مناسک حج اسلام و فرهنگ بودیسم: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۲: خط ۱۲:
بیشتر مناسک حج از جمله طواف کعبه که امروزه انجام می‌شود به زمان حضرت ابراهیم بازمی‌گردد که بسیار پیش از بودا بوده است.
بیشتر مناسک حج از جمله طواف کعبه که امروزه انجام می‌شود به زمان حضرت ابراهیم بازمی‌گردد که بسیار پیش از بودا بوده است.


بودیسم یا آیین بودا مکتبی فلسفی است که بودا را بنیان‌گذار خود می‌داند. بودا که در قرن پنجم قبل از میلاد در هند شمالی می‌زیست و عضوی از جنبش گسترده‌ی مرتاضان و فرزانگان بی‌خانمان هند باستان بود.<ref>جان آر. هینلز، فرهنگ ادیان جهان، سرویراستار: ع. پاشایی، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان ئ مذاهب، چ1، 1385ش، ص 136.</ref> دین او از دین [[هندوئیسم]] متفرع و منشعب شده است. علت ظهور این آیین در آن زمان مقتضیات اجتماعی و ضرورت اوضاع بوده است. در آن عصر شدّت عمل هندوان در رعایت سیستم طبقاتی و اصنافی کاست(Caste) و برتری و خودخواهی طبقه برهمنان و افراط در تعدد اله متنوع در هندوستان، ظهور یک مصلح مذهبی را اقتضا می‌کرد، تا برخلاف موهومات و خرافات بت‌پرستی از یک‌سو و علیه تفوّق و استیلای برهمان از دیگر سو برخیزد و قواعد و قوانین مستقل فلسفی و اخلاقی وضع کند. در آن زمان در شبه‌قاره هند، افکاری علیه تعالیم برهمنان هندوئیسم انتشار یافت و پیشوایانی برای نشر این‌گونه تعالیم در گوشه و کنار آن سرزمین برخاست که یکی از آن جمله «گوتاما بودا» بود. او علیه ظاهرپرستی و دنیاطلبی قیام کرد و بعضی اصول خرافی وداها را منکر شد و اسلوب اخلاقی مستقلی ابداع کرد و نجات نفس را تنها در سایه سیر و سلوک در طلب حقیقت دانست.<ref>حکمت، علی اصغر، تاریخ ادیان، تهران، نشر پژواک، چ1، 1388ش، ص  148.</ref>
بودیسم یا آیین بودا مکتبی فلسفی است که بودا را بنیان‌گذار خود می‌داند. بودا که در قرن پنجم قبل از میلاد در هند شمالی می‌زیست و عضوی از جنبش گسترده‌ی مرتاضان و فرزانگان بی‌خانمان هند باستان بود.<ref>جان آر. هینلز، فرهنگ ادیان جهان، سرویراستار: ع. پاشایی، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان ئ مذاهب، چ1، 1385ش، ص 136.</ref> دین او از دین [[هندوئیسم]] متفرع و منشعب شده است. علت ظهور این آیین در آن زمان مقتضیات اجتماعی و ضرورت اوضاع بوده است. در آن عصر شدّت عمل هندوان در رعایت سیستم طبقاتی و اصنافی کاست(Caste) و برتری و خودخواهی طبقه برهمنان و افراط در تعدد آله متنوع در هندوستان، ظهور یک مصلح مذهبی را اقتضا می‌کرد، تا برخلاف موهومات و خرافات بت‌پرستی از یک‌سو و علیه تفوّق و استیلای برهمان از دیگر سو برخیزد و قواعد و قوانین مستقل فلسفی و اخلاقی وضع کند. در آن زمان در شبه‌قاره هند، افکاری علیه تعالیم برهمنان هندوئیسم انتشار یافت و پیشوایانی برای نشر این‌گونه تعالیم در گوشه و کنار آن سرزمین برخاست که یکی از آن جمله «گوتاما بودا» بود. او علیه ظاهرپرستی و دنیاطلبی قیام کرد و بعضی اصول خرافی وداها را منکر شد و اسلوب اخلاقی مستقلی ابداع کرد و نجات نفس را تنها در سایه سیر و سلوک در طلب حقیقت دانست.<ref>حکمت، علی اصغر، تاریخ ادیان، تهران، نشر پژواک، چ1، 1388ش، ص  148.</ref>


