کوفی اهوازی: تفاوت میان نسخه‌ها

حسین‌ بن سعید اهوازی، فقیه و محدث امامی نیمه اول قرن سوم که همراه با برادرش حسن، آثار فقهی و حدیثی مهمی تألیف کرد. این دو برادر در کوفه به دنیا آمدند، ولی سال تولد آنان مشخص نیست. حسین‌بن سعید و برادرش حسن از کوفه به اهواز رفتند. پس از مدتی، حسین به قم مهاجرت کرد و در آنجا ساکن گشت. میزبان او در قم حسن‌بن آبان قمی بود. حسین‌بن سعید در قم درگذشت. سال درگذشت او مشخص نیست، ولی گفته‌اند که تا ۲۵۴ زنده بوده است.<ref>عدالت‌نژاد، سعید، «حسین بن سعید»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دانشنامه جهان اسلام، تهران، ۱۳۹۳، ج۱۳، ذیل مدخل.</ref>

حسین بن سعید کوفی اهوازی از معاصران امام رضا(ع)، امام جواد(ع) و امام هادی(ع) و از راویان برجسته و موثق امامیه است. بنابر نقل [[مجلسی اول]]، کوفی اهوازی در طبقه هفتم روات قرار می‌گیرد. [[ابن ندیم]] در توصیف حسین بن سعید می‌نویسد: «أوسع أهل زمانها بالفقه و الآثار و المناقب و غیر ذلک من علوم الشیعة.» از مجموعه کتاب‌های کوفی اهوازی، کتاب المؤمن و کتاب الزهد، به انتشار رسیده‌اند.<ref>مجموعه مؤلفان، مجموعه مقالات فارسی کنگره بین‌المللی ثقة الاسلام کلینی، بیتا، بیجا، ج۳، ص۳۱ و ۳۲ و ۳۳.</ref>

وی که از اصحاب امامان متأخر است توانسته بخش قابل توجهی از تراث امامیه را از سده دوم به سده سوم هجری منتقل کند. تعداد روایت حسین بن سعید در کتب اربعه ۵۸۶۶ حدیث است. [[شیخ طوسی]] در کتاب فهرست می‌گوید حسین بن سعید مورد وثوق علما و ثقه می‌باشد. او فقیهی پرتلاش در نقل احادیث معصومان(ع) است. مجموعه‌های روایی بزرگ همچون [[کتب اربعه]]، مرهون زحمات و تلاش‌های اوست.<ref>تازه مرد، محمد، غلامعلی، مهدی، «نقش حسین بن سعید در انتقال تراث امامیه»، آموزه‌های حدیثی، پاییز و زمستان ۱۳۹۹، شماره ۸، ص۱۴۱ تا ۱۶۲.</ref>

وجود نام وی در اسنادِ بیش از پنج‌هزار حدیث موجود شیعه، نشان‌دهنده رتبه والای او در فقه و حدیث است. فقها و سیره‌نگاران نیز مقام او را ستوده‌اند؛ [[محقق حلّی]] او را از فقهای معتبر شمرده و ابن‌ندیم وی و برادرش حسن را آگاه‌ترین افراد عصر خود به فقه و آثار شیعه دانسته است.<ref>عدالت‌نژاد، سعید، «حسین بن سعید»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دانشنامه جهان اسلام، تهران، ۱۳۹۳، ج۱۳، ذیل مدخل.</ref> اکثر کتب رجالی تدوین شده پیرامون رجال شیعه ایشان را توثیق کرده و تمجید نموده‌اند.<ref>جمعی از نویسندگان، دانشنامه امام جواد علیه السلام، پایگاه تخصصی عاشورا، ص۲۲۰.</ref> تفسیر فرات بن ابراهیم بن فرات کوفی (م حدود ۳۰۰) که تنها بر روایات رسیده از ائمه(ع) بسنده نموده، فراوان از حسین بن سعید کوفی روایت کرده است.<ref>معرفت، محمد هادی، تحریف ناپذیری قرآن، ترجمه علی نصیری، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، ۱۳۷۹، ص۲۲۹.</ref>

نجاشی نام کتاب‌های حسین‌بن سعید را چنین ذکر کرده است: «الوضوء، الصلوة، الزکاة، الصوم، الحج، النکاح، الطلاق، العِتْق و التدبیر و المکاتبة، الاَیمان و النذور، التجارات و الاجارات، الخمس، الشهادات، الصید و الذبائح، المکاسب، الاشربة، الزیارات، التقیه، الرَّدُ علی‌الغُلاة، المناقب، المثالب، الزهد، المروّة، حقوق المؤمنین و فضلهم، تفسیرالقرآن، الوصایا، الفرائض، الحدود، الدیات، الملاحم، الدعاء.» در فهرست‌های متأخر، نام برخی کتاب‌ها با اندکی تفاوت آمده است.<ref>عدالت‌نژاد، سعید، «حسین بن سعید»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دانشنامه جهان اسلام، تهران، ۱۳۹۳، ج۱۳، ذیل مدخل.</ref>