trustworthy
۳٬۲۱۰
ویرایش
(←احتياط و دقّت در اموال يتيمان: اصلاح ارقام) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
=== احتياط و دقّت در اموال يتيمان === | === احتياط و دقّت در اموال يتيمان === | ||
خداوند در قرآن نسبت به اموال يتيمان سفارش مخصوص کرده است، زيرا اموال آنان آسيب پذيرتر از همه چيز است. نمى توانند از آن مراقبت كنند: {{قرآن|وَ لاَ تَقْرَبُوا مَالَ الْيَتِيمِ إِلاَّ بِالَّتِي هِىَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ| ترجمه= و به مال يتيم، جز به بهترين صورت [و براى اصلاح]، نزديك نشويد، تا به حدّ رشد خود برسد.|سوره = انعام|آیه= ۱۵۲}} | قرآن کریم به رعایت امانت و نگهداری اموال یتیمان فراخوانده است و با کسانی که اموال یتیمان را ظالمانه حیف و میل میکنند، سخت برخورد شده است. قرآن کریم، در سوره نساء آیه ۲، سوره اسراء آیه ۳۴، سوره انعام آیه ۱۵۲ و سوره نساء آیه ۱۰ با عبارات مختلف مردم را به مراقبت از اموال یتیم و رعایت حقوق آنها فراخوانده است. خداوند در قرآن نسبت به اموال يتيمان سفارش مخصوص کرده است، زيرا اموال آنان آسيب پذيرتر از همه چيز است. نمى توانند از آن مراقبت كنند: {{قرآن|وَ لاَ تَقْرَبُوا مَالَ الْيَتِيمِ إِلاَّ بِالَّتِي هِىَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ| ترجمه= و به مال يتيم، جز به بهترين صورت [و براى اصلاح]، نزديك نشويد، تا به حدّ رشد خود برسد.|سوره = انعام|آیه= ۱۵۲}} | ||
جمله «إِلاَّ بِالَّتِي هِىَ أَحْسَنُ»؛ اشاره به اين مطلب دارد كه اگر براى حفظ و نگهدارى مال يتيم دو راه وجود داشته باشد؛ يكى خوب و ديگر خوب تر، بايد راه احسن و خوب تر را انتخاب كرد. طبق اين آيه شريفه با اموال يتيم بايد با كمال دقّت و احتياط برخورد كرد. | جمله «إِلاَّ بِالَّتِي هِىَ أَحْسَنُ»؛ اشاره به اين مطلب دارد كه اگر براى حفظ و نگهدارى مال يتيم دو راه وجود داشته باشد؛ يكى خوب و ديگر خوب تر، بايد راه احسن و خوب تر را انتخاب كرد. طبق اين آيه شريفه با اموال يتيم بايد با كمال دقّت و احتياط برخورد كرد. | ||
2. خوردن آتش | 2. خوردن مال یتیم همانند خوردن آتش | ||
: {{قرآن|إِنَّ الَّذِینَ یَأْکُلُونَ أَمْوَالَ الْیَتَامَی ظُلْمًا إِنَّمَا یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ نَارًا وَسَیَصْلَوْنَ سَعِیرًا|ترجمه=کسانی که اموال یتیمان را از روی ظلم و ستم میخورند، تنها آتش میخورند و به زودی به آتش سوزانی میسوزند.|سوره=نساء|آیه=۱۰}} | |||
3. اكرام يتيمان: | 3. اكرام يتيمان: | ||
خط ۳۴: | خط ۳۵: | ||
|ترجمه= آيا كسى كه پيوسته روز جزا را انكار مى كند ديدى؟! او همان كسى است كه يتيم را با خشونت مى راند.|سوره= ماعون|آیه= ۱و۲}} | |ترجمه= آيا كسى كه پيوسته روز جزا را انكار مى كند ديدى؟! او همان كسى است كه يتيم را با خشونت مى راند.|سوره= ماعون|آیه= ۱و۲}} | ||
