پیش نویس:مزایا و خدمات مرحوم آیت‌الله بروجردی (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۱: خط ۲۱:


== روش فقهی ==
== روش فقهی ==
[[مطهری]] یکی از مزایای برجسته [[آیت‌الله بروجردی]] را سبک و روش فقهی او می‌داند.<ref>مطهری و دیگران، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، ص۳۰۴.</ref> مطهری مزایای آیت‌الله بروجردی در این زمینه را این‌چنین بر می‌شمرد: [[پرونده:آیت‌الله بروجردی.PNG|بندانگشتی|آیت‌الله بروجردی|271x271پیکسل]]
[[مطهری]] یکی از مزایای برجسته [[آیت‌الله بروجردی]] را سبک و روش فقهی او می‌داند.<ref>مطهری، و دیگران، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، یادداشت ناشر چاپ سوم، ص۳۰۴.</ref> مطهری مزایای آیت‌الله بروجردی در این زمینه را این‌چنین بر می‌شمرد: [[پرونده:آیت‌الله بروجردی.PNG|بندانگشتی|آیت‌الله بروجردی|271x271پیکسل]]
# آشنایی با دوره‌ها و روش‌های مختلف فقهی [[شیعه]] و اهل‌سنت؛
# آشنایی با دوره‌ها و روش‌های مختلف فقهی [[شیعه]] و اهل‌سنت؛
# توجه به علوم اسلامی مقدماتی و تأکید بر تسلط بر آنها برای رسیدن فرد به درجه اجتهاد؛
# توجه به علوم اسلامی مقدماتی و تأکید بر تسلط بر آنها برای رسیدن فرد به درجه اجتهاد؛
خط ۲۷: خط ۲۷:
# تسلط بر [[فقه]] و روش فقهی سایر فرقه‌های اسلامی و آشنایی با [[کتب حدیث]] و رجال آنان؛
# تسلط بر [[فقه]] و روش فقهی سایر فرقه‌های اسلامی و آشنایی با [[کتب حدیث]] و رجال آنان؛
# آشنایی کامل با [[قرآن]] و تفاسیر آن و حفظ کردن بسیاری از قسمت‌های آن؛
# آشنایی کامل با [[قرآن]] و تفاسیر آن و حفظ کردن بسیاری از قسمت‌های آن؛
# آشنایی با تاریخ اسلام.<ref>مطهری، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، ص۳۰۴-۳۱۲.</ref>
# آشنایی با تاریخ اسلام.<ref>مطهری، و دیگران، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، یادداشت ناشر چاپ سوم، ص۳۰۴-۳۱۲.</ref>


== تلاش برای وحدت اسلامی ==
== تلاش برای وحدت اسلامی ==
مرتضی مطهری یکی دیگر از مزایای [[آیت الله بروجردی]] را توجه و علاقه فراوان به موضوع [[وحدت اسلامی]] و تقریب بین مذاهب اسلامی می‌داند.<ref>مطهری، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، ص۳۱۲.</ref> از نظر او، آیت‌الله بروجردی می‌دانست که تفرقه بین مذاهب اسلامی چه مقدار در تضعیف [[اسلام]] و [[مسلمانان]] تأثیر داشته است. به همین دلیل، بسیار علاقمند بود تفاهمی بین [[شیعه]] و [[سنی]] برقرار شود که هم وحدت اسلامی تأمین شود و هم معارف و فقه شیعه به جامعۀ [[اهل تسنن]] معرفی گردد.<ref>مطهری، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، ص۳۱۲.</ref>
مرتضی مطهری یکی دیگر از مزایای [[آیت الله بروجردی]] را توجه و علاقه فراوان به موضوع [[وحدت اسلامی]] و تقریب بین مذاهب اسلامی می‌داند.<ref name=":0">مطهری، و دیگران، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، یادداشت ناشر چاپ سوم، ص۳۱۲.</ref> از نظر او، آیت‌الله بروجردی می‌دانست که تفرقه بین مذاهب اسلامی چه مقدار در تضعیف [[اسلام]] و [[مسلمانان]] تأثیر داشته است. به همین دلیل، بسیار علاقمند بود تفاهمی بین [[شیعه]] و [[سنی]] برقرار شود که هم وحدت اسلامی تأمین شود و هم معارف و فقه شیعه به جامعۀ [[اهل تسنن]] معرفی گردد.<ref name=":0" />


