گناهان پنهان و آشکار در آیه ۱۵۱ سوره انعام: تفاوت میان نسخه‌ها

{{پاسخ}}

واژه فواحش جمع فاحشه به معنی هرگونه رفتار و گفتاری است که زشتی آن بزرگ باشد.<ref>الفاظ القرآن، همان، ص۴۱۸.</ref> در قرآن مجید نیز گاهی در همین معنی وسیع استعمال شده است مانند: {{قرآن|وَ الَّذِینَ یَجْتَنِبُونَ کَبائِرَ الْإِثْمِ وَ الْفَواحِشَ}}<ref>شوری/ ۳۷.</ref> کسانی که از گناهان بزرگ و از اعمال زشت و قبیح اجتناب می‌کنند…» تعبیر «فواحش» بعد از «کبائر الاثم» به اصطلاح از قبیل ذکر خاص (فواحش) بعد از عام (اثم) است و در حقیقت بعد از بیان اجتناب از همه گناهان بر روی گناهان زشت بیش تر تکیه شده است تا اهمیت آنها را برساند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، چاپ سیزدهم، ۱۳۷۴ش، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج۲۰، ص۴۵۹.</ref>

واژه ظاهر یعنی آشکار و آنچه با چشم دیده می‌شود (پیدا) و باطن یعنی ناپیدا و پنهان و آنچه خلاف ظاهر است.<ref>لسان العرب، همان، ص۴۳۴.</ref> در قرآن مجید هم آمده است که {{قرآن|وَ ذَرُوا ظاهِرَ الْإِثْمِ وَ باطِنَهُ}}<ref>انعام/ ۱۲۰.</ref> و گناه آشکار و پنهان را رها کنید. امّا این که گناه ظاهری و باطنی کدام است؟ علامه طباطبایی در ذیل آیه ۱۲۰ از سوره انعام می‌فرماید: گرچه به حسب مضمون، آیه مطلق است، و از جمیع گناهان ظاهری و (آشکار) و باطنی (پنهان) نهی می‌کند، ولی از سیاق آیات قبل و بعد از آن استفاده می‌شود که (آیه) مربوط به خوردن گوشت حیوانی است که اسم و نام خدا به هنگام ذبح بر آن برده نشده که مصرف آن حرام است… (بنابراین)، مراد از گناه ظاهری آن گناهی است که شومی (و ابدی) عاقبت و زشتی اثرش بر کسی پوشیده نیست، مانند شرک، آشوبگری و ظلم، و مراد از گناه باطنی آن گناهی است که زشتیش همه کس فهم نیست، مانند خوردن میته (مرده) خون و گوشت خوک این قسم از گناه با تعلیم خدایی شناخته می‌شود و عقل نیز گاهی آن را درک می‌کند، این معنایی که ما برای گناه ظاهری و باطنی کردیم، معنایی است که ظاهر سیاق آن را افاده می‌کند.<ref>ر. ک. طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ج۷، ص۴۵۸.</ref>

مراد از «فاحشه ظاهری» در آیه ۱۵۱ از سوره انعام که در ابتدای همین تحقیق آمد گناه علنی و مقصود از «فاحشه باطنی» گناه سرّی و روابط نامشروع برقرار کردن در پنهانی است.<ref>ترجمه المیزان، همان، ص۵۱۷.</ref>

از [[امام سجاد(ع)]] نقل شده است که معنای «وَ لا تَقْرَبُوا الْفَواحِشَ ما ظَهَرَ مِنْها وَ ما بَطَنَ» فرمودند: «فواحش ظاهری و آشکار» مانند ازدواج با زن پدر و «فواحش باطنی و پنهان» مانند «زنا» است.<ref>عیاشی، التفسیر (تفسیر عیاشی)، تحقیق سید هاشم رسولی محلاتی، تهران، المکنیه العلمیه الاسلامیه، ج۱، ص۳۸۳ و المیزان، همان، جلد ۷، ص۵۳۰.</ref> این روایت از باب تطبیق کلّی بر مصداق است؛<ref>المیزان، همان، ج ۷، ص۵۳۰.</ref> یعنی یکی از مصادیق فواحش ظاهری «ازدواج با زن پدر» است و یکی از مصادیق فواحش باطنی «زنا» می‌باشد امام صادق(ع) درباره علت و منشأ حرمت گناهان ظاهری و باطنی فرمود: «ان الله تبارک و تعالی غیور یحب کل غیور و لغیرته حرم الفواحش ظاهرها و باطنها؛ خدای متعال بسیار غیرتمند است و انسان‌های غیرتی را دوست دارد و بخاطر غیرتش گناهان ظاهری (آشکار) و باطنی (پنهان) را حرام و ممنوع کرده است.»<ref>عروسی حویزی، علی بن جمعه، تفسیر نورالثقلین، تصحیح و تعلیقه سید محمد هاشم رسولی محلاتی، قم، اسماعیلیان، ۱۳۷۳، ج۱، ص۷۷۸ و ۷۷۷.</ref> (تا جامعه سالم و در امنیت بماند).

  | شناسه =

  | تیترها =

  | ویرایش =

  | لینک‌دهی =

  | اولویت =

  | کیفیت =