تکفیر شیعیان توسط اهل‌سنت: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳: خط ۳:
آیا مذاهب چهارگانه اهل سنت شیعه امامیه را کافر می‌دانند؟
آیا مذاهب چهارگانه اهل سنت شیعه امامیه را کافر می‌دانند؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}بسیاری از عالمان اهل‌سنت، شیعیان را [[اسلام|مسلمان]] می‌دانند. در آثار اهل‌سنت، شواهدی بر مسلمان دانستن شیعیان وجود دارد. آنان از راویان شیعه روایت نقل کرده‌اند، شهادت افراد شیعی را پذیرفته‌اند در حالی که شهادت کافر در بحث‌های قضایی را نمی‌پذیرند. این افراد معتقدند اگر کسی یکی از [[ضروریات اسلام]] را انکار کند، [[کافر]] و بیرون از دین است و بنابر این معیار، شیعه را کافر نمی‌دانند. برخی اهل‌سنت معاصر معتقدند شیعه یکی از فرقه‌های اسلامی است که تقلید از مذهب فقهی آن‌ها نیز جایز است. این نظریه در دوره معاصر، مطرح شده و پیشتاز آن [[شیخ شلتوت]] است.
{{پاسخ}}{{درگاه|سنت}}
 
بسیاری از عالمان [[اهل‌سنت]]، [[شیعیان]] را مسلمان می‌دانند. در آثار اهل‌سنت، شواهدی بر مسلمان دانستن شیعیان وجود دارد. آنان از راویان شیعه روایت نقل کرده‌اند، شهادت افراد شیعی را پذیرفته‌اند در حالی که شهادت کافر در بحث‌های قضایی را نمی‌پذیرند. این افراد معتقدند اگر کسی یکی از [[ضروریات اسلام]] را انکار کند، [[کافر]] و بیرون از دین است و بنابر این معیار، شیعه را کافر نمی‌دانند. برخی اهل‌سنت معاصر معتقدند شیعه یکی از فرقه‌های اسلامی است که تقلید از مذهب فقهی آن‌ها نیز جایز است. این نظریه در دوره معاصر، مطرح شده و پیشتاز آن [[شیخ شلتوت]] است.


گروه دیگری در میان اهل‌سنت وجود دارد که شیعیان را کافر می‌داند. بیشتر این افراد، شیعه را به نحو مطلق تکفیر می‌کنند. ادله این افراد مواردی مانند [[تکفیر اصحاب پیامبر]]، [[تحریف قرآن]] و [[غلو]] است. این ادله توسط عالمان شیعه پاسخ داده شده است.
گروه دیگری در میان اهل‌سنت وجود دارد که شیعیان را کافر می‌داند. بیشتر این افراد، شیعه را به نحو مطلق تکفیر می‌کنند. ادله این افراد مواردی مانند [[تکفیر اصحاب پیامبر]]، [[تحریف قرآن]] و [[غلو]] است. این ادله توسط عالمان شیعه پاسخ داده شده است.
خط ۱۲: خط ۱۴:
نووی از عالمان اهل‌سنت در شرح صحیح مسلم، آورده که هیچ‌یک از مسلمانان به خاطر گناه، تکفیر نمی‌شود و هرکس موردی از ضروریات دین اسلام را انکار کند، حکم به ارتداد و کفر او داده می‌شود.<ref>نووی، ابو زکریا یحیی بن شرف، صحیح مسلم بشرح النووی، ج۱، ص۱۵۰، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۳۹۲ق.</ref> روایات فراوانی در منابع اهل‌سنت نیز جان، مال و آبروی افرادی که به «لا إله إلا اللّه» و «محمد رسول اللّه» اعتقاد داشته باشند را محترم دانسته و اجازه کافر دانستن آن‌ها را نداده است.<ref>صحیح مسلم، ج۴، ص۱۸۷۱، صحیح البخاری ج۵، ص۱۷۱، و ج۵ ص۲۲، دار احیاء التراث العربی.</ref>
نووی از عالمان اهل‌سنت در شرح صحیح مسلم، آورده که هیچ‌یک از مسلمانان به خاطر گناه، تکفیر نمی‌شود و هرکس موردی از ضروریات دین اسلام را انکار کند، حکم به ارتداد و کفر او داده می‌شود.<ref>نووی، ابو زکریا یحیی بن شرف، صحیح مسلم بشرح النووی، ج۱، ص۱۵۰، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۳۹۲ق.</ref> روایات فراوانی در منابع اهل‌سنت نیز جان، مال و آبروی افرادی که به «لا إله إلا اللّه» و «محمد رسول اللّه» اعتقاد داشته باشند را محترم دانسته و اجازه کافر دانستن آن‌ها را نداده است.<ref>صحیح مسلم، ج۴، ص۱۸۷۱، صحیح البخاری ج۵، ص۱۷۱، و ج۵ ص۲۲، دار احیاء التراث العربی.</ref>