مطهری معتقد است تأسیس «دار التقریب بین المذاهب الاسلامیه» به‌همت جمعی از روشنفکران سنی و شیعه در مصر موجب شد تا آیت الله برووجردی در دوره مرجعیت خود تا حد ممکن با این مؤسسه همکاری کند. در دوران مرجعیت آیت الله بروجردی، برای اولین بار بعد از چند قرن، بین زعیم روحانی شیعه و زعیم روحانی سنی، شیخ عبدالمجید سلیم و بعد از فوت او (۱۳۳۴ش) شیخ محمود شلتوت (۱۲۷۲-۱۳۴۳ش) روابط دوستانه برقرار شد و نامه‌ها مبادله گردید. از نظر [[مطهری]] طرز تفکر آیت‌الله بروجردی و ارتباط سازنده‌اش با شیخ شلتوت موجب شد تا شیخ الازهر فتوای تاریخی معروف خود را در مورد به رسمیت شناختن [[مذهب شیعه]] صادر کند.<ref>مطهری، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، ص۳۱۲-۳۱۳.</ref>
مطهری معتقد است تأسیس «دار التقریب بین المذاهب الاسلامیه» به‌همت جمعی از روشنفکران سنی و شیعه در مصر موجب شد تا آیت الله برووجردی در دوره مرجعیت خود تا حد ممکن با این مؤسسه همکاری کند. در دوران مرجعیت آیت الله بروجردی، برای اولین بار بعد از چند قرن، بین زعیم روحانی شیعه و زعیم روحانی سنی، شیخ عبدالمجید سلیم و بعد از فوت او (۱۳۳۴ش) شیخ محمود شلتوت (۱۲۷۲-۱۳۴۳ش) روابط دوستانه برقرار شد و نامه‌ها مبادله گردید. از نظر [[مطهری]] طرز تفکر آیت‌الله بروجردی و ارتباط سازنده‌اش با شیخ شلتوت موجب شد تا شیخ الازهر فتوای تاریخی معروف خود را در مورد به رسمیت شناختن [[مذهب شیعه]] صادر کند.<ref>مطهری، و دیگران، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، یادداشت ناشر چاپ سوم، ص۳۱۲-۳۱۳.</ref>


مطهری از دو منبع موثق نقل می‌کند که در بیماری قلبی که منجر به درگذشت آیت الله بروجردی شد، بعد از حمله قلبی اول که موجب بیهوشی او شد، بعد به هوش آمدن و قبل از هر چیزی، موضوع تقریب و وحدت اسلامی را طرح می‌کند و می‌گوید من آرزوهای بسیاری در این زمینه داشتم.<ref>مطهری، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، ص۳۱۳.</ref>
مطهری از دو منبع موثق نقل می‌کند که در بیماری قلبی که منجر به درگذشت آیت الله بروجردی شد، بعد از حمله قلبی اول که موجب بیهوشی او شد، بعد به هوش آمدن و قبل از هر چیزی، موضوع تقریب و وحدت اسلامی را طرح می‌کند و می‌گوید من آرزوهای بسیاری در این زمینه داشتم.<ref name=":1">مطهری، و دیگران، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، یادداشت ناشر چاپ سوم، ص۳۱۳.</ref>


