محمدباقر بهبهانی: تفاوت میان نسخه‌ها

(اصلاح سؤال و اصلاح جزئی محتوا)
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
(←‏نوآوری‌های اصولی و نظرات اجتهادی: اصلاح کلمات و اصطلاحات)
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۶۷: خط ۶۷:


== نوآوری‌های اصولی و نظرات اجتهادی ==
== نوآوری‌های اصولی و نظرات اجتهادی ==
* ریشه‌های نخستین فکر جداسازی امارات از اصول، به وحید بهبهانی بر می‌گردد و پیش از وحید، فقها فرقی ما بین این دو نوع دلیل نمی‌گذاشتند. چنان‌که فقهای مذاهب چهارگانه اهل سنت، هنوز نیز بین امارات و اصول، قائل به جدایی نیستند و امارات و اصول را یکجا و در ضمن بحث از دلیل‌های شرعیه می‌آورند. سر آغاز جداسازی این دو گونه دلیل از همدیگر، برای نخستین بار نزد وحید بهبهانی است.<ref>آصفی، محمد مهدی، فصلنامه فقه اهل بیت علیهم السلام، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، ۱۳۷۴، شماره۴، ص۱۴۳.</ref> [[شیخ انصاری]] در آغاز مقصد سوم از [[فرائد الاصول]]، یادآوری می‌کند: «جدا ساختن امارات از اصول، و امارات را دلیل‌های اجتهادی، و اصول را دلیل‌های فقاهتی نامیدن، از وحید بهبهانی است.»<ref>فرائد الاصول، شیخ مرتضی انصاری، ج۱، ص۳۰۹، انتشارات اسلامی، وابسته به جامعه مدرسین، قم. به نقل از: آصفی، محمد مهدی، فصلنامه فقه اهل بیت علیهم السلام، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، ۱۳۷۴، شماره۴، ص۱۴۳.</ref>
* ریشه‌های نخستین فکر جداسازی امارات از اصول، به وحید بهبهانی بر می‌گردد و پیش از وحید، فقها تفاوتی بین این دو نوع دلیل نمی‌گذاشتند. چنان‌که فقهای مذاهب چهارگانه اهل سنت، هنوز نیز بین امارات و اصول، قائل به جدایی نیستند و امارات و اصول را یکجا و در ضمن بحث از دلیل‌های شرعی می‌آورند. سر آغاز جداسازی این دو گونه دلیل از یکدیگر، برای نخستین بار نزد وحید بهبهانی است.<ref>آصفی، محمد مهدی، فصلنامه فقه اهل بیت علیهم السلام، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، ۱۳۷۴، شماره۴، ص۱۴۳.</ref> [[شیخ انصاری]] در آغاز مقصد سوم از [[فرائد الاصول]]، یادآوری می‌کند: «جدا ساختن امارات از اصول، و امارات را دلیل‌های اجتهادی، و اصول را دلیل‌های فقاهتی نامیدن، از ابتکارات وحید بهبهانی است.»<ref>فرائد الاصول، شیخ مرتضی انصاری، ج۱، ص۳۰۹، انتشارات اسلامی، وابسته به جامعه مدرسین، قم. به نقل از: آصفی، محمد مهدی، فصلنامه فقه اهل بیت علیهم السلام، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، ۱۳۷۴، شماره۴، ص۱۴۳.</ref>
* وحید بهبهانی، بنیانگذار دسته‌بندی تازه‌ای از شک و تقسیم آن به شک در تکلیف و شک در مکلفٌ‌به است. این کار فتح بابی بود که فتح‌های فراوانی را در این علم به دنبال داشت و بی‌تردید علم اصول جدید، وامدار این تجزیه و تقسیم‌بندی است که وحید در بحث شک انجام داده است.<ref>آصفی، محمد مهدی، فصلنامه فقه اهل بیت علیهم السلام، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، ۱۳۷۴، شماره۴، ص۱۴۳.</ref>[[پرونده:الفوائد الحائریه.jpg|بندانگشتی|«الفوائد الحائریه» اثر وحید بهبهبانی|228x228px]]
* وحید بهبهانی، بنیانگذار دسته‌بندی تازه‌ای از شک و تقسیم آن به شک در تکلیف و شک در مکلفٌ‌به است. این کار فتح بابی بود که فتح‌های فراوانی را در این علم به دنبال داشت و بی‌تردید علم اصول جدید، وامدار این تجزیه و تقسیم‌بندی است که وحید در بحث شک انجام داده است.<ref>آصفی، محمد مهدی، فصلنامه فقه اهل بیت علیهم السلام، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، ۱۳۷۴، شماره۴، ص۱۴۳.</ref>[[پرونده:الفوائد الحائریه.jpg|بندانگشتی|«الفوائد الحائریه» اثر وحید بهبهبانی|228x228px]]
* به نظر وحید در آثار اصولی‌اش، بر خلاف قول استرآبادی و پیروان او، استنباط و اجتهاد در عصر امامان رایج بود و به همین دلیل در آن روزگار نیز اصول فقه وجود داشت و کار مجتهدان اصولی، تنها گسترش و تعمیق مباحث و تدوین دانش اصول بود. از این‌رو قول استرآبادی که آغاز اجتهاد و اصول فقه را به ابن جنید و ابن ابی عقیل و پس از آن دو به شیخ مفید و سپس به علاّمة حلّی (متوفی ۷۲۶) نسبت داده، اشتباه است.<ref>رهایی شهرضایی، یحیی، «بهبهانی، آقامحمدباقر»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۴، ذیل واژه.</ref>
* به نظر وحید در آثار اصولی‌اش، بر خلاف قول استرآبادی و پیروان او، استنباط و اجتهاد در عصر امامان رایج بود و به همین دلیل در آن روزگار نیز اصول فقه وجود داشت و کار مجتهدان اصولی، تنها گسترش و تعمیق مباحث و تدوین دانش اصول بود. از این‌رو عقیده استرآبادی که آغاز اجتهاد و اصول فقه را به ابن جنید و ابن ابی عقیل و پس از آن دو به شیخ مفید و سپس به علاّمة حلّی (متوفی ۷۲۶) نسبت داده، اشتباه است.<ref>رهایی شهرضایی، یحیی، «بهبهانی، آقامحمدباقر»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۴، ذیل واژه.</ref>
* رأی دیگر وحید در مقابل اخباریان، ردّ ادعای قطعی الصّدور بودن احادیث بود. وی ضمن تقدیر از مؤلفانِ آثار و بیانِ اعتبار آنها، بر ظنّی الصّدور بودن روایاتشان تأکید کرد، اهمیت پژوهش‌های رجالی و حدیث‌شناسی را یادآور شد و ادعای علم آفرین بودن مجموعه روایات را گزاف دانست.<ref>رهایی شهرضایی، یحیی، «بهبهانی، آقامحمدباقر»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۴، ذیل واژه.</ref>
* رأی دیگر وحید در مقابل اخباریان، ردّ ادعای قطعی الصّدور بودن احادیث بود. وی ضمن تقدیر از مؤلفانِ آثار و بیانِ اعتبار آنها، بر ظنّی الصّدور بودن روایاتشان تأکید کرد، اهمیت پژوهش‌های رجالی و حدیث‌شناسی را یادآور شد و ادعای علم آفرین بودن مجموعه روایات را گزاف دانست.<ref>رهایی شهرضایی، یحیی، «بهبهانی، آقامحمدباقر»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۴، ذیل واژه.</ref>


۲۵۰

ویرایش