طبق اين آيات خشونت و بدرفتارى با يتيمان همرديف كفر به خداست و در اينجا اين نکته جلب توجّه ميکند که در مورد يتيمان مسأله عواطف انساني بيشتر مطرح است تا اطعام و سير کردن؛ چرا که بيشترين رنج يتيم از دست دادن کانون عاطفه و غذاي روح است و تغذيهي جسمي در مرحلهي بعد قرار دارد.<ref> | طبق اين آيات خشونت و بدرفتارى با يتيمان همرديف كفر به خداست و در اينجا اين نکته جلب توجّه ميکند که در مورد يتيمان مسأله عواطف انساني بيشتر مطرح است تا اطعام و سير کردن؛ چرا که بيشترين رنج يتيم از دست دادن کانون عاطفه و غذاي روح است و تغذيهي جسمي در مرحلهي بعد قرار دارد. | ||
قرآن کریم، برای برانگیختن مردم در برابر وضع یتیمان، اشاره به حقیقتی میکند که گاهی مردم از آن غافل میشوند و آن این است که شما با یتیمان مردم همانگونه رفتار کنید که دوست میدارید در آینده با یتیمان شما رفتار نمایند.<ref>سوره نساء، آیه ۹.</ref> | |||
نیازمندی کودک یتیم منحصر به خوراک و پوشاک نیست، بلکه جواب گفتن به عواطف و احساسات قلبی او مهمتر است و در ساختمان آینده او فوقالعاده مؤثّر میباشد، زیرا طفل یتیم بسان دیگران انسان است و باید از نظر نیازهای عاطفی نیز تغذیه شود.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، چاپ بیست و پنجم، ۱۳۷۶ش، ج۳، ص۲۷۶.</ref> | |||
6. بخشى از خمس براى يتيمان: | 6. بخشى از خمس براى يتيمان: | ||
در آيات گذشته از خشونت و برخورد تند با يتيمان منع شد، و مسلمانان مأمور اكرام و احترام به يتيمان شدند، و به آنها سفارش شد كه در برخورد با اموال يتيمان دقّت و احتياط را مراعات كنند. هم چنین در آيه شريفه 41 سوره انفال منبع مالى و اقتصادى ايتام نيز معرّفى شده است، تا ايتامِ فاقدِ درآمد و فقير، بتوانند از بخشى از خمس، زندگى خود را اداره كنند. توجّه فرماييد: «وَ اعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِّنْ شَىْء فَأَنَّ للهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِى الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَ الْمَسَاكِينِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ إِنْ كُنتُمْ آمَنْتُمْ بِاللهِ وَ مَا أَنزَلْنَا عَلَى عَبْدِنَا يَوْمَ الْفُرْقَانِ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ وَ اللهُ عَلَى كُلِّ شَىْء قَدِيرٌ»؛ (بدانيد هر گونه غنيمتى به دست آوريد، خمس آن براى خدا، و براى پيامبر، و براى خويشاوندان [او] و يتيمان و مستمندان و واماندگان در سفر [از آنها] است، اگر به خدا و آنچه بر بنده خود در روز جدايى حق از باطل، روز درگيرى دو گروه [با ايمان و بى ايمان در جنگ بدر] نازل كرديم، ايمان آورده ايد، و خداوند بر هر چيزى تواناست). | در آيات گذشته از خشونت و برخورد تند با يتيمان منع شد، و مسلمانان مأمور اكرام و احترام به يتيمان شدند، و به آنها سفارش شد كه در برخورد با اموال يتيمان دقّت و احتياط را مراعات كنند. هم چنین در آيه شريفه 41 سوره انفال منبع مالى و اقتصادى ايتام نيز معرّفى شده است، تا ايتامِ فاقدِ درآمد و فقير، بتوانند از بخشى از خمس، زندگى خود را اداره كنند. توجّه فرماييد: «وَ اعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِّنْ شَىْء فَأَنَّ للهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِى الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَ الْمَسَاكِينِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ إِنْ كُنتُمْ آمَنْتُمْ بِاللهِ وَ مَا أَنزَلْنَا عَلَى عَبْدِنَا يَوْمَ الْفُرْقَانِ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ وَ اللهُ عَلَى كُلِّ شَىْء قَدِيرٌ»؛ (بدانيد هر گونه غنيمتى به دست آوريد، خمس آن براى خدا، و براى پيامبر، و براى خويشاوندان [او] و يتيمان و مستمندان و واماندگان در سفر [از آنها] است، اگر به خدا و آنچه بر بنده خود در روز جدايى حق از باطل، روز درگيرى دو گروه [با ايمان و بى ايمان در جنگ بدر] نازل كرديم، ايمان آورده ايد، و خداوند بر هر چيزى تواناست). | ||
== تشویق به یتیمنوازی در روایات == | |||
در نگاه روایات، برترین خانهها خانهای است که در آن به یتیمی نیکی شود و بدترین آن خانهای است که بر یتیم بدی شود.<ref>جوادی آملی، عبدالله، مفاتیح الحیاة، قم، نشر اسراء، چاپ چهل و چهارم، ۱۳۹۱ش، ص۳۹۸.</ref> کسی که عهدهدار هزینه زندگی یتیمی شود، در بهشت همراه رسول خدا(ص) خواهد شد.<ref>حمیرى، عبد الله بن جعفر، قرب الاسناد، قم، مؤسسة آل البیت(ع)، چاپ اول، ۱۴۱۳ق، ص۹۴، ح۳۱۵.</ref> بهشت پاداش کسی است که ناله یتیمی را ساکت کند.<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، قم: انتشارات اسلامى، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۸۸، ح۵۷۳.</ref> | |||
یتیمنوازی یکی از سفارشهای [[امیرالمؤمنین|امیرمومنان علی(ع)]] پس از ضربت خوردن در محراب عبادت بود: {{متن عربی|اَللَّهَ اَللَّهَ فِی اَلْأَیتَامِ| ترجمه=خدا را خدا را درباره یتیمان، آنان را گاهى سیر و گاهى گرسنه مگذارید، مباد که در کنار شما تباه شوند.}}<ref>نهج البلاغه، نامه ۴۷. کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق: غفارى، على اکبر و محمد آخوندى، تهران: دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۵۱.</ref> | |||
رسول اکرم (صلى الله عليه وسلم) میفرمايند: | |||
« خَيرُ بُيُوتِکُم بَيتُ فيهِ يَتيمُ يُحْسَنُ اِليهِ وَ شَرُّ بُيوتِکُمْ بَيتُ يُساء اِلَيهِ» | |||
بهترين خانههاي شما خانهاي است که در آن يتيمي مورد احسان و عطوفت باشد و بدترين خانهها، خانهاي است که در آن به يتيمي بدرفتاري و ستم شود. | |||
«مَن اَقعَدَ اليَتيمَ عَلي خُوانِه وَ يَمسَحُ رَاسَهُ يَلينُ قَلبُه» | |||
کسي که يتيمي را در کنار سفرهي خود بنشاند و دست نوازش بر سرش بکشد، رقيقالقلب و مهربان ميشود. | |||
رسول اکرم (صلى الله عليه وسلم) میفرمايند: | |||
«مَن اَنکَرَ مِنکُم قَساوَةَ قَلبِه فَليُدن يَتيماً فَيلاطِفُه وَليَمسَح رَاسَهُ يَلينُ قَلبُه بِاِذن الله فَاِنَّ لِليَتيمَ حَقاً.» | |||
کسي که از بيرحمي و قساوت قلب خود ناراضي است، يتيمي را مورد ملاطفت و مهرباني قرار دهد و دست نوازش بر سرش بکشد، اميد است دلش عطوف و مهربان شود و به علاوه يتيم نيز در اجتماع حقي دارد و با مهر و نوازش حق او ادا ميشود. | |||
== مطالعه بیشتر == | == مطالعه بیشتر == |