== اعزام مبلغ به خارج ==
== اعزام مبلغ به خارج ==
اعزام مبلغ و نماینده مذهبی به کشورهای خارجی از دیگر مزایا و خدمات آیت الله بروجردی بر شمرده می‌شود.<ref>مطهری، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، ص۳۱۳.</ref> از نظر مطهری معرفی صحیحی از [[اسلام]] به کشورهای خارجی تا زمان زعامت آیت الله بروجردی انجام نشده بود و این وضعیت درباره جامعه شیعه نیز صدق می‌کرد.<ref>مطهری، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، ص۳۱۴.</ref>
اعزام مبلغ و نماینده مذهبی به کشورهای خارجی از دیگر مزایا و خدمات آیت الله بروجردی بر شمرده می‌شود.<ref name=":1" /> از نظر مطهری معرفی صحیحی از [[اسلام]] به کشورهای خارجی تا زمان زعامت آیت الله بروجردی انجام نشده بود و این وضعیت درباره جامعه شیعه نیز صدق می‌کرد.<ref>مطهری، و دیگران، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، یادداشت ناشر چاپ سوم، ص۳۱۴.</ref>


مطهری معتقد است آیت الله بروجردی علاوه بر فقاهت، مطالعاتی درباره وجوه مختلف [[اسلام]] داشت. او از تاریخ قرون جدید و اوضاع عصر خود تا حدودی نسبتاً آگاهی داشت. این دو جنبه موجب می‌شد که آیت‌الله بروجردی معتقد باشد اگر حقایق فطری اسلامی بر افکار حقیقت‌‏جو و کم‌تعصب اروپایی عرضه  شود این دین را تدریجاً خواهند پذیرفت. به همین دلیل، آیت‌الله بروجردی نمایندگانی به آلمان و آمریکا اعزام کرد و به دنبال اعزام نمایندگان دیگر بود که از دنیا رفت.<ref>مطهری، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، ص۳۱۴-۳۱۵.</ref>
مطهری معتقد است آیت الله بروجردی علاوه بر فقاهت، مطالعاتی درباره وجوه مختلف [[اسلام]] داشت. او از تاریخ قرون جدید و اوضاع عصر خود تا حدودی نسبتاً آگاهی داشت. این دو جنبه موجب می‌شد که آیت‌الله بروجردی معتقد باشد اگر حقایق فطری اسلامی بر افکار حقیقت‌‏جو و کم‌تعصب اروپایی عرضه  شود این دین را تدریجاً خواهند پذیرفت. به همین دلیل، آیت‌الله بروجردی نمایندگانی به آلمان و آمریکا اعزام کرد و به دنبال اعزام نمایندگان دیگر بود که از دنیا رفت.<ref>مطهری، و دیگران، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، یادداشت ناشر چاپ سوم، ص۳۱۴-۳۱۵.</ref>


مطهری معتقد است این اقدامات با اقدامات تبلیغی مسیحیان قابل مقایسه نیست، ولی در مقایسه با قبل از اقدامات آیت‌الله بروجردی که فکر چنین کارهایی در ذهن مبلغان دینی اسلامی وجود نداشت، نشان می‌دهد او چه اقدام برجسته‌ای را صورت داده است. مطهری اضافه می‌کند بعد از ارتحال آیت‌الله بروجردی، تقویت، تکمیل و ترویج این برنامه باید از سوی [[شیعیان]] به عنوان یک امر واجب دنبال شود.<ref>مطهری، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، ص۳۱۵.</ref>
مطهری معتقد است این اقدامات با اقدامات تبلیغی مسیحیان قابل مقایسه نیست، ولی در مقایسه با قبل از اقدامات آیت‌الله بروجردی که فکر چنین کارهایی در ذهن مبلغان دینی اسلامی وجود نداشت، نشان می‌دهد او چه اقدام برجسته‌ای را صورت داده است. مطهری اضافه می‌کند بعد از ارتحال آیت‌الله بروجردی، تقویت، تکمیل و ترویج این برنامه باید از سوی [[شیعیان]] به عنوان یک امر واجب دنبال شود.<ref name=":2">مطهری، و دیگران، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، یادداشت ناشر چاپ سوم، ص۳۱۵.</ref>


