مجوس: تفاوت میان نسخه‌ها

مجوس معرب مجوش و در زبان پهلوی مغ بوده است. کلمه «موبد» که به پیشوای دین زرتشتی<ref>زردشت = زرتشت.</ref> اطلاق می‌شود، از این ریشه است. این واژه در روزگاران پیش از اسلام نیز نامی شناخته شده بوده است. مجوسیان بر دین زردشت بودند.<ref>فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، ج۲۵، ص۴۳۶</ref>

قدیمی‌ترین مدرکی که نامی از مجوس در آن برده شده، کتاب «ارمیای نبی» است که در آنجا از نفوذ و مقام مجوسیان در دستگاه «بخت‌النصر» یاد شده است. و در منابع مسیحی هم در انجیل «متّی» از چند نفر از مجوسان یاد شده است.<ref>تورات، باب 39، جمله 13. انجیل متی، باب دوم از اول تا آخر، ص 2و3. به نقل از مقاله بحثی درباره مجوس، کلام اسلامی 1378 شماره ۳۲، داود الهامی</ref>

طبق روایات تاریخی، در صدر اسلام و زمان پیامبر(ص) و پس از او، از مجوسیان جزیه گرفته می‌شد که نشان از اهل کتاب بودن آنان است. فقه اسلامی مجوس را از اهل کتاب می‌داند و آنان را همان زردتشیان می‌دانند.<ref>ادوار فقه و کیفیت بیان آن (فارسی)، جناتی، محمد ابراهیم، ج۱، ص۱۳۱</ref> برخی تطبیق مجوس با زردشیان را درست نمی‌دانند و اعتقاد دارند زردشتیان فرقه‌ای از مجوسیان است و مجوس دین کهن ایرانیان است و مجوسیان را به اعتبار نامگذاری کل به اسم جزئی زردشتی می‌نامند.<ref>بحثی درباره مجوس، کلام اسلامی 1378 شماره ۳۲، داود الهامی</ref>

در قرآن، مجوس در کنار [[یهودیان]] و [[نصارا]] و [[صابئین]] قرار گرفته است که نشان می‌دهد مجوس هم در کنار آنان از [[اهل کتاب]] هستند:<ref>ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج۹، ص۳۱۵</ref>

مذهب مجوس در اصل مذهب شرک نبوده و در ردیف ادیان توحیدی است و اخذ جزیه از آنها دلیل بارز این مطلب است. در وسائل کتاب جهاد باب ۴۹ در اینکه جزیه فقط از اهل کتاب گرفته می‌شود و آنها یهود و نصاری و مجوس‌اند، نُه روایت در این زمینه نقل شده از جمله از [[امام سجاد(ع)]] که فرمود: «إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ قَالَ: سُنُّوا بِهِمْ سُنَّةَ أَهْلِ الْکِتَابِ یَعْنِی الْمَجُوسَ؛ با مجوس بطریق اهل کتاب رفتار کنید»<ref>قاموس قرآن، قرشی، سید علی اکبر، ج۶، ص۲۳۹</ref>

از [[امام صادق(ع)]] سؤال کردند: آیا مجوس پیامبری داشتند؟ حضرت فرمود: بلی؛ آیا شما نامهٔ حضرت [[رسول اکرم(ص)]] به مردم مدینه را ندیده‌اید؟ حضرت در آن نامه نوشته است: مجوس پیامبری داشتند که کتاب آسمانی داشت؛ امّا او را کشتند و کتابش را سوزاندند.<ref>کافی، ج۳، ص: ۵۶۷، حدیث ۴.</ref>

شخصی به امام صادق(ع) عرض کرد: پیامبر مجوس چه کسی بود؟ حضرت فرمودند: «زردشت» بود؛ ادّعای پیامبری کرد. عدّه‌ای ایمان آوردند و گروهی نبوّت او را نپذیرفتند و کتابش را انکار کرده، او را از دیار خود بیرون کردند و حیوانات درنده او را دریدند.» عرض کرد: مجوسیان در زمان خود به حق نزدیک تر بودند یا عرب؟ حضرت جواب دادند: عرب در زمان جاهلیّت به دین حنیف (اسلام) نزدیک تر بودند؛ چون مجوس به تمام پیامبران کفر ورزیدند و کتاب‌های آسمانی و برهان پیامبران را انکار کردند. «کیخسرو» ـ اوّلین پادشاه مجوس ـ سیصد پیامبر را کشت. مجوس، غسل جنابت نمی‌کردند؛ امّا اعراب، غسل جنابت می‌کردند. غسل یکی از شرایع دین حنیف است؛ مجوس ختنه نمی‌کردند؛ ختنه کردن یکی از سنّت‌های پیامبران است و اول کسی که ختنه کرد، حضرت ابراهیم(ع) بود. مجوس مرده‌های خود را غسل و کفن نمی‌کردند و به صحرا می‌انداختند و اول کسی که برای او لحد و قبر کنده شد،<ref>به داستان زندگی حضرت آدم مراجعه شود.</ref> حضرت آدم ابوالبشر(ع) بود. مجوس با مادر، دختر و خواهر خود ازدواج می‌کنند؛ ولی عرب چنین نمی‌کردند. مجوس بیت الله الحرام را قبول ندارند.<ref>بحارالانوار، ج۱۰، ص: ۱۷۹ ; قصص الانبیا، ج۲، ص۳۳۷.</ref> مجوس موی صورت (ریش) خود را می‌تراشیدند و سبیل را بلند می‌کردند؛ امّا ما سبیل خود را می‌تراشیم و ریش را نگه می‌داریم و این کار مطابق با فطرت آدمی است.<ref>میزان الحکمه، ج۴، ص۲۷۷۴، حدیث ۱۸۱۴۰.</ref>