ولی‌فقیه و نیابت عام امام زمان: تفاوت میان نسخه‌ها

ولی‌فقیه و نیابت عام امام زمان (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۳ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۰۴

۹۰۳ بایت اضافه‌شده ، ۲۳ نوامبر

←‏تفاوت های غیبت صغری و غیبت کبری

Mohammad7576

trustworthy

۶۶۰

ویرایش

@@ خط ۱۸: / خط ۱۸: @@
 .تعداد دیدار کنندگان حضرت در غیبت صغری به طور نسبی بیش از غیبت کبری است. ممکن است تفاوت نخستین، علت نامگذاری این دو دوره به غیبت صغری و غیبت کبری باشد، زیرا اولی کوتاه و دومی طولانی‏‌تر است. چنانکه امکان دارد تفاوت چهارم نیز علت این نحوه نامگذاری باشد، بدین جهت که در غیبت صغری، احتجاب و عدم دیدار کمتر، و در غیبت کبری بیشتر است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ غیبت کبری|عنوان کتاب=تاریخ غیبت کبری|سال=1379|نام=سید محمد|نام خانوادگی=صدر|ناشر=انتشارات نیک معارف|صفحه=21|مکان=تهران}}</ref>
+== نیابت عامه ==
+بنابر اعتقاد مذهب [[شیعه]] معتقدند در دوران [[غیبت کبری]]، نیابت خاصه وجود ندارد اما نیابت عامه توسط برخی افراد و با شرایطی وجود دارد. در روایات زیر شرایط نیابت عامه ذکر شده است:
-[[مذهب شیعه در عصر ظهور|شیعیان]] معتقدند در دوران [[غیبت کبرا]]، نائب خاص وجود ندارد اما از برخی روایات به‌دست می‌آید که برخی افراد با شرائط خاص، نائب عام امام زمان(ع) هستند. این نیابت عامه، با شرائط خاص است:
+.[[حضرت حجت(عج)]] می فرمایند: «اَمَّا الْحَوادِثُ الْواقِعَةُ فَارْجِعوُا فیها اِلی رُواةِ حَدیثِنا، فَاِنَّهُمْ حُجَّتی عَلَیْکُمْ وَاَنَا حُجَّةُ اللّهِ عَلَیْهِمْ؛ اما در حوادثی که بعداً به‌وجود می‌آید، در آنها به راویان احادیث ما رجوع کنید؛ زیرا آنها حجت من بر شما و من حجت خدا بر آنان هستم».<ref>صدوق، ابوجعفر محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمه، تهران: اسلامیه، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۹۳.</ref>
-{{درگاه|مهدویت|حوزه و روحانیت}}
-* [[امام زمان(ع) در احادیث پیامبر(ص)|امام زمان(ع)]]: «اَمَّا الْحَوادِثُ الْواقِعَةُ فَارْجِعوُا فیها اِلی رُواةِ حَدیثِنا، فَاِنَّهُمْ حُجَّتی عَلَیْکُمْ وَاَنَا حُجَّةُ اللّهِ عَلَیْهِمْ؛ اما در حوادثی که بعداً به‌وجود می‌آید، در آنها به راویان احادیث ما رجوع کنید؛ زیرا آنها حجت من بر شما و من حجت خدا بر آنان هستم».<ref>صدوق، ابوجعفر محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمه، تهران: اسلامیه، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۹۳.</ref> محققان معتقدند این روایت بر معرفی افراد به عنوان نائب امام زمان و لزوم رجوع به این نائبان عام، دلالت دارد.
-*[[امام صادق(ع):]] فَأَمَّا مَنْ کَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ، حَافِظاً لِدِینِهِ، مُخَالِفاً لِهَوَاهُ، مُطِیعاً لِأَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِّ أَنْ یُقَلِّدُوهُ؛ هر كس از فقيهان كه نفس خود را پاس دارد، و دين خود را حفظ كند، و به مخالفت با هواهاى خويش برخيزد، و فرمان خداى را اطاعت كند، بر عوام است كه از او تقليد كنند.<ref>الحر العاملی، محمد بن الحسن، وسائل الشیعه، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ج۱۸، ص۱۶، باب ۴ از ابواب صفات قاضی، ح ۳۳.</ref>
-*امام صادق(ع) در مورد تکلیف شیعیانی که به امام معصوم دسترسی ندارند فرموده: «هر کس از شما که راوی حدیث ما باشد و در حلال و حرام ما بنگرد و صاحب نظر باشد و احکام ما را بشناسد، حکم او را بپذیرید چرا که من او را بر شما، حاکم قرار داده‌ام»<ref>الحر العاملی، محمد بن الحسن، وسائل الشیعه، پیشین، ج۱۸، ص۹۸، ح ۱.</ref>
-بر مبنای [[نظریه ولایت فقیه]] کسی می‌تواند عهده‌دار ولایت بر مسلمانان گردد که دارای شرائط علمی، فقهی و بینش صحیح سیاسی، اجتماعی، عدالت و تقوی باشد و چنین فردی براساس روایات، از طرف امام زمان(ع) نصب عام گردیده است.
