پیش نویس:اعجاز علمی قرآن
سوال14: اعجاز علمي قرآن کريم به چه معنا است و چه فایده‌ای دارد وقتی دیگران هم توان رسیدن به آن را دارند؟
«معجزه» از ريشه «عجز» به معناي «ضعف» در مقابل «قدرت» است.[1] در اصطلاح عبارت است از، امر خارق العاده‌اي كه با اراده خداوند متعال از شخص مدعي نبوت ظاهر شود و نشانه صدق ادعاي وي باشد.[2] اما منظور از علم در اعجاز علمي قرآن کريم، علوم تجربي است. يعني علومي كه با شيوه امتحان و تجربه (آزمايش و خطا) درستي و يا نادرستي نظريهها و قوانين حاكم بر طبيعت را بررسي مي‌كند.[3]
از اين كه در قرآن کريم به مطالب علمي اشاره شده و تمام قرآن کريم علمي است؛ قابل انكار نيست اما آن چه بايد گفته شود اين است كه رسالت قرآن کريم، تنها علمي بودن و آن هم از قبيل علوم تجربي و تاريخ نيست كه هدف اصلي آن حل مسائل علمي باشد؛ بلكه ساختاري قرآن کريم، شفاي جان هاي بيمار، هدايت، کرامت بخشي و تربيت معنوي افراد و جامعه است. مسائل علمي در آن نيز با بار تربيتي و هدايتي همراه است. در اين خصوص ميتوان گفت:
اولاً: ذكر مثالهاي علمي در قرآن کريم، زمينه خداشناسي را براي مردم هموار مي‌كند.
ثانياً: حقانيت قرآن کريم را درباره معجزه اثبات مي كند كه در 14 قرن پيش مطلب علمي بيان كرده و مطابق آن با علوم روز همراه بوده است.
ثالثاً: مثالهاي علمي قرآن کريم، سبب كنجكاوي بشر و تفكر او در عجايب آسمانها و زمين ميشود.
آيات علمي قرآن کريم را ميتوان به دو بخش تقسيم نمود:
1. آيات هستي شناختي و طبيعت شناختي
از آيات هستي شناختي و طبيعت شناختي آياتي است كه درباره مظاهر هستي و طبيعتاند. بخش عمدهاي از آيات علمي به بحث هستي شناسي و طبيعت شناسي مربوطاند كه محورهاي آن ها درباره ي آسمان و زمين در موارد زير مي باشد:
آفرينش آسمانها و زمين،[4].
ماده ي اصلي آسمان،[5].
بالا بردن آسمان بدون ستون،[6].
گسترش آسمانها،[7].
فقدان اكسيژن در ارتفاعات،[8].
بناي آسمان در نهايت استحكام[9]
موجودات زنده در آسمانها[10]
كرويت زمين[11].
گسترش زمين[12].
دوران آفرينش زمين،[13].
نقصان زمين[14].
حركت زمين و خورشيد.[15]
وجود مواد سنگين در درون زمين.[16]
تغيير آسمان و زمين و فناي آن. [17]
هم چنين موارد ديگر هستي شناسي عبارت است از:
خورشيد و ماه،[18] كوهها،[19] ابر و باران،[20] باد[21] و درياها. [22]
2. آیات علوم زيست شناسي
اينها نيز چند دستهاند: گياهان،[23] حيوانات،[24] انسان[25] و مباحث و آيات طبي.[26]
آن چه به عنوان خلاصه قابل بيان است، اين است که: تمام قرآن کريم، علمي، دقيق و عميق است و رسالت ساختاري خود را که همان شفابخشي به جان هاي بيمار، تربيتي و هدايتگري است، در قالب همان مطالب علمي بيان مي کند و تأثير گذاري خود را ايفا مي‌کند.
[1] . راغب اصفهاني، مفردات راغب، ذيل واژه ي عجز. .
[2] . مصباح يزدي، آموزش عقايد، دو جلدي، ص 263.
[3] . اصفهاني، محمد علي، پژوهشي در اعجاز علمي قرآن، انتشارات مبين، رشت، ج 1، ص 22.
[4]. سوره سجده، آيه 4، سوره فصلت، آيه 11، سوره رعد، آيه 2، سوره ق، آيه6.
[5]. سوره فصلت، آيه11.
[6]. سوره رعد، آيه2.
[7]. سوره ذاريات، آيه 47.
[8]. سوره انعام،آيه125.
[9]. سوره ق، آيه6.
[10]. سوره شوري، آيه 29.
[11]. سوره زمر، آيه 5.
[12]. سوره نازعات، آيه 30.
[13]. سوره فصلت، آيه 109.
[14]. سوره رعد، آيه 41.
[15]. سوره نمل، آيه 88.
[16]. سوره زلزال، آيه 1 ـ 2.
[17]. سوره ابراهيم، آيه 48.
[18]. سوره ابراهيم، آيه 33؛ سوره يونس آيه 5 و سوره نمل، آيه12.
[19]. سوره سباء، آي ه ي 7 و سوره مرسلات، آيه 28.
[20]. سوره مؤمنون، آيه 18.
[21]. سوره حجر، آيه22.
[22]. سوره نمل، آيه 14 و سوره فرقان، آيه 53.
[23]. سوره طه،آيه 53؛ سوره رعد، آيه 4؛ سوره يس، آيه 80؛ سوره يس، آيات 33 ـ 35؛ سوره نمل، آيه 60 و سوره انعام، آيه 99.
[24]. سوره نحل، آيات 5 ـ 8؛ سوره مؤمنون، آيه 22؛ سوره نمل، آيه 66؛ سورةه ي ملك، آيه 19؛ سوره نمل، آيه 68 و سوره نمل، آيه 99.
[25]. سوره مريم، آيه 28؛ سوره طارق، آيه5؛ سوره مؤمنون، آيه 14؛ سوره قيامت، آيه 3.
[26]. سوره اعراف، آيه 31؛ سوره بقره، آيه 233؛ سوره مائده، آيه 3 و سوره مريم، آيه 25.