در میان کلمات عالمان پیشین اهل‌سنت، کمتر تصریحاتی بر مسلمان بودن شیعیان یافت می‌شود و تنها در درون مباحث علمی می‌توان به نظرات آن‌ها پی برد. در کلمات عالمان معاصر اهل‌سنت، تصریح به مسلمان بودن شیعیان بیشتر قابل مشاهده است. از جمله این افراد می‌توان به جاد الحق، مفتی و وزیر اوقاف مصر<ref>جاد الحق، جاد الحق علی، مجموع فتاوی، ج۲، ص۸۲–۸۵، جیزه، دارالفاروق لإلستثمارات الثقافیة، ۲۰۰۸م.</ref> [[حسن البنا]]، بنیانگذار [[اخوان‌المسلمین]]<ref>عماره، محمد، معالم المشروع الحضاری فی فکر البنا، ص۷۳، قاهره ـ اسکندریه، دارالسالم، ۱۴۳۰ق.</ref> اشاره کرد که به مسلمان بودن شیعه تصریح کرده‌اند.
در میان کلمات عالمان پیشین اهل‌سنت، کمتر تصریحاتی بر مسلمان بودن شیعیان یافت می‌شود و تنها در درون مباحث علمی می‌توان به نظرات آن‌ها پی برد. در کلمات عالمان معاصر اهل‌سنت، تصریح به مسلمان بودن شیعیان بیشتر قابل مشاهده است. از جمله این افراد می‌توان به جاد الحق، مفتی و وزیر اوقاف مصر<ref>جاد الحق، جاد الحق علی، مجموع فتاوی، ج۲، ص۸۲–۸۵، جیزه، دارالفاروق لإلستثمارات الثقافیة، ۲۰۰۸م.</ref> [[حسن البنا]]، بنیانگذار [[اخوان‌المسلمین]] اشاره کرد که به مسلمان بودن شیعه تصریح کرده‌اند.<ref>عماره، محمد، معالم المشروع الحضاری فی فکر البنا، ص۷۳، قاهره ـ اسکندریه، دارالسالم، ۱۴۳۰ق.</ref>


== مسلمان دانستن شیعه در میان اهل‌سنت ==
== مسلمان دانستن شیعه در میان اهل‌سنت ==
خط ۲۵: خط ۲۷:


== تکفیر شیعیان ==
== تکفیر شیعیان ==
گروه سوم از اهل‌سنت، شیعیان را کافر می‌دانند. گروهی از این افراد، شیعه را به نحو مطلق تکفیر می‌کنند. در این رویکرد، گروهی بدون معین کردن فردی خاص مورد تکفیر قرار می‌گیرد.<ref>رحیلی، ابراهیم بن عامر، التکفیر و ضوابطه، ص۱۱۷، داراإلمام احمد، ۲۰۰۸م.</ref> غالب گروهی از اهل‌سنت که شیعه را تکفیر کرده‌اند، چنین رویکردی دارند. عوده از عالمان سلفی می‌گوید: «جماعتی از علما حکم داده‌اند که شیعیان مسلمان نیستند. البته این حکم به معنای تکفیر بزرگان و افراد آنان نیست.<ref>عوده، سلمان بن فهد، دروس للشیخ سلمان العوده، ج۴۳، ص۱۱۸، بینا، بیتا.</ref> گروهی دیگر که نسبت به گروه اول در اقلیت هستند، به نحو معین، شیعه را تکفیر می‌کنند؛ یعنی تنها افراد خاص با افعالی خاص را تکفیر می‌کنند.<ref>رحیلی، ابراهیم بن عامر، التکفیر و ضوابطه، ص۱۱۸.</ref>
گروه سوم از اهل‌سنت، شیعیان را کافر می‌دانند. گروهی از این افراد، شیعه را به نحو مطلق تکفیر می‌کنند. در این رویکرد، گروهی بدون معین کردن فردی خاص مورد تکفیر قرار می‌گیرد.<ref>رحیلی، ابراهیم بن عامر، التکفیر و ضوابطه، ص۱۱۷، داراإلمام احمد، ۲۰۰۸م.</ref> غالب گروهی از اهل‌سنت که شیعه را تکفیر کرده‌اند، چنین رویکردی دارند. عوده از عالمان سلفی می‌گوید: «جماعتی از علما حکم داده‌اند که شیعیان مسلمان نیستند. البته این حکم به معنای تکفیر بزرگان و افراد آنان نیست.<ref>عوده، سلمان بن فهد، دروس للشیخ سلمان العوده، ج۴۳، ص۱۱۸، بینا، بیتا.</ref> گروهی دیگر که نسبت به گروه اول در اقلیت هستند، به نحو معین، شیعه را تکفیر می‌کنند؛ یعنی تنها افراد خاص با افعالی خاص را تکفیر می‌کنند.<ref>رحیلی، ابراهیم بن عامر، التکفیر و ضوابطه، ص۱۱۸.</ref> این افراد دلایلی بر تکفیر شیعیان اقامه کرده‌اند:<ref>برای اطلاعات بیشتر ر.ک. فلاح، «[http://fiqhemoqaran.mazaheb.ac.ir/article_105977_1822cff6799366c3362266105abf55f7.pdf عدم تکفیر شیعه از دیدگاه مذاهب اهل‌سنت]»، ص۶۵-۶۶.</ref>
 
این افراد دلایلی بر تکفیر شیعیان اقامه کرده‌اند:
* شیعیان در مورد برخی مخلوقات (امامان شیعه) عقاید غلوآمیزی دارند و آنان را هم ردیف خداوند قرار می‌دهند.
* شیعیان در مورد برخی مخلوقات (امامان شیعه) عقاید غلوآمیزی دارند و آنان را هم ردیف خداوند قرار می‌دهند.
* شیعیان معتقدند که اصحاب، بعضی از سوره‌ها مانند سوره نورین و سوره ولایت و ... را به‌طور کامل از قرآن حذف کردند.
* شیعیان معتقدند که اصحاب، بعضی از سوره‌ها مانند سوره نورین و سوره ولایت و ... را به‌طور کامل از قرآن حذف کردند.
* شیعه اکثر [[اصحاب]] پیامبر را تکفیر می‌کند و به آنان ناسزا می‌گوید
* شیعه اکثر [[اصحاب]] پیامبر را تکفیر می‌کند و به آنان ناسزا می‌گوید
* شیعه اهل‌سنت را کافر و نجس می‌داند و حتی وقتی یک نفر شیعه با یک نفر سنی دست می‌دهد، بعد از مصافحه دست خود را تطهیر می‌کند.<ref>برای اطلاعات بیشتر ر.ک. فلاح، «[http://fiqhemoqaran.mazaheb.ac.ir/article_105977_1822cff6799366c3362266105abf55f7.pdf عدم تکفیر شیعه از دیدگاه مذاهب اهل‌سنت]»، ص۶۵-۶۶.</ref>
* شیعه اهل‌سنت را کافر و نجس می‌داند و حتی وقتی یک نفر شیعه با یک نفر سنی دست می‌دهد، بعد از مصافحه دست خود را تطهیر می‌کند.


این ادله مورد نقد شیعیان و برخی اهل‌سنت قرار گرفته و جواب‌های مختلفی بدان‌ها داده شده است.<ref>برای اطلاعات بیشتر ر.ک. فلاح، «[http://fiqhemoqaran.mazaheb.ac.ir/article_105977_1822cff6799366c3362266105abf55f7.pdf عدم تکفیر شیعه از دیدگاه مذاهب اهل‌سنت]»، ص۶۷–۷۴.</ref>
این ادله مورد نقد شیعیان و برخی اهل‌سنت قرار گرفته و جواب‌های مختلفی بدان‌ها داده شده است.<ref>برای اطلاعات بیشتر ر.ک. فلاح، «[http://fiqhemoqaran.mazaheb.ac.ir/article_105977_1822cff6799366c3362266105abf55f7.pdf عدم تکفیر شیعه از دیدگاه مذاهب اهل‌سنت]»، ص۶۷–۷۴.</ref>