ مورد است که از این تعداد، ۱۲۴ حدیث مرسل است. محدّث نوری در سده سیزدهم، به استناد قراینی از خود کتاب، ابراز کرده است که برخی از روایات کتاب- چون خبری طولانی و شریف، معروف به «خبر زائده» در باب ۸۲ و ۸۸-، توسط یکی از شاگردان ابن قولویه، نقل شده و وی آن را به جهت مشابهت و هم‌خوانی معنوی با دیگر مطالب، پس از درگذشت مؤلّف، به کتاب افزوده است. ص۳۲۷. | |||
شمار راویان در اسناد روایات کتاب کامل الزیارات، ۷۰۹ نفر است. از این تعداد، ۳۲ نفر مشایخ ابن قولویه‌اند. درباره وثاقت راویان کتاب یاد شده، در میان علمای رجال، اختلاف نظر وجود دارد. برخی چون شیخ حرّ عاملی و سیّد ابو القاسم خویی- در رأی اول خود-، همه راویان آن را اعم از مشایخ ابن قولویه و مشایخ مشایخ او تا معصوم، موثّق دانسته‌اند. در مقابل، عدّه‌ای چون محدّث نوری و سیّد ابو القاسم خویی- در رأی دوم- و برخی از شاگردان او مانند عرفانیان و سبحانی، تنها مشایخ مستقیم ابن قولویه را موثّق دانسته‌اند. این اختلاف، از دو برداشت مختلف از ظاهر عبارت ابن قولویه در ابتدای کتاب، پدید آمده است که می‌گوید: این روایات را از طریق مشایخِ «امامی ثقه و معروف به حدیث و علم»، از ائمه علیهم السلام نقل می‌کند. بر مبنای متأخّر در تقسیم‌بندی حدیث، با مراجعه به منابع رجالی، معلوم می‌شود که از ۷۰۹ راوی کتاب کامل الزیارات، ۳۱۵ نفر توثیق شده‌اند، ۳۲۷ نفر مسکوت مانده‌اند، ۱۴ نفر تضعیف شده‌اند و ۲۵ نفر اختلافی‌اند. | شمار راویان در اسناد روایات کتاب کامل الزیارات، ۷۰۹ نفر است. از این تعداد، ۳۲ نفر مشایخ ابن قولویه‌اند. درباره وثاقت راویان کتاب یاد شده، در میان علمای رجال، اختلاف نظر وجود دارد. برخی چون شیخ حرّ عاملی و سیّد ابو القاسم خویی- در رأی اول خود-، همه راویان آن را اعم از مشایخ ابن قولویه و مشایخ مشایخ او تا معصوم، موثّق دانسته‌اند. در مقابل، عدّه‌ای چون محدّث نوری و سیّد ابو القاسم خویی- در رأی دوم- و برخی از شاگردان او مانند عرفانیان و سبحانی، تنها مشایخ مستقیم ابن قولویه را موثّق دانسته‌اند. این اختلاف، از دو برداشت مختلف از ظاهر عبارت ابن قولویه در ابتدای کتاب، پدید آمده است که می‌گوید: این روایات را از طریق مشایخِ «امامی ثقه و معروف به حدیث و علم»، از ائمه علیهم السلام نقل می‌کند. بر مبنای متأخّر در تقسیم‌بندی حدیث، با مراجعه به منابع رجالی، معلوم می‌شود که از ۷۰۹ راوی کتاب کامل الزیارات، ۳۱۵ نفر توثیق شده‌اند، ۳۲۷ نفر مسکوت مانده‌اند، ۱۴ نفر تضعیف شده‌اند و ۲۵ نفر اختلافی‌اند.<ref>رحمتی، محمدکاظم، و مهدی احمدی، تاریخ حدیث شیعه، موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، قم، ۱۳۸۹ش، ص۳۲۸.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||