فهرست شروح صحیفه سجادیه: تفاوت میان نسخه‌ها

فهرست شروح صحیفه سجادیه (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۳۸

۱۶٬۸۲۶ بایت اضافه‌شده ، ۲۱ ژوئیه

آوردن فهرست واره برخی دیگر از شرح‌های صحیفه سجادیه از سایت مرکز مطالعات و پاسخ به شبهات حوزه های علمیه

Fabbasi

trustworthy

۲٬۵۶۵

ویرایش

@@ خط ۹۲: / خط ۹۲: @@
 انصاریان در ابتدای شرح خود، به‌طور مفصل، به مباحثی مقدماتی چون شرح زندگی [[امام سجاد(ع)]]، حقیقت دعا و اسناد صحیفهٔ سجادیه می‌پردازد.<ref>انصاریان، تفسیر و شرح صحیفه سجادیه، ج۱، ص۲۳-۱۰۲.</ref> جلد چهاردهم و پانزدهم این کتاب به نمایه‌های تخصصی کتاب اختصاص دارد.<ref>انصاریان، تفسیر و شرح صحیفه سجادیه، ج۱۴؛ نیز: انصاریان، تفسیر و شرح صحیفه سجادیه، ج۱۵.</ref>
+== فهرستی از دیگر شرح‌های صحیفه سجادیه==
+'''قرن ششم تا نهم'''
+# التبصره في شرح الصحيفه: تأليف موفق الدين ابوالعباس احمدبن يوسف بن حسن شيباني موصلي (متوفي ۶۸۰هـ) مخلوط در كتابخانه استاد سيد محمد مشكوه در دو جزء.<ref>نقل از شرح عقيقي بخشايشي، چاپ نويد اسلام، ص۲۹.</ref>
+# شرح صحيفه كركي: شيخ محقق نورالدين ابي الحسن علي بن عبدالعالي كركي (متوفي ۹۰۵ هجري قمري).
+# شرح صحيفه زواره‎اي: مولي ابوالحسن علي بن الحسن مفسّر زواره‎اي استاد ملا فتح الله كاشاني كه در سال ۹۴۷ از تأليف آن فارغ شده است.
+# شرح صحيفه عاملي: به صورت تعليقه تأليف شيخ عزالدين حسين بن عبدالحمد حارثي والد شيخ بهائي (متوفي ۹۸۴ هـ).
+# شرح صحيفه اصفهاني: مولي تاج الدين حسن بن محمد اصفهاني والد فاضل هندي، اين شرح در كتابخانه ميرزا ابوالهدي كلباسي يافت مي‎شود.
+# شرح صحيفه بلاغي: نجفي شيخ عباس بن محمدعلي كه وفات والدش در سال ۱۰۰۰ رخ داده است.
+# شرح صحيفه كركي: به صورت تعليقه تأليف سيد حسين بن حسن كركي معروف به مجتهد نوه دختري آيه الله محقق كركي (متوفي ۱۰۰۱ هجري قمري).
+'''قرن دهم و يازدهم'''
+# شرح صحيفه رازي: ملامحمد سليم رازي كه در سال ۱۰۰۶ تأليف نموده است صاحب الذريعه آن را در كتابخانه مرحوم كبّه ديده است.
+# شرح صحيف طريحي: شيخ فخرالدين بن محمد علي طريحي نجفي (متوفي ۱۰۸۵ هـ) موسوم به (النّكت اللطيفه).
+# شرح صحيفه مشهدي، ميرزا محمدبن محمدرضا مشهدي مؤلف «كنزالدقايق في تفسير القرآن» در چهار مجلد، تأليف (۱۰۹۱ هـ).
+# شرح صحيفه بلاغي نجفي: شيخ حسن بن شيخ عباس بن محمد علي بلاغي نجفي صاحب تنقيح المقال في علم الرجال، تأليف (۱۱۰۵ هجري قمري).<ref>ريحانه الادب، تأليف مرحوم محمدعلي مدرسي تبريزي، ج۱، ص۲۷۶.</ref>
+# شرح صحيفه ملامحمد تقي مجلسي اصفهاني (متوفي ۱۰۷۰ هـ) كه به صورت حواشي و تعليقات بر صحيفه مي‎باشد.
+# شرح صحيفه خوانساري محقق آقا حسين خوانساري (متوفي ۱۰۹۹هـ)
+# شرح صحيفه روغني ملامحمد صالح بن محمد باقر روغني قزويني كه به صورت فارسي در سال ۱۰۷۳ تأليف نموده است (اين شرح در كتابخانه آيه الله مرعشي قسمت شماره ۴۸۳۴ موجود است).<ref>فهرست كتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، ج۱۳، ص۲۱.</ref>
+# شرح صحيفه كاشاني ملاحبيب الله بن علي مدد كاشاني كه پيش نوادگان او يافت مي‎شود.