اما [[مناسک حج]] از قبیل هفت بار طواف خانه خدا، سعی صفا و مروه، رمی جمرات با هفت‌سنگ ، نماز و به‌طورکلی حج با ارکان و اجزای خود، قرن‌ها پیش از آنکه بودیسم به وجود بیاید، در این سرزمین وجود داشته و انبیای الهی آن را انجام می‌داده‌اند.  
اما [[مناسک حج]] از قبیل هفت بار طواف خانه خدا، سعی صفا و مروه، رمی جمرات با هفت‌سنگ ، نماز و به‌طورکلی حج با ارکان و اجزای خود، قرن‌ها پیش از آنکه بودیسم به وجود بیاید، در این سرزمین وجود داشته و انبیای الهی آن را انجام می‌داده‌اند.  
خط ۲۳: خط ۲۳:
دین اسلام از [[ادیان توحیدی]] و آسمانی است که به‌وسیله [[پیامبر اسلام(ص) اولین مسلمان|پیامبر اسلام(ص)]] برای هدایت بشر نازل‌شده است. تاریخ بعثت پیامبر اسلام(ص) و نزول قرآن بر آن حضرت به حدی روشن است که ریشه هر ابهامی را نسبت به دین اسلام می‌زداید. حتی دشمنان اسلام و معارضین به دلیل روشن بودن تاریخ اسلام و آموزه‌های توحیدی آن جرئت این سخن را ندارند که بگویند اسلام از ادیان مانند بودیسم و یا حتی مسیحت و یهودیت تأثیر پذیرفته است. دین اسلام حتی از دو دین هم‌خانواده خود یعنی مسیحیت و یهودیت نیز تأثیرپذیر نبوده تا چه رسد که از آیین بودیسم که فاصله‌ای زیادی با محل ظهور اسلام داشته است در آموزه‌های حج و امثال آن‌ها تأثیر پذیرفته باشد.  
دین اسلام از [[ادیان توحیدی]] و آسمانی است که به‌وسیله [[پیامبر اسلام(ص) اولین مسلمان|پیامبر اسلام(ص)]] برای هدایت بشر نازل‌شده است. تاریخ بعثت پیامبر اسلام(ص) و نزول قرآن بر آن حضرت به حدی روشن است که ریشه هر ابهامی را نسبت به دین اسلام می‌زداید. حتی دشمنان اسلام و معارضین به دلیل روشن بودن تاریخ اسلام و آموزه‌های توحیدی آن جرئت این سخن را ندارند که بگویند اسلام از ادیان مانند بودیسم و یا حتی مسیحت و یهودیت تأثیر پذیرفته است. دین اسلام حتی از دو دین هم‌خانواده خود یعنی مسیحیت و یهودیت نیز تأثیرپذیر نبوده تا چه رسد که از آیین بودیسم که فاصله‌ای زیادی با محل ظهور اسلام داشته است در آموزه‌های حج و امثال آن‌ها تأثیر پذیرفته باشد.  


وجود ادیان دیگر و فرهنگ و تمدن در سرزمین‌های مختلف ازجمله بودیسم در شرق آسیا دلیل نمی‌شود كه دین اسلام از آن‌ها متأثر گردیده تا درنتیجه، وحی و نزول آن توسط جبرئیل امین بر محمد(ص) نفی گردد؛ زیرا اولاً هیچ رابطه منطقی بین این دو مطلب وجود ندارد و ثانیاً هیچ دلیلی تاریخی¬ای وجود ندارد كه بتواند این تأثیر و تأثر را ثابت كند.
وجود ادیان دیگر و فرهنگ و تمدن در سرزمین‌های مختلف ازجمله بودیسم در شرق آسیا دلیل نمی‌شود كه دین اسلام از آن‌ها متأثر گردیده تا درنتیجه، وحی و نزول آن توسط جبرئیل امین بر محمد(ص) نفی گردد؛ زیرا اولاً هیچ رابطه منطقی بین این دو مطلب وجود ندارد و ثانیاً هیچ دلیلی تاریخی‌ای وجود ندارد كه بتواند این تأثیر و تأثر را ثابت كند.


اگر چنین تأثیرگذاری از سوی آیین بودیسم و هر آیین دیگر بر دین اسلام وجود می‌داشت، در همان زمانی که دین اسلام ظهور نمود و در برخی مناطق گسترش پیدا کرد، زمینه مساعدی برای نقد اسلام بود که از سوی مخالفین دین اسلام به آن دامن زده می‌شد؛ اما هیچ موردی در تاریخ ثبت‌نشده است که چنین ادعایی از سوی آنان مطرح‌شده باشد.
اگر چنین تأثیرگذاری از سوی آیین بودیسم و هر آیین دیگر بر دین اسلام وجود می‌داشت، در همان زمانی که دین اسلام ظهور نمود و در برخی مناطق گسترش پیدا کرد، زمینه مساعدی برای نقد اسلام بود که از سوی مخالفین دین اسلام به آن دامن زده می‌شد؛ اما هیچ موردی در تاریخ ثبت‌نشده است که چنین ادعایی از سوی آنان مطرح‌شده باشد.


