trustworthy
۷٬۳۴۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
از آنجا که نهج البلاغه به‌عنوان مجموعه سخنان امام علی(ع) با رویکردی ادبی توسط سید رضی (۳۵۹ق-۴۰۶ق) جمع آوری شده، تأثیر آن بر ادب عربی و فارسی مورد توجه محققان بوده است. گفته شده که از روزی که این کتاب در ابتدای قرن پنجم تألیف شده تأثیر ژرف و گسترده‌ای بر ادبیات عربی و فارسی نهاده است.<ref>جعفری، محمدمهدی، «تأثیر نهج البلاغه بر ادب فارسی»، در نامه شهیدی (جشن‌نامه استاد دکتر سید جعفر شهیدی)، تهران، طرح نو، ۱۳۷۴ش، ص۲۱۵.</ref> به نقل از برخی محققان، سخنان امام علی(ع) از هنگام پیدایش ادب فارسی جدید در قرن چهارم قمری تأثیر دامنه داری بر این ادبیات داشته است؛ آنچنان که برخی در آثار شاعران فارسی زبان، پیش از تألیف نهج البلاغه یا همزمان یا کمی بعد از آن، مطالبی یافته اند که متأثر از سخنان امام علی(ع) است<ref>جعفری، «تأثیر نهج البلاغه بر ادب فارسی»، ص۲۲۱.</ref> | از آنجا که نهج البلاغه به‌عنوان مجموعه سخنان امام علی(ع) با رویکردی ادبی توسط سید رضی (۳۵۹ق-۴۰۶ق) جمع آوری شده، تأثیر آن بر ادب عربی و فارسی مورد توجه محققان بوده است. گفته شده که از روزی که این کتاب در ابتدای قرن پنجم تألیف شده تأثیر ژرف و گسترده‌ای بر ادبیات عربی و فارسی نهاده است.<ref>جعفری، محمدمهدی، «تأثیر نهج البلاغه بر ادب فارسی»، در نامه شهیدی (جشن‌نامه استاد دکتر سید جعفر شهیدی)، تهران، طرح نو، ۱۳۷۴ش، ص۲۱۵.</ref> به نقل از برخی محققان، سخنان امام علی(ع) از هنگام پیدایش ادب فارسی جدید در قرن چهارم قمری تأثیر دامنه داری بر این ادبیات داشته است؛ آنچنان که برخی در آثار شاعران فارسی زبان، پیش از تألیف نهج البلاغه یا همزمان یا کمی بعد از آن، مطالبی یافته اند که متأثر از سخنان امام علی(ع) است<ref>جعفری، «تأثیر نهج البلاغه بر ادب فارسی»، ص۲۲۱.</ref> | ||
از نظر محققان، پس از تألیف نهج البلاغه، از آنجا که سخنان امام علی(ع) یکجا و در کتابی جذاب گرد آمده بود، ادیبان جهان اسلام، از جمله ادیبان فارسی‌زبان، برای سرودن اشعار خود یا نگارش آثار ادبی به نثر از مضامین کتاب نهج البلاغه استفاده می‌کردند.<ref>جعفری، «تأثیر نهج البلاغه بر ادب فارسی»، ص۲۲۱-۲۲۲.</ref> آنچنان که در اشعار قدیمی‌ترین شاعر پارسی‌گوی پس از اسلام در ایران، رودکی سمرقندی (۲۴۴-۳۲۹ق) که اشعار کمی از او باقی مانده، این تأثیر دیده می‌شود؛ رودکی در بیتی چنین سروده است: | از نظر محققان، پس از تألیف نهج البلاغه، از آنجا که سخنان امام علی(ع) یکجا و در کتابی جذاب گرد آمده بود، ادیبان جهان اسلام، از جمله ادیبان فارسی‌زبان، برای سرودن اشعار خود یا نگارش آثار ادبی به نثر از مضامین کتاب نهج البلاغه استفاده می‌کردند.<ref>جعفری، «تأثیر نهج البلاغه بر ادب فارسی»، ص۲۲۱-۲۲۲.</ref> آنچنان که در اشعار قدیمی‌ترین شاعر پارسی‌گوی پس از اسلام در ایران، رودکی سمرقندی (۲۴۴-۳۲۹ق) مشهور به آدم الشعراء که اشعار کمی از او باقی مانده، این تأثیر دیده می‌شود؛ رودکی در بیتی چنین سروده است: | ||
{{شعر|اندر بلای سخت پدید آید|فضل و بزرگمردی و سالاری<ref> رودکی سمرقندی، جعفر بن محمد، دیوان رودکی، تحقیق جهانگیر منصور، تهران، انتشارات ناهید، ۱۳۷۳ش، ص۱۵۶.</ref> | {{شعر|اندر بلای سخت پدید آید|فضل و بزرگمردی و سالاری<ref> رودکی سمرقندی، جعفر بن محمد، دیوان رودکی، تحقیق جهانگیر منصور، تهران، انتشارات ناهید، ۱۳۷۳ش، ص۱۵۶.</ref> | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
==فردوسی و نهج البلاغه== | ==فردوسی و نهج البلاغه== | ||
برخی محققان از استفاده حکیم ابوالقاسم فردوسی از مضامین کلام امام علی(ع) در نهج البلاغه خبر داده‌اند. گفته شده که فردوسی از آنجا که بر مذهب شیعه امامیه بوده و دارای تربیت عقلگرای شیعی ایرانی بوده، از معارف عقلی و شیعی امام علی(ع) در شاهنامه استفاده کرده است.<ref>جعفری، «تأثیر نهج البلاغه بر ادب فارسی»، ص۲۲۲.</ref> برخی ابیات توحیدی فردوسی در دیباچه نهج البلاغه را تأثیرپذیرفته از برخی خطبههای توحیدی امام علی(ع) در نهج البلاغه دانسته اند؛ از جمله: | |||
{{شعر|ز نام و نشان و گمان برتر است|نگارنده برشده گوهر است|به بینندگان آفریننده را|نبینی مرنجان دو بیننده را|نیابد بدو نیز اندیشه راه|که او برتر از نام و از جایگاه<ref>فردوسی، ابوالقاسم حسن بن علی، شاهنامه، تحقیق ژول مول، تهران، شرکت سهامی کتاب‌های جیبی با همکاری مؤسسه فرانکلین، ۱۳۵۳ش، ص۳.</ref> | |||
}} | |||
==ناصرخسرو و نهج البلاغه== | ==ناصرخسرو و نهج البلاغه== | ||
==سایر شاعران فارسی‌گوی و نهج البلاغه== | ==سایر شاعران فارسی‌گوی و نهج البلاغه== | ||