+# شرح صحيفه كاشاني محقق محدث بن شاه مرتضي كاشاني معروف به ملامحسن فيض (متوفي ۱۰۹۱هـ)
+# شرح صحيفه ميرزا رفيعا: سيد امير رفيع الدين معروف به ميرزا رفيعا (متوفي ۱۰۹۹هـ) از معاصرين شاه صفوي.
+# شرح صحيفه ابوجعفر تأليف شيخ ابوجعفر محمدبن جمال الدين (متوفي ۱۰۳۰هـ) صاحب الاستبصار.
+# شرح صحيفه رشتي موسي عبدالغفار رشتي از علماي معاصر شاه عباس صفوي كه گاهي از آن حاشيه صحيفه نيز تعبير مي‎شود.
+# شرح صحيفه يمن ابن مفتاح ابوالحسن عبدالله بن ابوالقاسم زيدي يمني صاحب المنتزع المختار در فقه زيديّه.
+# شرح صحيفه شهرستاني، سيد امير شرف الدين علي بن حجه الله شهرستاني حسين طباطبايي استاد علامه مجلسي.
+# شرح صحيفه الشهيد الثاني: شيخ علي بن شيخ زين العابدين بن شيخ محمدبن شيخ حسن ابن الشهيد الثاني معروف به شيخ علي.
+# تعليقات: شيخ بهائي بر صحيفه و آن غير از حدائق الصالحين مي‎باشد كه ذكر شد.
+# شرح صحيفه لاهيجي قطب الدين محمدبن شيخ علي شريف لاهيجي ديلمي صاحب «محبوب القلوب» اين شرح در كتابخانه آيه الله مرعشي تحت شماره ۴۸۲۹ مضبوط است.<ref>فهرست كتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، ج۱۳، ص۲۸.</ref>
+# شرح رشتي موسي عبدالغفار رشتي از علماي عصر شاه عباس صفوي.
+# شرح مولانا تاج الدين مشهور به «تاجا» پدر فاضل هندي كه نسخه‎اي از آن در كتابخانه مرحوم ميرزا ابوالهدي كرباسي در اصفهان بوده است.
+# شرح و ترجمه استرآبادي: شارح و مترجم آن ملامحمد استرآبادي است كه خود خطاط و خوشنويس هم بوده ترجمه‎اي بر صحيفه نگاشته است.
+# شرح صحيفه رازي ملامحمد سليم رازي از علماي قرن ۱۱ كه هم اكنون در كتابخانه آيه الله مرعشي تحت شماره ۲۳۰۶ موجود است.<ref>فهرست كتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، ج۹، ص۲۷۰.</ref>
+# شرح صحيفه صوفي از محمدتقي بن مظفر صوفي قزويني از عالمان قرن يازدهم هجري اين شرح در كتابخانه آيه الله مرعشي تحت شماره ۹۹۳۴ نگهداري مي‎شود.<ref>ريحانه الادب، ج۱، ص۲۹۰.</ref>
+# شرح صحيفه نائيني اصفهاني: محمدبن محمدباقر حسيني اصفهاني يا مختاري سبزواري از علماي قرن يازدهم، او تعليقات بر شرح صحيفه سيد علي خان مدني نگاشته است.
+'''قرن دوازدهم'''
+# شرح صحيفه مجلسي تأليف علامه مجلسي (متوفي ۱۱۱۱ هجري) موسوم به «الفرائد الطريقه في شرح الصحيفه» اين شرح كوتاه كه به شرح برخي از موارد مهم صحيفه پرداخته است نزديك ۵۰۰۰ سطر مي‎باشد نسخه‎اي از آن پيش مرحوم شيخ علي اكبر نهاوندي در خراسان بوده است.<ref>اين كتاب نخست شماره ۳۲۵ در كتابخانه آيه الله مرعشي موجود است. « فهرست كتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، ج۱۴، ص۱۴۲.»</ref>
+# شرح رياض الصالحين تأليف سيد علي خان مدني (متوفي ۱۱۲۰) مي‎باشد آن چنان كه شرح ديگري تحت عنوان رياض السالكين دارد در مدت ۱۲ سال آن را ترتيب داده است اين شرح يكي از شرحهاي مفصل و پربار صحيفه مي‎باشد.
+# شرح صحيفه سجاديه فتوني. مولي شريف ابوالحسن بن محمدبن طاهربن عبدالحميد بناطي عاملي اصفهاني (متوفي حدود ۱۱۴۰) نوه امير محمد صالح خاتون آبادي، داماد علامه مجلسي، او تفسيري به نام «مرآه الانوار» نيز دارد.
