حدیث قتل کردها: تفاوت میان نسخه‌ها

== بیان شبهه ==

در معتبرترین کتاب روائی شیعیان روایتی [[صحیح السند]] آمده که در آن از [[امام حسن عسکری(ع)]] در مورد رفتار با کردها سؤال می‌شود که ایشان دستور قتل عام کردها را صادر می‌کند: <blockquote>

از احمد بن ابی عبدالله نقل شده که به امام حسن عسکری(ع) نامه نوشته و در مورد کردها از ایشان کسب تکلیف کرده و امام حسن عسکری در پاسخ می‌نویسد که: کردها را باید فقط با شمشیر تنبیه کرد.»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الکافی|سال=1407|نام=ابی جعفر محمد بن یعقوب|نام خانوادگی=الکلینی|ناشر=دار الكتب الإسلامية|جلد=7|صفحه=297|مکان=تهران}}</ref></blockquote>علامه‌محمدتقی مجلسی<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مرآة العقول في شرح أخبار آل الرسول|سال=1404|نام=الشيخ محمّد باقر|نام خانوادگی=مجلسی|ناشر=دار الكتب الإسلاميّة|جلد=24|صفحه=57}}</ref> و علامه‌محمدباقر مجلسی<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ملاذ الأخيار في فهم تهذيب الأخبار|سال=1406|نام=محمد باقر|نام خانوادگی=مجلسی|ناشر=كتابخانه آيه الله مرعشي نجفي‌|جلد=16|صفحه=441|مکان=قم}}</ref> روایت را صحیح دانسته‌اند.

 

در نگرش قرآن کریم [[کرامت انسان]] مربوط به نژاد و نسب نمی‌باشد، چنان‌که خداوند فرمود:{{قرآن|یا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْناکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَ أُنْثی وَ جَعَلْناکُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلیمٌ خَبیر|ترجمه=ای مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را تیره‌ها و قبیله‌ها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید؛ (اینها ملاک امتیاز نیست) بی تردید گرامی‌ترین شما نزد خدا پرهیزکارترین شماست؛ خداوند دانا و آگاه است)|سوره=حجرات|آیه=۱۳}} اما برخی بی‌توجه به اینگونه آیات و با استناد به روایاتی که یا سند ضعیفی دارند یا دلالت‌شان بر مطلبی دیگر است، خواستند شیعه را مخالف با قومیت کرد قلمداد کنند. این در حالی‌ست که شیعه خود را پیرو محض قرآن کریم با تفسیر اهل بیت(ع) می‌داند.

با دقت در اینگونه روایات، این حقیقت روشن است که نظر راوی و امام معصوم(ع) قومیت کردها نبوده، بلکه مقصود، جماعت خاصی از ایشان بودند که دزدی و غارتگری می‌کردند و ناامنی برای مومنین ایجاد کرده بودند. در واقع به خاطر اخلاق زشت این دست از کردهاست که باید با شمشیر، تنبیه و مجازات شوند تا از این رفتار غلط خود دست بردارند.

کما اینکه علامه مجلسی و پدرشان در شرح این روایت فرمودند:<blockquote>صحیح و لعل المراد بالأکراد اللصوص منهم، فإن الغالب فیهم ذلک کذا فهمه الکلینی.<ref>رک: مجلسی، محمد باقر، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق، ج‏۲۴، ص۵۷.</ref>مرسل. قوله: عن الأکراد أی: اللصوص منهم، کما هو الغالب.<ref>مجلسی، محمد باقر، ملاذ الأخیار فی فهم تهذیب الأخبار، قم، کتابخانه مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۴۰۶ق، ج‏۱۶، ص۴۴۱.</ref>مراد از کردها، افرادی بودند که دست به دزدی می‌زدند، کما اینکه اغلب آنان دزدی می‌کردند. و شیخ کلینی نیز همین نکته را فهمیده که روایت را در باب دزدی آورده است.</blockquote>این یعنی در نگاه علامه نیز، کرد بودن ملاک نبوده، بلکه در آن زمان‌ها عدۀ زیادی از کردها دست به دزدی و غارت و بدرفتاری می‌زدند که جز با زور به راه راست نمی‌آمدند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الکافی|سال=1407|نام=ابی جعفر محمد بن یعقوب|نام خانوادگی=الکلینی|ناشر=دار الكتب الإسلامية|جلد=7|صفحه=297|مکان=تهران}}</ref>

شیخ حر عاملی نیز این روایت را ذیل باب جواز جنگ با قطاع الطریق آورده است که می‌رساند مراد روایات قوم کردها نبود و بلکه عده‌ای بودند که با گرفتن راه کاروان‌ها اموال مردم را غارت می‌کردند.<ref>رک: حر عاملی، محمد، وسائل الشیعة، قم، مؤسسه آل البیت، چاپ اول، ۱۴۰۹ق، ج‏۲۸، ص۳۸۲.</ref>

از برخی روایات استفاده می‌شود که کردها در زمان ائمه(ع) مسلمان نبودند و دائم با مسلمانان در جنگ بودند و اینگونه روایات ناظر به آن عصر می‌باشد و شامل کردهای عصرهای بعدی نمی‌شوند. که در این نوشتار به چند نمونه از این روایات اشاره می‌شود.

*'''روایت اول:''' عنه عن محمد بن سنان عن الحسین بن المنذر قال: قلت لأبی عبد الله ع إنا نتکاری هؤلاء الأکراد فی أقطاع الغنم و إنما هم عبدة النیران و أشباه ذلک فتسقط العارضة فیذبحونها و یبیعونها فقال ما أحب أن تفعله فی مالک إنما الذبیحة اسم و لا یؤمن علی الاسم إلا المسلم.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تهذیب الأحکام|سال=1365|نام=محمدبن الحسن|نام خانوادگی=الطوسی|ناشر=دار الكتب العلمية|جلد=9|صفحه=63|مکان=تهران}}</ref> شیخ طوسی در روایتی از حسین بن منذر نقل می‌کند که به امام صادق(ع) گفتم: ما کردها را برای چوپانی گوسفندان به کار می‌گیریم و آنها آتش‌پرست هستند و گاهی گوسفندان را ذبح می‌کنند. امام فرمود: دوست ندارم در مالت اینگونه رفتار شود، بدرستی که ذبیحه با اسم‌الله حلال می‌شود و غیر مسلمان هنگام ذبح اسم‌الله را نمی‌برد.

*'''روایت دوم:'''محمد بن علی بن محبوب عن العباس بن معروف عن محمد بن الحسن عن جعفر بن بشیر عن إسماعیل بن الفضل قال: سألت أبا عبد الله عن سبی الأکراد إذا حاربوا و من حارب من المشرکین هل یحل نکاحهم و شراؤهم قال نعم.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تهذیب الأحکام|سال=1365|نام=محمدبن الحسن|نام خانوادگی=الطوسی|ناشر=دار الكتب العلمية|جلد=6|صفحه=161|مکان=تهران}}</ref> در روایت دیگری اسماعیل بن فضل از امام صادق(ع) می‌پرسد: اگر کردها هنگام جنگ اسیر شوند، آیا فروش آنها به عنوان برده و ازدواج با کنیز آنها جایز است؟ امام فرمود: بلی.