مراحل حرمت شراب: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
حرمت خمر و حد خمر در کدام آیه و سوره از قرآن آمده؟
دیدگاه اسلام درباره نوشیدن شراب چیست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}شرابخواری یکی از گناهان کبیره است و در روایات با تعابیر مختلف، این عمل نهی شده است
اسلام به جهت مراعات اصول روانی و اجتماعی، شراب را به‌صورت تدریجی و در چهار مرحله حرام دانست. هر یک از این چهار مرحله به صورت آیات نازل شدند و در سوره‌های مختلفی از [[قرآن]] وجود دارند. شرابخواری، در زمان جاهلیت فوق‌العاده رواج داشته است. اسلام می‌خواست با رعایت اصول روانی و اجتماعی با عمل، مبارزه کند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر و دیگران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۷۰.</ref> تحریم شراب در چهار مرحله انجام شده است:
شراب همانگونه که در قرآن آمده است دارای منافع و مضراتی است، اما ضرر‌های آن از نفع‌هایش به مراتب بیشتر است


'''مرحله اول:''' {{قرآن|وَمِنْ ثَمَرَاتِ النَّخِيلِ وَالْأَعْنَابِ تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَكَرًا وَرِزْقًا حَسَنًا ۗ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ|ترجمه=و از ميوه درختان خرما و انگور، باده مستی‌بخش و خوراكى نيكو براى خود مى‌گيريد. قطعاً در اين [ها] براى مردمى كه تعقل می‌كنند نشانه‏‌اى است.|سوره=نحل|آیه=۶۷}}
== مراحل حرمت شراب در قرآن ==


مفسران معتقدند آیه دلالت بر زشتی نوشیدن شراب دارد؛ زیرا شراب را در مقابل رزق نیک قرار داده، تا بفهماند شراب، رزق نیکو نیست.<ref>طباطبائی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۷۴ش، ج۱۲، ص۴۲۰.</ref>
* مرحله اول


'''مرحله دوم:''' {{قرآن|یَسْأَلُونَک عَنِ الْخَمْرِ وَالْمَیْسِرِ قُلْ فِیهِمَا إِثْمٌ کبِیرٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَإِثْمُهُمَآ أَکبَرُ مِن نَّفْعِهِمَا|ترجمه=در باره شراب و قمار، از تو می‌‏پرسند، بگو: «در آن دو، گناهى بزرگ، و سودهايى براى مردم است، و گناهشان از سودشان بزرگتر است.»|سوره=بقره|آیه=۲۱۹}}
شرابخوارى و ميگسارى در زمان جاهليت و قبل از ظهور اسلام فوق العاده رواج داشت و به صورت يك بلاى عمومى در آمده بود، تا آنجا كه بعضى از مورخان مى‌گويند عشق عرب جاهلى در سه چيز خلاصه مى‌شد: شعر و شراب و جنگ،<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسیر نمونه|نام=ناصر|نام خانوادگی=مکارم شیرازی|ناشر=..|جلد=5|صفحه=70}}</ref>


کلمه «[[اثم]]» به هر کاری گفته می‌شود که انسان را از رسیدن به نیکی‌ها و کمالات باز می‌دارد. وجود «اثم کبیر» در شراب و قمار، دلیل بر تأثیر منفی این دو در رسیدن به تقوا و کمالات معنوی و انسانی دارد.<ref>تفسیر نمونه، ج۲، ص۱۱۹.</ref>
روشن است كه اگر اسلام مى‌خواست بدون رعايت اصول روانى و اجتماعى با اين بلاى بزرگ عمومى به مبارزه برخيزد ممكن نبود، و لذا از روش تحريم تدريجى و آماده ساختن افكار و اذهان براى ريشه كن كردن ميگسارى كه به صورت يك عادت ثانوى در رگ و پوست آنها نفوذ كرده بود، استفاده كرد، به اين ترتيب كه نخست در بعضى از سوره‌هاى مكى اشاراتى به زشتى اين كار نمود، <ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسیر نمونه|نام=ناصر|نام خانوادگی=مکارم شیرازی|جلد=5|صفحه=70}}</ref>چنان كه در سوره نحل مى‌خوانيم‌ وَ مِنْ ثَمَراتِ النَّخِيلِ وَ الْأَعْنابِ تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَكَراً وَ رِزْقاً حَسَناً" سوره نحل آیه 67 از ميوه‌هاى درخت نخل و انگور، مسكرات و روزيهاى پاكيزه فراهم مى‌كنيد".


