پیش نویس:قضاوت زنان
سؤال
آیا زن می تواند قاضی شود و علت آن چیست ؟
از نظر شرعی زن نمی تواند قاضی شود البته قاضی به عنوان مجتهدی که با رأی خودش حکم کند . در شرایط امروزی که قضاوت شرط اجتهاد را ندارند ، در واقع قاضی مصطلح فقهی نیستند ممکن است زنی هم قاضی شود.
پاسخ
برای پاسخ این سوال به چند روش می توان جواب داد
- قضاوت شغلی است که در آن باید حداقل احساس را در آن خرج کرد، احساسی بودن در زنان به اوج خودش رسیده زیرا آنها انسان ساز هستند که در این امر حساس نیاز شدیدبه احساسی بودن دارند زیرا نیاز اصلی آن تحمل ناملایمات و رنجش‌های این مسیر است .
- در عالم ماده هر چیز اگر به جا استفاده نشود چه بسا باعث هلاکت شود مانند آب آشامیدنی این ماده حیات بخش که بعضا باعث خفگی میشود ، یا اکسیژ ن که اگر لحظه ای قطع شود باعث خفگی میشود اگر همین اکسیژ در رگ تزریق شود باعث مرگ انسان میشود ؛آیا این درست است که بگوییم آب و اکسیژن دو ماده خطر ناک برای انسان هستن؟! زنان که با اهمیت و خطیر ترین جایگاه را در جامعه دارند و آن هم انسان سازی است اگر مقوله احساسات در آنان کم رنگ بود چه بسا از عهده این امر بزرگ بر نمی آمدن .
- روایاتی که در بعضی منابع شیعه آمده که به ناقص بودن عقل زنان اشاره دارد به خاطر ظلم و بی عدالتی جوامع به آنان است که باعث شده امر تعلیم آنان درست انجام نشود ناقص العقل بودن به معنایی که بعضی خیان میکنند نیست.
عقل دو معنا دارد :
- عقل ادراکی که اگر نداشته باشیم دیوانه محسوب میشویم که قطعا این مراد نیست و ما به عینه میبینیم که بعضی زن ها قوه درک آنان به مراتب از مردان بالا تر است.
- عقل علمی به معنی سواد و و قدرت خواندن و نوشتن و تحلیل مسائل است که متاسفانه همانگونه که اشاره شد جوامع گذشته این اجازه را به زن ها نمیدادند که به تحصیل و علم بپردازند ولی در جوامع امروزی به میبینیم که زن ها مجتهد شده و قدرت تحلیل مسائل شرعی آن ها به درجه ای رسیده که قدرت استنباط مسائل شرعی را دارند ولی این نکته را باید اشاره کرد که انان نمیتواند مرجع تقلید شوند و کسی از آنان تقلید کند که یک امر تعبدی است همانگونه نمیشود آنان امام جماعت مردان واقع شوند .
موارد نقض ناقص العقل بودن زنان
اگر این حکم کلی بود برای زنان پس هیچ زنی نباید از نظر عقلی و اجتماعی رشد کند ولی ما میبینیم که در زمان های گوناگون زنانی بوده اند که الگو برای تمام خلقت معرفی شدند
حدیث قدسی در مورد حضرت فاطمه آمده که :
«ای پیامبر اگر تو نبودی افلاک را خلق نمیکردم و اگر علی نبود تو را خلق نمی کردم و اگر فاطمه نبود هر دو شما را خلق نیمکردم ؛ یا احمد لولاک لما خلقت الافلاک و لولا علی لما خلقتک و لولا فاطمه لما خلقتکما»