نامه جمال‌الدین اسدآبادی درباره تحریم تنباکو: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
{{سوال}}
{{سوال}}
جریان نامه سید جمال‌الدین اسدآبادی در رابطه با قضیه تحریم تنباکو، به میرزای شیرازی چه بود؟
جریان نامه سید جمال‌الدین اسدآبادی در رابطه با قضیه تحریم تنباکو، به میرزای شیرازی چه بود؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}{{پاسخ}}{{درگاه|حوزه و روحانیت|تاریخ}}'''نامه [[سید جمال‌الدین اسدآبادی]] به میرزای شیرازی در جریان تحریم تنباکو''' مشتمل بر تحلیل اسدآبادی از اوضاع ایران پس از اعطای امتیاز انحصار توتون و تنباکو به بیگانگان و شرح مظالم [[حکومت قاجار]] به مخالفان این قرارداد و دعوت از [[میرزای شیرازی]] برای مخالفت با این قرارداد است.  
'''نامه [[سید جمال‌الدین اسدآبادی]] به میرزای شیرازی در جریان تحریم تنباکو''' مشتمل بر تحلیل اسدآبادی از اوضاع ایران پس از اعطای امتیاز انحصار توتون و تنباکو به بیگانگان و شرح مظالم [[حکومت قاجار]] به مخالفان این قرارداد و دعوت از [[میرزای شیرازی]] برای مخالفت با این قرارداد است. {{پاسخ}}
{{درگاه|حوزه و روحانیت|تاریخ}}
 
== بستر تاریخی نگارش نامه ==
== بستر تاریخی نگارش نامه ==
در سفر سوم [[ناصرالدین شاه قاجار]] به اروپا در سال ۱۳۰۶ق، دولت انگلیس، فرصت را برای کسب امتیاز انحصار توتون و تنباکو به‌دست‌آورد. ماژور جرالد تالبوت، از نزدیکان نخست‌وزیر و وزیر خارجه انگلیس، وظیفه گرفتن این امتیاز را بر عهده داشت. تالبوت با استفاده از واسطه‌های ایرانی موفق شد تا شاه را برای واگذاری انحصار تجارت دخانیات به دولت انگلستان متقاعد کند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دانشنامه جهان اسلام |سال=1393|نام خانوادگی=قدسی زاده|ناشر=بنیاد دایرة المعارف اسلامی|جلد=1|صفحه=3328|مکان=تهران|فصل=تحریم تنباکو|نام=پروین}}</ref>
در سفر سوم [[ناصرالدین شاه قاجار]] به اروپا در سال ۱۳۰۶ق، دولت انگلیس، فرصت را برای کسب امتیاز انحصار توتون و تنباکو به‌دست‌آورد. ماژور جرالد تالبوت، از نزدیکان نخست‌وزیر و وزیر خارجه انگلیس، وظیفه گرفتن این امتیاز را بر عهده داشت. تالبوت با استفاده از واسطه‌های ایرانی موفق شد تا شاه را برای واگذاری انحصار تجارت دخانیات به دولت انگلستان متقاعد کند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دانشنامه جهان اسلام |سال=1393|نام خانوادگی=قدسی زاده|ناشر=بنیاد دایرة المعارف اسلامی|جلد=1|صفحه=3328|مکان=تهران|فصل=تحریم تنباکو|نام=پروین}}</ref>
خط ۱۴: خط ۱۱:


== درباره نامه ==
== درباره نامه ==
سید جمال‌الدین اسدآبادی یکی از کسانی بود که از طریق سید علی‌اکبر فال‌اسیری تشویق به نامه‌نگاری با میرزای شیرازی شد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سید جمال‌الدین اسدآبادی و بیداری مشرق‌زمین |سال=1380|نام خانوادگی=محیط طباطبایی|ناشر=کلبه شروق|صفحه=73|مکان=تهران|نام=محمد}}</ref> اسدآبادی در هنگام نگارش این نامه در شهر بصره در تبعید بود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سه رساله درباره زندگی و مبارزه سید جمال الدین اسدآبادی|سال=1379|نام=لطف‌الله|نام خانوادگی=جمالی|ناشر=کلبه شروق|صفحه=191-192|مکان=تهران}}</ref> گفته شده که این نامه در اقدام میرزای شیرازی برای تلگرام به شاه و صدور حکم تحریم استعمال توتون و تنباکو مؤثر بوده است<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سید جمال‌الدین اسدآبادی و بیداری مشرق‌زمین|سال=1380|نام خانوادگی=محیط طباطبایی|ناشر=کلبه شروق|صفحه=73|مکان=تهران|نام=محمد}}</ref>
سید جمال‌الدین اسدآبادی یکی از کسانی بود که از طریق سید علی‌اکبر فال‌اسیری تشویق به نامه‌نگاری با میرزای شیرازی شد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سید جمال‌الدین اسدآبادی و بیداری مشرق‌زمین |سال=1380|نام خانوادگی=محیط طباطبایی|ناشر=کلبه شروق|صفحه=73|مکان=تهران|نام=محمد}}</ref> اسدآبادی در هنگام نگارش این نامه در شهر بصره در تبعید بود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سه رساله درباره زندگی و مبارزه سید جمال الدین اسدآبادی|سال=1379|نام=لطف‌الله|نام خانوادگی=جمالی|ناشر=کلبه شروق|صفحه=191-192|مکان=تهران}}</ref> گفته شده که این نامه در اقدام میرزای شیرازی برای تلگرام به شاه و صدور حکم تحریم استعمال توتون و تنباکو مؤثر بوده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سید جمال‌الدین اسدآبادی و بیداری مشرق‌زمین|سال=1380|نام خانوادگی=محیط طباطبایی|ناشر=کلبه شروق|صفحه=73|مکان=تهران|نام=محمد}}</ref> برخی معتقدند که این نامه بعد از صدور حکم تحریم استعمال توتون و تنباکو نوشته شده و اسدآبادی در هنگام نوشتن آن از صدور حکم بی‌اطلاع بوده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تحریم تنباکو|نام خانوادگی=زنجانی|ناشر=مؤسسه انتشارات فراهانی|صفحه=104|مکان=تهران|نام=محمدرضا}}</ref>


برخی معتقدند که این نامه بعد از صدور حکم تحریم استعمال توتون و تنباکو نوشته شده و اسدآبادی در هنگام نوشتن آن از صدور حکم بی‌اطلاع بوده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تحریم تنباکو|نام خانوادگی=زنجانی|ناشر=مؤسسه انتشارات فراهانی|صفحه=104|مکان=تهران|نام=محمدرضا}}</ref> اصل این نامه به عربی نوشته شده و اسدآبادی بعداً متن این نامه را در لندن به چاپ رساند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سه رساله درباره زندگی و مبارزه سید جمال الدین اسدآبادی|سال=
== محتوای نامه ==
اصل این نامه به عربی نوشته شده و اسدآبادی بعداً متن این نامه را در لندن به چاپ رساند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=سه رساله درباره زندگی و مبارزه سید جمال الدین اسدآبادی|سال=
1379|نام=لطف‌الله |نام خانوادگی=جمالی|ناشر=کلبه شروق|صفحه=192|مکان=تهران}}</ref> و ترجمه نامه بدین قرار است:<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=نامه‌ها و اسناد سیاسی تاریخی|سال=1423|نام=سیدجمال‌الدین|نام خانوادگی=اسدآبادی|ناشر=مکتبة الشروق الدولیة|صفحه=61-68|مکان=قاهرة}}</ref>
1379|نام=لطف‌الله |نام خانوادگی=جمالی|ناشر=کلبه شروق|صفحه=192|مکان=تهران}}</ref> و ترجمه نامه بدین قرار است:<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=نامه‌ها و اسناد سیاسی تاریخی|سال=1423|نام=سیدجمال‌الدین|نام خانوادگی=اسدآبادی|ناشر=مکتبة الشروق الدولیة|صفحه=61-68|مکان=قاهرة}}</ref>