'''مرحله سوم:''' {{قرآن|یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تَقْرَبُواْ الصَّلاَه وَأَنتُمْ سُکارَی|ترجمه=ای کسانی که ایمان آورده‌اید! در حال مستی به نماز نزدیک نشوید، تا بدانید چه می‌گویید|سوره=نساء|آیه=۴۳}}
«سکر» گرچه در لغت معانی مختلفی دارد، ولی در آیه ۶۷ سوره نحل به معنای مسکرات و مشروبات الکلی است، و معنای مشهور آن همین است. قرآن در این آیه هرگز اجازه شراب سازی از خرما و انگور نداده بلکه با توجه به اینکه مسکرات را در مقابل رزق حسن قرار داده اشاره کوتاهی به تحریم خمر و نامطلوب بودن آن نموده است، بنا بر این نیاز به این نداریم که بگوییم این آیه قبل از نزول تحریم شراب نازل شده و اشاره‌ای به حلال بودن آن است، بلکه به عکس، آیه، اشاره به حرام بودن آن می‌کند و شاید اولین اخطار در زمینه تحریم خمر باشد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسیر نمونه|نام=ناصر|نام خانوادگی=مکارم شیرازی|جلد=11|صفحه=290}}</ref>


در این آیه خداوند نماز خواندن در حالت مستی را ممنوع اعلام کرده است.
* مرحله دوم ولی عادت زشت شرابخوری از آن ریشه دارتر بود، که با این اشاره ها ریشه کن شود، بعلاوه شراب بخشی از درآمدهای اقتصادی آنها را نیز تامین می کرد لذا هنگامی که مسلمانان به مدینه منتقل شدند و نخستین حکومت اسلامی تشکیل شد، دومین دستور در زمینه منع شرابخواری به صورت قاطعتری نازل گشت، تا افکار را برای تحریم نهایی آماده تر سازد، که در اینجا این آیه نازل گردید یسْئَلُونَک عَنِ الْخَمْرِ وَ الْمَیسِرِ قُلْ فِیهِما إِثْمٌ کبِیرٌ وَ مَنافِعُ لِلنَّاسِ وَ إِثْمُهُما أَکبَرُ مِنْ نَفْعِهِما سوره آیه 219 ای پیغمبر از تو از حکم شراب و قمار می‌پرسند، بگو: در این دو کار گناه بزرگی است و سودهایی برای مردم، ولی زیان گناه آن دو بیش از منفعت آنهاست. و نیز سؤال کنند تو را که چه در راه خدا انفاق کنند؟ جواب ده: آنچه زائد (بر ضروری زندگانی) است. خداوند بدین روشنی آیات خود را برای شما بیان کند، باشد که تفکر نموده و عقل خود به کار بندید. در این آیه ضمن اشاره به منافع اقتصادی مشروبات الکلی برای بعضی از جوامع همانند جامعه جاهلیت، اهمیت خطرات و زیانهای بزرگ آن را که به درجات از منافع اقتصادی آن بیشتر است یادآوری می شود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسیر نمونه|نام=ناصر|نام خانوادگی=مکارم شیرازی|جلد=3|صفحه=396}}</ref>


'''مرحله چهارم:''' {{قرآن|یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَیْسِرُ وَالأَنصَابُ وَالأَزْلاَمُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّیْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّکمْ تُفْلِحُونَ.|ترجمه=ای کسانی که ایمان آورده‌اید! شراب و قمار و بت‌ها و ازلام (نوعی بخت آزمایی)، پلید و از عمل شیطان است، از آنها دوری کنید تا رستگار شوید!.|سوره=مائده|آیه=۹۰}}
* مرحل سوم


این آیه، فرمان قاطع برای اجتناب از شراب و آخرین مرحله تحریم شراب را بیان می‌کند.<ref>تفسیر نمونه، ج۵، ص۷۲.</ref>
يَأَيهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا لا تَقْرَبُوا الصلَوةَ وَ أَنتُمْ سكَرَى حَتى تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ وَ لا جُنُباً إِلا عـَابـِرِى سـبـِيـلٍ حـَتـى تـَغـْتَسِلُوا وَ إِن كُنتُم مَّرْضى أَوْ عَلى سفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِّنكُم مِّنَ الْغـَائطِ أَوْ لَمـَستُمُ النِّساءَ فَلَمْ تجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صعِيداً طيِّباً فَامْسحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَ أَيْدِيكُمْ إِنَّ اللَّهَ كانَ عَفُواًّ غَفُوراً سوره نسا آیه 43 اى كـسـانى كه ايمان آورده ايد در حال مستى به نماز نزديك نشويد، تا بدانيد چه مـيـگـويـيـد و هـمـچـنـيـن هـنـگـامـى كـه جـنـب هـسـتـيـد مـگـر ايـنـكـه مـسـافـر بـاشـيـد تـا غـسـل كـنـيـد. و اگـر بـيماريد، يا مسافر، و يا قضاى حاجت  كرده ايد، و يا با زنان آمـيـزش جـنـسـى داشـتـه ايـد، و در ايـن حـال ، آب (بـراى وضـو و غسل ) نيافتيد، با خاك پاكى تيمم كنيد به اين طريق كه  صورتها و دستهايتان را با آن مسح نماييد. خداوند بخشنده و آمرزنده است
== منابع ==
 