اگر اسلام در مسئله عبادت و حج از فرهنگ [[بودیسم]] متأثر می‌گردید لازم بود که در سایر عقاید نیز از این آیین تأثیر می‌پذیرفت درحالی‌که هیچ اثری از عقاید بی‌خدایی و شرک‌آلود بودیسم در آموزه‌های اسلام به چشم نمی‌خورد.  
اگر اسلام در مسئله عبادت و حج از فرهنگ [[بودیسم]] متأثر می‌گردید لازم بود که در سایر عقاید نیز از این آیین تأثیر می‌پذیرفت درحالی‌که هیچ اثری از عقاید بی‌خدایی و شرک‌آلود بودیسم در آموزه‌های اسلام به چشم نمی‌خورد.  
==مناسک حج نمادی از بندگی و مبارزات حضرت ابراهیم(ع)==
==مناسک حج نمادی از بندگی و مبارزات حضرت ابراهیم(ع)==


مراسم حج در حقیقت یك دوره كامل از صحنه‏ هاى مبارزات ابراهیم و منزلگاه‌های توحید و بندگى و فداكارى اخلاص را در خاطره ‏ها مجسم می‌‏سازد. ازاین‌رو هفت بار سعی بین [[صفا و مروه]] نیز ریشه در داستان [[حضرت اسماعیل(ع)]] دارد. هنگامی‌که حضرت ابراهیم(ع) به دستور خداوند حضرت اسماعیل و مادرش را در بیابان خشک و بی‌آب‌وعلف مکه گذاشت، طولى نكشید غذا و آب ذخیره مادر تمام شد و شیر در پستان او خشكید، بی‌‏تابى كودك شیرخوار و نگاه‌های تضرع‌آمیز او مادر را آن‌چنان مضطرب ساخت كه تشنگى خود را فراموش كرد و براى به دست آوردن آب به تلاش و كوشش برخاست، نخست به كنار كوه «صفا» آمد، اثرى از آب در آنجا ندید، برق سرابى از طرف كوه «مروه» نظر او را جلب كرد و به گمان آب به‌سوی آن شتافت و هفت بار این تلاش و كوشش براى ادامه‏ حیات و مبارزه با مرگ تكرار شد، در آخرین لحظات كه طفل شیرخوار شاید آخرین دقائق عمرش را طى می‌كرد از نزدیك پاى او - با نهایت تعجب - [[چشمه زمزم]] جوشیدن گرفت.<ref>رک: مكارم شیرازى،  ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الكتب الإسلامیة، چ1، 1374ش، ج1، ص541.</ref>
مراسم حج در حقیقت یك دوره كامل از صحنه‏ هاى مبارزات حضرت ابراهیم (ع) و منزلگاه‌های توحید و بندگى و فداكارى اخلاص را در خاطره ‏ها مجسم می‌‏سازد. ازاین‌رو هفت بار سعی بین [[صفا و مروه]] نیز ریشه در داستان [[حضرت اسماعیل(ع)]] دارد. هنگامی‌که حضرت ابراهیم(ع) به دستور خداوند حضرت اسماعیل و مادرش را در بیابان خشک و بی‌آب‌وعلف مکه گذاشت، طولى نكشید غذا و آب ذخیره مادر تمام شد و شیر در پستان او خشكید، بی‌‏تابى كودك شیرخوار و نگاه‌های تضرع‌آمیز او مادر را آن‌چنان مضطرب ساخت كه تشنگى خود را فراموش كرد و براى به دست آوردن آب به تلاش و كوشش برخاست، نخست به كنار كوه «صفا» آمد، اثرى از آب در آنجا ندید، برق سرابى از طرف كوه «مروه» نظر او را جلب كرد و به گمان آب به‌سوی آن شتافت و هفت بار این تلاش و كوشش براى ادامه‏ حیات و مبارزه با مرگ تكرار شد، در آخرین لحظات كه طفل شیرخوار شاید آخرین دقائق عمرش را طى می‌كرد از نزدیك پاى او - با نهایت تعجب - [[چشمه زمزم]] جوشیدن گرفت.<ref>رک: مكارم شیرازى،  ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الكتب الإسلامیة، چ1، 1374ش، ج1، ص541.</ref>
==منابع==
==منابع==


خط ۳۷: خط ۳۸:
  | شاخه اصلی = ادیان و مذاهب
  | شاخه اصلی = ادیان و مذاهب
  | شاخه فرعی۱ = اسلام
  | شاخه فرعی۱ = اسلام
  | شاخه فرعی۲ =  
  | شاخه فرعی۲ = پاسخ به شبهات بر اسلام
  | شاخه فرعی۳ =  
  | شاخه فرعی۳ =  
  | شاخه فرعی4 =  
  | شاخه فرعی4 =  
trustworthy
۷۲۸

ویرایش