+# شرح صحيفه گيلاني: مولي حسين بن حسن گيلاني اصفهاني (متوفي ۱۱۲۹) مدفون در مقبره آقاحسين خوانساري در تخت فولاد.
+# شرح صحيفه تأليف ميرزا ابراهيم بن ميرمحمد معصوم بن ميرفصيح بن ميراطبّاء تبريزي قزويني (متوفي ۱۱۴۹) كه فرزندش در خاتمه المعارج از آن ياد كرده است.
+# شرح صحيفه سجاديه صغاني سيدمحمدبن زيد حسني صغاني از علماي زيديّه قرن دوازدهم هجري (متوفي ۱۱۴۹)<ref>مؤلفات الزيديّه تأليف سيد احمد حسيني اشكوري، ج۲، ص۱۶۲.</ref>
+# شرح صحيفه مشهدي قمي از علماي قرن ۱۲ كه در كتابخانه آيه الله مرعشي تحت شماره ۴۲۵۹ نگهداري مي‎شود.<ref>فهرست كتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، ج۱۱، ص۲۶۱.</ref>
+# شرح صحيفه مازندراني: تأليف مولي فاضل آقاهادي مازندراني داماد ملامحمدتقي مجلسي (متوفي ۱۱۳۴) و مقتول در فتنه افغاني‎ها.
+# شرح صحيفه حويزي تأليف شيخ يعقوب بن ابراهيم بختياري حويزي (متوفي ۱۱۵۰) كه مرحوم صدر صاحب تأسيس شيعه آن را مشاهده نموده است.
+# شرح سيدعبدالله نوه سيد نعمت الله جزائري (متوفي ۱۱۷۳).
+# شرح صحيفه افندي: ميرزا عبدالله افندي تبريزي اصفهاني موسوم به (الدّرر المنظومه الماثوره)<ref>فهرست كتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، ج۵، ص۳۳۲.</ref> صاحب رياض العلماء و شاگرد علامه مجلسي از علماي قرن دوازدهم.
+# شرح صحيفه فارسي بحراني تأليف شيخ محمدعلي بن حاج سليمان بحراني كه معاصر او در انوار البدرين گفته است.
+# شرح صحيفه مرعشي سيد علاء الدوله مرعشي كه نسخه‎اي از آن در كتابخانه امام جمعه كرمانشاه بوده است و آقاي عبدالعزيز جواهر كلام در فهرست كتابخانه ملي نقل نموده‌‎اند اين نسخه در ۲۰۰ صفحه به قلم محمدبن محمد مدعويه شاه محمد شيرازي نوشته شده است.
+# شرح لواقح و لوايح كه آقاي جواهر كلام نام برده است.<ref>شرح صحيفه عقيقي بخشايشي، چاپ نويد اسلام، ص۳۵.</ref>
+# شرح ملحقات جزائري، كه در آخر شرح اول به آن اشاره كرده است.
+# شرح جمال الدين طوسي، صاحب كتاب دقايق التنزيل كه نسخه‎اي از آن در كتابخانه آيه الله مرعشي در قم موجود است.
+# شرح صحيفه مفصل، از مؤلف نامعلوم از علماي قرن ۱۲ معاصر مجلسي، فيضي ميرداماد كه در ضمن شرح در كتابخانه آيه الله مرعشي تحت شماره ۳۴۷۹ از آن بزرگواران مطالبي نقل كرده است.<ref>فهرست كتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، ج۹، ص۲۷۵.</ref>
+# شرح صحيفه نصيرالدين مرعشي: سيد قوام الدين بن سيد نصير الدين مرعشي از علماي قرن دوازدهم اين شرح در كتابخانه آيه الله مرعشي تحت شماره ۲۱۱ نگهداري مي‎شود.<ref>فهرست كتابخانه آیه الله مرعشی نجفی ، ج۱، ص۲۴۱.</ref>
+'''قرن سيزدهم و چهاردهم'''
+# شرح صحيفه حسيني: تأليف سيد اجل ميرزا محمدباقر حسين فارسي شيرازي معروف به (ملاباشي) صاحب بحر الجواهر الخاقاني كه جهت فتحعلي شاه قاجار تأليف نموده است آن چنان كه صاحب الذريعه استظهار نموده است.<ref>الذريعه الي تصانيف الشيعه، ج۱۳، ص۳۴۷.</ref>