به مسلمانان صریحا دستور داده شد که در حال مستی هرگز نمازنخوانند تا بدانند با خدای خود چه می‌گویند. البته مفهوم این آیه آن نبود که در غیر حال نماز، نوشیدن شراب مجاز بود، بلکه برنامه همان برنامه تحریم تدریجی و مرحله به مرحله بود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسیر نمونه|نام=ناصر|نام خانوادگی=مکارم شیرازی|جلد=3|صفحه=438}}</ref>
 
* مرحله چهارم
 
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالْأَنْصَابُ وَالْأَزْلَامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ سوره مائده آیه 90
 
ای کسانی که ایمان آورده‌ایدشراب و قمار و بتها و ازلام  نوعی بخت‌ آزمایی پلید و از عمل شیطان است، از آنها دوری کنید تا رستگار شوید.
 
در این مرله دستور نهایی با صراحت کامل و بیان قاطع نازل  که حتی بهانه جویان نیز نتوانند به آن ایراد گیرند نازل گردد
 
در این آیه با تعبیرات گوناگون ممنوعیت این کار مورد تأکید قرار گرفته، تا جایی که شرابخواری در ردیف بتپرستی و قمار و ازلام و از اعمال شیطانی و پلید قلمداد شده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=برگزیده تفسیر نمونه|نام=ناصر|نام خانوادگی=مکارم شیرازی|ناشر=...|جلد=1|صفحه=586}}</ref>
 
== احادیث ==
قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: لَعَنَ اللّهُ الْخَمْرَ وَ عاصِرَها وَ غارِسَها وَ شارِبَها وَ ساقيَها وَ بائِعَها وَ مُشْتَريها وَ آكِلَ ثَمَنَها وَ حامِلَها وَ الْمَحْمُولَةِ اِلَيْهِ.
 
پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: خداوند، شراب و بوجود آورنده و تهيه كننده آنرا و مصرف كننده و اعطاء كننده و خريدار و فروشنده و استفاده كننده از قيمت آن و حمل كننده و صاحب آنرا لعن كرده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=بحارالانوار|نام=محمدباقر|نام خانوادگی=مجلسی|جلد=79|صفحه=126}}</ref>
 
قالَ النَّبِىُ صلي الله عليه و آله : سَـلِّمُوا عَـلَى الْيَهُودِ وَ النَـصـارى وَ لا تُسَـلِّمُوا عَـلى شارِبِ الْخَمْرِ، وَ اِنْ سَلَّمَ عَلَيْـكُمْ فَلا تَرُدُّوا جَوابَهُ.
 
پيامبر گرامى صلى الله عليه و آله فرمود: سلام كنيد بر يهود و نصارى ولى بر شارب الخمر سلام نكنيد و اگر او سلام كرد شما جواب او را ندهيد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=بحارالانوار|نام=محمدباقر|نام خانوادگی=مجلسی|ناشر=...|جلد=79|صفحه=152}}</ref>
 
قالَ الصادقُ عليه السلام : لا تُجالِسُوا شُـرّابَ الخَـمْرِ فَـاِنَّ اللَعْـنَةَ اِذا نَزَلَتْ عَـمَّتْ مَـنْ فـى الْمَجْـلِسِ.
 
امام صادق عليه السلام فرمود: با شرابخواران همنشين نشويد، زيرا هنگامى كه لعنت خدا فرود آيد همه كسانى را كه در مجلس هستند فرا مى گيرد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الحکم الزاهره|نام=علی رضا|نام خانوادگی=صابری یزدی|جلد=1|صفحه=301}}</ref>
 
عَنْ عَلَىٍّ عليه السلام اَنَّهُ قِيلَ لَهُ: اِنَّ شُرْبَ الْخَمْرِ اَشَدُّ مِنَ الزِّنا وَ السِّرْقَةِ؟ قْالَ: نَعَمْ اِنَّ شارِبَ الْخَمْرِ يَزْنى وَ يَسْرِقُ وَ يَقْتُلُ وَ يَدَعُ الصَّلاةَ.
 