== تأسیس مراکز آموزشی ==
== تأسیس مراکز آموزشی ==
شهید مطهری  از مزایای برجسته آیت‌الله بروجردی را علاقمندی او به تأسیس مراکز آموزشی جدید تحت نظر مدیران متدیّن بر می‌شمرد؛ تا دانش‌آموزان هم علم بیاموزند و هم دین.<ref>مطهری، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، ص۳۱۵.</ref> مطهری این علاقه را نشان از طرز تفکر روشن [[آیت‌الله بروجردی]] می‌داند.<ref>مطهری، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، ص۳۱۵.</ref> از نظر مطهری، آیت‌الله بروجردی دیانت مردم را در بی‌خبری و بی‌سوادی آنان جست‌وجو نمی‌کرد و معتقد بود که اگر مردم عالم شوند و دین هم به طور صحیح و معقول به آنها تعلیم داده شود، هم دانا و هم متدین خواهند شد.<ref>مطهری، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، ص۳۱۵-۳۱۶.</ref>
شهید مطهری  از مزایای برجسته آیت‌الله بروجردی را علاقمندی او به تأسیس مراکز آموزشی جدید تحت نظر مدیران متدیّن بر می‌شمرد؛ تا دانش‌آموزان هم علم بیاموزند و هم دین.<ref name=":2" /> مطهری این علاقه را نشان از طرز تفکر روشن [[آیت‌الله بروجردی]] می‌داند.<ref name=":2" /> از نظر مطهری، آیت‌الله بروجردی دیانت مردم را در بی‌خبری و بی‌سوادی آنان جست‌وجو نمی‌کرد و معتقد بود که اگر مردم عالم شوند و دین هم به طور صحیح و معقول به آنها تعلیم داده شود، هم دانا و هم متدین خواهند شد.<ref name=":3">مطهری، و دیگران، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، یادداشت ناشر چاپ سوم، ص۳۱۵-۳۱۶.</ref>


مطهری در ادامه اضافه می‌کند آیت‌الله بروجردی اجازه داده مبالغ زیادی از وجوه و [[سهم امام(ع)]] را صرف تأسیس مراکز آموزشی کنند؛<ref>مطهری، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، ص۳۱۵-۳۱۶.</ref> برای نمونه، آیت‌الله بروجردی اجازه داده مبلغی در حدود هشتصد هزار ریال از سهم امام(ع) به دبیرستان کمال نارمک داده شود. همچنین، او به مدارس جامعه تعلیمات اسلامی کمک‌های شایانی کرده است.<ref>مطهری، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، ص۳۱۶.</ref>
مطهری در ادامه اضافه می‌کند آیت‌الله بروجردی اجازه داده مبالغ زیادی از وجوه و [[سهم امام(ع)]] را صرف تأسیس مراکز آموزشی کنند؛<ref name=":3" /> برای نمونه، آیت‌الله بروجردی اجازه داده مبلغی در حدود هشتصد هزار ریال از سهم امام(ع) به دبیرستان کمال نارمک داده شود. همچنین، او به مدارس جامعه تعلیمات اسلامی کمک‌های شایانی کرده است.<ref name=":4">مطهری، و دیگران، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، یادداشت ناشر چاپ سوم، ص۳۱۶.</ref>


مطهری  اقدامات آیت‌الله بروجردی را بسیار قابل تحسین دانسته، هرچند آن را نسبت به آنچه که باید بشود ناچیز می‌داند. او اضافه می‌کند با توجه به اینکه همیشه افرادی بودند که آبادی دین را در خرابی مراکز آموزشی علوم جدید می‌دانستند، عمل آیت‌الله بروجردی را از این جهت بسیار ارزشمند تلقی می‌کند.<ref>مطهری، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، ص۳۱۶.</ref>
مطهری  اقدامات آیت‌الله بروجردی را بسیار قابل تحسین دانسته، هرچند آن را نسبت به آنچه که باید بشود ناچیز می‌داند. او اضافه می‌کند با توجه به اینکه همیشه افرادی بودند که آبادی دین را در خرابی مراکز آموزشی علوم جدید می‌دانستند، عمل آیت‌الله بروجردی را از این جهت بسیار ارزشمند تلقی می‌کند.<ref name=":4" />


