دلالت آیه اکمال بر ولایت امام علی(ع) در منابع اهل سنت: تفاوت میان نسخه‌ها

# محمد بن جریر طبری (۳۱۰ق) مورخ، محدث و مفسر در کتاب «الولایه» از زید بن ارقم، در شأن این آیه می‌گوید: «این آیه: الیوم اکملت…» در روز غدیر خم درباره علی بن ابی طالب نازل شده است.<ref>طبری، محمد جریر، کتاب الولایه فی طرق حدیث الغدیر، مصر، دارالطباعه، ۱۳۹۰ق. ص۱۰۰.</ref> طبری قسمتی از خطبه غدیر پیامبر اکرم(ص) را ذکر کرده است.

# حافظ ابو نعیم اصفهانی (۴۳۰ق) در کتاب «ما نزل من القرآن فی علیّ» به سند خود تا ابو سعید خدری می‌گوید: «این آیه در روز پنج شنبه، روزی که پیامبر اکرم(ص) در حجه الوداع، مردم را در غدیر خم جمع کردند، نازل شده است. بعد آن حضرت تکبیر گفته و فرمود: خداوند دینش را کامل و نعمتش را تمام کرده و به رسالت من راضی شد.

# حافظ ابوبکر خطیب بغدادی (۴۶۳ق) محدث، مورخ، خطیب و از مشاهير ادب اهل سنّت در کتاب تاریخ بغداد، ج۸، ص۲۹۰، به سند خود از ابن حوشب و ابو هریره از پیامبر اکرم (ص) نزول این آیه را در روز غدیر درباره ولایت علی بن ابی طالب نقل می‌کند. بعد چنین می‌نویسد: بعد از نزول آیه و اعلان ولایت (ع) بود که عمر بن خطاب سه بار گفت: «بخ بخ لک یا علی! اصبحت مولاي و مولى کل مسلم..».

# حاکم حسکانی (۴۹۰ق)، محدث، مفسر و رجال شناس مشهور اهل سنت، در کتاب شواهد التنزیل در شأن نزول آیه ۳ سوره مائده، به چندین سند، از جمله شهر بن حوشب، ابو هریره، ابو سعید خدری و… می‌گوید: این آیه در روز غدیر، بر پیامبر اکرم(ص) نازل شد. پیامبر فرمود: «الله اکبر علی اکمال الدّین و تمام النعمه و رضا الرّب برسالتی و ولایه علی بن أبی طالب من بعدی» سپس دست علی(ع) را گرفت و فرمود: «من کنت مولاه…».<ref>حاکم حسکانی، عبیدالله بن عبدالله، شواهد التنزیل القواعد التفضیل، بیروت، اعلمی، ۱۳۹۳ق. ص۱۵۶، ۱۶۰.</ref>

# حاکم حسکانی، همچنین در کتاب «المترجم، ص۱۱۲» به سند خود از ابی سعید خدری.

# خطیب خوارزمی (۵۶۸ق) در «المناقب» ص۸۰، به چند سند، نزول آیه اکمال دین را روز غدیر می‌داند.

# سبط ابن جوزی حنفی بغدادی، (م ۶۵۴) در «تذکره، ص۱۸ و ص۲۳۲».

# شیخ الاسلام حموینی حنفی، (م ۷۲۲) در فرائد السمطین، باب ۱۲.

# سیوطی(۹۱۱ق) در تفسیر الدّر المنثور، ج۲، ص۲۵۹، ذیل آیه ۳ سوره مائده به سند ابن عساکر و أبی سعید خدری می‌گوید: این آیه هنگامی نازل شد که پیامبر اکرم (ص) اعلان ولایت علی بن ابی طالب را نمود، آنگاه جبرئیل نازل شده آیه: «الیوم اکملت…» به پیامبر نازل کرده است. امّا سیوطی در این سند خدشه کرده ابن عساکر را ضعیف می‌داند. اما در کتاب (الاتقان) ج۱، ص۳۱ سند به ابوهریره داده و هیچ اشاره به ضعف نکرده است.