حبل‌الله در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

'''حَبْل‌الله''' به معنای ریسمان الهی است. در قرآن گفته شده است به حبل‌الله چنگ بزنید و آن را بگیرید. مفسران، قرآن و دین را مصداق اصلی حبل‌الله دانسته‌‌اند. مصادیق دیگری هم برای حبل الله ذکر شده است از جمله: اهل بیت(ع)، طاعات و خیرات، عهد الهی، توبه، سنت و جماعت.

حبل، سبب و وسيله‌ای است كه با آن می‌توان به خواسته و هدف رسيد، يا هر چيز ممتد و طولانی است كه وسيله رسيدن به هدف يا محكم كردن چيزی قرار می‌گيرد. حبل‌اللّه، چيزی است كه موجب اتّصال انسان به خداوند می‌شود.<ref>فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، ج۱۰، ص۳۴۶</ref> اما معنای لغوی حبل به معنای ریسمان است.<ref>قاموس قرآن، سید علی اکبر قرشی، ج۲، ص۹۹</ref> در قرآن آمده است: {{قرآن|فِي جِيدِهَا حَبْلٌ مِنْ مَسَدٍ|ترجمه=بر گردنش طنابى از ليف خرماست.|سوره=مسد|آیه=۵}} فخر رازی از مفسرین [[اهل سنت]] ذیل آیه ۱۰۳ [[سوره آل عمران]] درباره حبل اینگونه می‌گوید: «کسی که از راه باریکی عبور می‌کند و می‌ترسد از اینکه پای او بلغزد، اگر از رشته و ریسمانی که دو طرف آن به جای محکم بسته شده است، بگیرد از سقوط و خوف لغزیدن نجات می‌یابد.<ref>فخر رازی، محمد، تفسیر کبیر، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۵ق، ج۴، جزء هشتم، ص۱۷۸.</ref>

بیشتر مفسران قرآن را مصداق بارز حبل الله دانسته‌اند.<ref>كشف الاسرار و عدة الابرار، ج۲، ص: ۲۳۱، تفسير جوامع الجامع، ج۱، ص: ۱۹۴، الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل، زمخشری، ج۱، ص: ۳۹۴، تفسیر المنار، رشیر رضا محمد، ج۴،ص۱۷</ref> در تفسير الدّرّ المنثور از پيغمبر (ص) و در کتاب معانی‌الاخبار از امام سجاد(ع) نقل شده است که فرمودند: «حبل الله» قرآن است.<ref>فرهنگ نامه علوم قرآن، دفتر تبلیغات اسلامی، ج۱، ص۲۰۱۷</ref>

در روایات رسیده از طریق شیعه «حبل الله»، هم به قرآن کریم و هم به اهل بیت(ع) تطبیق شده است؛ از جمله در روایتی از پیامبر اکرم(ص) می‌خوانیم که حضرت آیه ۱۰۳ سورۀ آل عمران را به آیۀ ۱۱۲ همین سوره که می‌فرماید: {{قرآن||ترجمه=از خواری و ذلت نجات پیدا نمی‌کنند، مگر با تمسک به ریسمان الهی و ریسمانی از مردم}}، تفسیر کرده است و فرموده است: حبل الله کتاب خدا و حبل الناس وصی من است.<ref>بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، تهران، بنیاد بعثت، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۶۶۹.</ref> [[امام باقر(ع)]] فرموده است: حبل الله که خداوند مردم را به تمسک به آن امر کرده است، آل محمد(ع) است.<ref>المیزان، همان، ج۳، ص۵۸۶.</ref>

در روایات نیز برای «حبل الله» مصادیق مختلفی ذکر شده است، برخی مفسران، جمیع طاعات و خیرات را مصداق حبل الله دانسته‌اند.<ref>التفسير الكبير، فخررازی، ج‏8، ص 311</ref> يكی از مصاديق حبل‌الله، قرآن است و ديگری اسلام و يكی هم اهل‌بيت(عليهم السلام) می‌باشد.<ref>پند جاويد، مصباح یزدی، محمد تقی، ج۱، ص۴۸</ref> برخی عهد الله<ref>تفسير ابن كثير،  ابن كثير، ج۱، ص۳۹۷</ref> و برخی اسلام<ref>صحيفه امام، خمینی، روح الله، ج۹، ص ۱۸۷</ref> را مصداق حبل الله دانسته‌اند.<ref>تفسیر تبیان، شیخ طوسی، ج۲، ص۵۴۵</ref> هر یک از اموری که به عنوان مصداق «حبل الله» در روایات و تفاسیر ذکر شده در کنار همدیگر عامل هدایت و نجات انسان می‌باشد و هر کدام واسطه‌ای است که عبد را به رب وصل می‌نماید و همه این‌ها مصداق این آیه است: {{قرآن|وَکیْفَ تَکفُرُونَ وَأَنتُمْ تُتْلَی عَلَیْکمْ آیَاتُ اللّهِ وَفِیکمْ رَسُولُهُ وَمَن یَعْتَصِم بِاللّهِ فَقَدْ هُدِیَ إِلَی صِرَاطٍ مُّسْتَقِیمٍ|ترجمه=و هر كس به خدا تمسك جويد، قطعاً به راه راست هدايت شده است.|سوره=آل عمران|آیه=۱۰۱}}