به اميرالمؤمنين على عليه السلام گفته شد كه : آيا شرابخوارى از زنا و سرقت بدتر است؟ امام عليه السلام فرمود: بله، زيرا شرابخوارهم زنا و دزدى مى كند، هم آدم مى كشد و نماز را هم رها مى كند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=کنزالعمال|نام=متقی|نام خانوادگی=هندی|ناشر=...|جلد=5|فصل=حدیث 13693}}</ref>
----
 
== دلایل علمی بر حرمت شراب ==
 
=== عوارض مصرف الکل در گروه‌های سنی مختلف ===
مصرف الکل به ویژه در نوجوانان و سایر گروه‌های سنی می‌تواند عوارض جدی و متعددی به همراه داشته باشد. در اینجا به بررسی برخی از این عوارض می‌پردازیم:
 
=== مشکلات غدد درون‌ریز ===
مصرف الکل می‌تواند منجر به پانکراتیت (التهاب لوزالمعده) شود که ممکن است به بیماری مزمن تبدیل گردد و عوارض جدی ایجاد کند.
 
=== بیماری‌های کبدی ===
یکی از شایع‌ترین عوارض مصرف الکل، مشکلات کبدی است. اعتیاد به الکل خطر ابتلا به سیروز کبدی و هپاتیت را افزایش می‌دهد که می‌تواند به شدت سلامتی فرد را تهدید کند.
 
=== کاهش یا افزایش قند خون ===
اختلال در عملکرد پانکراس به دلیل مصرف الکل می‌تواند منجر به هیپوگلیسمی (افت قند خون) یا هیپرگلیسمی (افزایش قند خون) شود.
 
=== آسیب به سیستم عصبی مرکزی ===
مصرف زیاد الکل می‌تواند به سیستم عصبی مرکزی آسیب بزند و مشکلاتی مانند ناتوانی در تصمیم‌گیری، اختلال حافظه و احساس گزگز در اندام‌ها را به همراه داشته باشد.
 
=== مشکلات جنسی و باروری ===
الکل می‌تواند باعث کاهش تولید هورمون‌های جنسی، کاهش میل جنسی و اختلالات قاعدگی در زنان و اختلال نعوظ در مردان شود.
 
=== مشکلات گوارشی ===
الکل به بافت‌های دستگاه گوارش آسیب می‌زند و می‌تواند منجر به سوء تغذیه، نفخ، زخم‌های گوارشی و خونریزی داخلی شود.
 
=== بیماری‌های قلبی و عروقی ===
مصرف الکل می‌تواند به فشار خون بالا، نارسایی قلبی، ضربان قلب نامنظم و حتی سکته مغزی منجر شود.
 
=== مشکلات اسکلتی و عضلانی ===
 
 
مصرف الکل می‌تواند باعث نازک شدن استخوان‌ها و ضعف عضلات شود.
 
=== تضعیف سیستم ایمنی ===
الکل می‌تواند عملکرد سیستم ایمنی را مختل کند و خطر ابتلا به انواع سرطان‌ها را افزایش دهد.
 
=== عوارض روانی ===
عوارض مصرف الکل تنها به جسم محدود نمی‌شود. این ماده می‌تواند بر سلامت روان تأثیر بگذارد و علائم مشکلات روانی مانند افسردگی و اضطراب را تشدید کند
 
=== کلام پایانی ===
مصرف الکل، به ویژه در مقادیر زیاد و به مدت طولانی، می‌تواند به شدت برای سلامتی مضر باشد و خطر ابتلا به بیماری‌های جسمی و روانی را افزایش دهد. <ref>{{یادکرد وب|وبگاه=darmankade.com|نشانی=https://www.darmankade.com/blog/complications-alcohol-consumption/|عنوان=عوارض مصرف الکل|نام خانوادگی=الهام زمانی}}</ref>
----
 
== منابع==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
| شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
| شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
| شاخه فرعی۱ = معارف قرآنی
| شاخه فرعی۱ = معارف قرآنی
| شاخه فرعی۲ =  
| شاخه فرعی۲ =  
| شاخه فرعی۳ =
| شاخه فرعی۳ =  
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
| شناسه =شد
| شناسه = شد
| تیترها =شد
| تیترها = شد
| ویرایش =شد
| ویرایش = شد
| لینک‌دهی =شد
| لینک‌دهی = شد
| ناوبری =
| ناوبری =  
| نمایه =
| نمایه =  
| تغییر مسیر =
| تغییر مسیر =  
| ارجاعات =
| ارجاعات =  
| بازبینی نویسنده =  
| بازبینی نویسنده =  
| بازبینی =شد
| بازبینی = شد
| تکمیل =
| تکمیل =  
| اولویت =ج
| اولویت = ج
| کیفیت =ب
| کیفیت = ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
trustworthy
۳۴

ویرایش