== نظام‌مندکردن سازمان اداری روحانیت ==
== نظام‌مندکردن سازمان اداری روحانیت ==
[[مرتضی مطهری]] یکی دیگر از خدمات آیت‌الله بروجردی را این می‌داند که برخی از امور [[مرجعیت]] را تحت نظامی منسجم قرار می‌دهد.<ref>مطهری، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، ص۳۱۶.</ref> بستر این موضوع این بوده که معمولاً در هر شهری افرادی وکالت‌نامه‌ای از طرف [[مرجع تقلید]] می‌گرفتند برای گرفتن وجوهات شرعی و فرستادن به دفتر مرجع و گاه اجازه‌ای هم برای مصرف مقداری از آن می‌گرفتند. تا قبل از زمان آیت‌الله بروجردی این وکالت‌ها دقیقاً ثبت نمی‌شده و همین موجب بی‌نظمی و گاهی سوء‌استفاده برخی شیادان با جعل مهر و امضاء مرجع می‌شده است.<ref>مطهری، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، ص۳۱۷.</ref>
[[مرتضی مطهری]] یکی دیگر از خدمات آیت‌الله بروجردی را این می‌داند که برخی از امور [[مرجعیت]] را تحت نظامی منسجم قرار می‌دهد.<ref name=":4" /> بستر این موضوع این بوده که معمولاً در هر شهری افرادی وکالت‌نامه‌ای از طرف [[مرجع تقلید]] می‌گرفتند برای گرفتن وجوهات شرعی و فرستادن به دفتر مرجع و گاه اجازه‌ای هم برای مصرف مقداری از آن می‌گرفتند. تا قبل از زمان آیت‌الله بروجردی این وکالت‌ها دقیقاً ثبت نمی‌شده و همین موجب بی‌نظمی و گاهی سوء‌استفاده برخی شیادان با جعل مهر و امضاء مرجع می‌شده است.<ref>مطهری، و دیگران، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، یادداشت ناشر چاپ سوم، ص۳۱۷.</ref>


مطهری نقل می‌کند آیت‌الله بروجردی از همان روزهای اول زعامت دستور دادند تا دفتری تنظیم شود و در آن همۀ اطلاعات مربوط به وکالت‌های شرعی درج شود. او اضافه می‌کند ممکن است کسانی این اقدام [[آیت‌الله بروجردی]] را مهم نشمارند و بگویند این کاری است که در مؤسسات انجام می‌شود، ولی این کار در جایی انجام شده که قبلاً مدیران آن به نظم در این امور توجهی نداشته‌اند. وی این اقدامات آیت‌الله بروجردی را به منزله یک مجاهده عظیم و یک قدم بزرگ در اعتلای [[حوزه علمیه]] محسوب می‌کند.<ref>مطهری، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، ص۳۱۷-۳۱۸.</ref>
مطهری نقل می‌کند آیت‌الله بروجردی از همان روزهای اول زعامت دستور دادند تا دفتری تنظیم شود و در آن همۀ اطلاعات مربوط به وکالت‌های شرعی درج شود. او اضافه می‌کند ممکن است کسانی این اقدام [[آیت‌الله بروجردی]] را مهم نشمارند و بگویند این کاری است که در مؤسسات انجام می‌شود، ولی این کار در جایی انجام شده که قبلاً مدیران آن به نظم در این امور توجهی نداشته‌اند. وی این اقدامات آیت‌الله بروجردی را به منزله یک مجاهده عظیم و یک قدم بزرگ در اعتلای [[حوزه علمیه]] محسوب می‌کند.<ref>مطهری، و دیگران، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، یادداشت ناشر چاپ سوم، ص۳۱۷-۳۱۸.</ref>


{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
۱٬۴۵۷

ویرایش