+.[[امام صادق(ع) پایه‌گذار مکتب شیعه|امام صادق(ع)]] فرمودند: «فَأَمَّا مَنْ کَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ، حَافِظاً لِدِینِهِ، مُخَالِفاً لِهَوَاهُ، مُطِیعاً لِأَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِّ أَنْ یُقَلِّدُوهُ»؛ هر كس از فقيهان كه نفس خود را پاس دارد، و دين خود را حفظ كند، و به مخالفت با هواهاى خويش برخيزد، و فرمان خداى را اطاعت كند، بر عوام است كه از او تقليد كنند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=وسائل الشیعه|عنوان کتاب=وسائل الشیعه|سال=1412|نام=محمد بن الحسن|نام خانوادگی=الحر العاملی|ناشر=دار احیاء التراث العربی|جلد=18|صفحه=16|مکان=بیروت}}</ref>
-مرحوم [[محقق کرکی]] (م: ۹۴۰) از عالمان شیعه معتقد بود فقهای شیعه، اتفاق دارند که فقیه عادل امامی دارای همه شرایط فتوا، در همه اموری که نیابت در آن دخالت دارد، نایب امامان معصوم(ع) است.<ref>محقق کرکی، علی بن حسین، رسائل المحقق الکرکی، قم: کتابخانه عمومی حضرت آیه الله عظمی مرعشی نجفی، ۱۴۰۹ ق، ج۱ص ۱۴۲</ref>
+. هم چنین امام صادق(ع) فرمودند: در مورد تکلیف شیعیانی که به امام معصوم دسترسی ندارند فرموده: «هر کس از شما که راوی حدیث ما باشد و در حلال و حرام ما بنگرد و صاحب نظر باشد و احکام ما را بشناسد، حکم او را بپذیرید چرا که من او را بر شما، حاکم قرار داده‌ام»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=وسائل الشیعه|عنوان کتاب=وسائل الشیعه|سال=1412|نام=محمد بن الحسن|نام خانوادگی=الحر العاملی|ناشر=دار احیاء التراث العربی|جلد=18|صفحه=98|مکان=بیروت}}</ref>
-[[محقق اردبیلی]] (م:۹۹۳) از فقیهان شیعه، نیابت عامه فقیه از پیامبر (ص) و امامان معصوم(ع) را مطرح می‌کند.<ref>محقق اردبیلی، احمد بن محمد، مجمع الفائده والبرهان، مقدس اردبیلی، قم، انتشارات اسلامی، ۱۳۷۹، ج۱۲ ص۱۱.</ref> [[شهید ثانی]]، از دیگر فقیهان شیعه، فقیه عادل شیعه جامع شرائط برای فتوا دادن را نائب امام می‌داند.<ref>العاملی، زین الدین علی، مسالک الافهام، شهید ثانی، قم:دارالهدی، ۱۴۱۵ق، ج۱ ص۵۴</ref>
+== ولایت فقیه و نیابت عامه ==
+بر مبنای [[نظریه ولایت فقیه]] کسی می‌تواند عهده‌دار ولایت بر مسلمانان گردد که دارای شرائط علمی، فقهی و بینش صحیح سیاسی، اجتماعی، عدالت و تقوی باشد و چنین فردی براساس روایات، از طرف امام زمان(ع) نصب عام گردیده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=حکیمانه‌ترین حکومت: کاوشی در نظریه ولایت فقیه|عنوان کتاب=حکیمانه‌ترین حکومت: کاوشی در نظریه ولایت فقیه|سال=1394|نام=محمد تقی|نام خانوادگی=مصباح یزدی|ناشر=انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)|صفحه=205|مکان=قم}}</ref>
+[[محقق کرکی]] از عالمان شیعه معتقد بود فقهای شیعه، اتفاق دارند که فقیه عادل امامی دارای همه شرایط فتوا، در همه اموری که نیابت در آن دخالت دارد، نایب امامان معصوم(ع) است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=رسائل المحقق الکرکی|عنوان کتاب=رسائل المحقق الکرکی|سال=۱۴۰۹|نام=علی بن حسین|نام خانوادگی=محقق کرکی|ناشر=کتابخانه عمومی حضرت آیه الله عظمی مرعشی نجفی|جلد=1|صفحه=142|مکان=قم}}</ref>
+[[محقق اردبیلی]] از فقیهان شیعه، نیابت عامه فقیه از پیامبر (ص) و امامان معصوم(ع) را مطرح می‌کند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مجمع الفائده والبرهان|عنوان کتاب=مجمع الفائده والبرهان|سال=۱۳۷۹|نام=احمد بن محمد|نام خانوادگی=مقدس اردبیلی|ناشر=انتشارات اسلامی|جلد=12|صفحه=11|مکان=قم}}</ref> [[شهید ثانی]]، از دیگر فقیهان شیعه، فقیه عادل شیعه جامع شرائط برای فتوا دادن را نائب امام می‌داند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مسالک الافهام|عنوان کتاب=مسالک الافهام|سال=1415|نام=زین الدین علی|نام خانوادگی=العاملی(شهید ثانی)|ناشر=دارالهدی|جلد=1|صفحه=54|مکان=قم}}</ref>
 == روایاتی بر پایان نیابت با پایان دوران غیبت صغرا ==