+# شرح صحيفه سيدجمال الدين كوكباني يمني نزيل هند (متوفي در بغداد ۱۳۳۹ هجري ق) آن چنان كه آيه الله مرعشي بيان نموده‎اند.
+# شرح صحيفه ميرزاحسن بن موص عبدالرزاق لاهيجي صاحب «شمع يقين و آينه حكمت» در ۳ مجلد.
+# شرح صحيفه عاملي علي بن شيخ ابي جعفر محمدبن جمال الدين صاحب الدّر منثور (۱۱۰۴ هجري قمري).
+# شرح صحيفه سبزواري ميرزا ابراهيم بن محمدعلي سبزواري ملقب به وثوق الحكما (متوفي ۱۳۵۸هـ.ق) صاحب كتاب گلشن راز و شرح دعاي عدليه اين شرح به صورت شرح فارسي عرفاني مي‎باشد كه لغات غريب آن را توضيح داده است اين شرح در سال ۱۳۴۲ هجري شمسي در ۳۴۰ صفحه به چاپ رسيده است.
+# شرح صحيفه تبريزي موسي جمال السالكين عبدالباقي خطاط تبريزي معاصر ميرزا ابراهيم همداني عارف (متوفي ۱۰۲۶هـ.ق).
+# شرح صحيفه شامي حسيني سيدمحسن بن احمد شامي حسيني يمني زيدي (متوفي ۱۲۵۱هـ.ق) ابن زياده در نشر البرف ياد كرده است.
+# شرح صحيفه نجفي شيخ ميرزا محمدعلي بن نصير چهاردهي رشتي نجفي (متوفي ۱۳۳۴) مجلد بزرگي است كه به صورت حاشيه بر صحيفه مي‎باشد.
+# شرح صحيفه قزويني، ملاخليل بن غازي قزويني كه نسخه‎اي از آن در كتابخانه شيخ الشريعه اصفهاني در نجف رؤيت شده است.
+# شرح صحيفه اعرجي سيدمحمدرضا اعرجي موسوم به (الازهار اللطيفه) كه تلخيصي از رياض السالكين مدني شيرازي است.
+# شرح صحيفه طالقاني، علي طالقاني كه ملامحمد صالح روغني در آغاز شرح صحيفه از آن ياد كرده است.
+# شرح صحيفه لكنهويي مفتي ميرعباس لكنهويي كه در كتابخانه سيد ناصرالدين حسيني كنتوري در لكنهوء يافت مي‎شود.
+# شرح صحيفه شيرازي: محمد طاهربن حسين شيرازي، بنا به تصريح آيه الله مرعشي، اين شرح نيز سيدعلي همداني در نجف رؤيت شده است.
+# شرح صحيفه اصفهاني: مولي فتح الله خطاط صوفي تنظيم شده براساس مسلك صوفيه در كتاب رياض السالكين از ملاگنجعلي اصفهاني نقل نموده است.
+# شرح صحيفه صنعاني سيدمحسن بن قاسم بن اسحق صنعاني زيدي از علماي قرن سيزدهم هجري.
+# شرح صحيفه شيرازي سيدافضل الدين محمد شيرازي مؤلف المواهب الالهيه در شرح نهج البلاغه.
+# شرح لغات صحيفه قرشي تأليف سيدعلي اكبر قرشي از موسي صاحب احسن الحديث و قاموس قرآن چاپ ۱۳۸۳ قمري.
+# شرح سيد جمال الدين كوكباني يماني مقيم هند (متوفي ۱۳۳۹).
+# شرح خطيب اصفهاني: ترجمه ملاعبدالجواد اصفهاني كه به دستور ركن الملك حاكم اصفهان در عصر قاجاريّه ترجمه شده است او در اوايل قرن چهاردهم از دنيا رفته است.
+# شرح صحيفه تنكابني سليمان بن محمد گيلاني (متوفي ۱۳۰۲هـ.ق) اين شرح بسيار مختصري است از صحيفه با عناوين اشراق و در آغاز مختصري در آداب و اهميت دعا بحث نموده اين شرح در كتابخانه آيه الله مرعشي تحت شماره ۱۳۶۱ نگهداري مي‎شود.<ref>فهرست كتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، ج۴، ص۱۳۵.</ref>
+# شرح صحيفه طباطبايي تأليف سيد صدر الدين بن نصير الدين بن ميرمحمد صالح طباطبائي.
+# شرح عربي صحيفه حسيني سرابي، مؤلف آن حجه الاسلام و المسلمين حاج سيد ابوالفضل حسيني سرابي (ره) از علماي قرن چهاردهم هجري اين شرح در چهار مجلد وزيري تأليف و تنظيم شده است.
 ==منابع==
-{{پانویس}}
+{{پانویس|2}}
 {{شاخه
 | شاخه اصلی = حدیث