automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۵٬۸۱۶
ویرایش
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
}} | }} | ||
{{درگاه|واژهها|حوزه و روحانیت}}'''ابن ادریس حلی'''، فقیه نامدار و مجتهد نوآور قرن ششم. ابن ادریس را فقیه نوآوری میدانند که در برابر رکود و ایستایی فقه برخاست و | {{درگاه|واژهها|حوزه و روحانیت}}'''ابن ادریس حلی'''، فقیه نامدار و مجتهد نوآور قرن ششم. ابن ادریس را فقیه نوآوری میدانند که در برابر رکود و ایستایی فقه برخاست و سبب تحول فقه شیعه در آن دوره شد. فقیهان از وی با اوصافی چون «بینظیر در علم فقه، یگانه عصر خویش، محقق و رئیس مذهب» یاد کردهاند. شجاعت علمی وی در شکستن سنت تقلید از [[شیخ طوسی]]، تحرک بخشیدن به فقه امامیه، خارج کردن آن از رکود و جمود و ابتکار و اندیشه آزادش، بیانگر جایگاه اوست. | ||
ابن ادریس نخستین کسی بود که باب اعتراض بر شیخ طوسی را گشود و به تقلید از آرا و افکار گذشتگان خرده گرفت. پس از شیخ طوسی، ابن ادریس برای دستیابی به احکام، در مواردی که نص و اجماع نباشد، عقل را به عنوان یک منبع شناخت مطرح کرده است. | ابن ادریس نخستین کسی بود که باب اعتراض بر شیخ طوسی را گشود و به تقلید از آرا و افکار گذشتگان خرده گرفت. پس از شیخ طوسی، ابن ادریس برای دستیابی به احکام، در مواردی که نص و اجماع نباشد، عقل را به عنوان یک منبع شناخت مطرح کرده است. | ||
اعتقاد به عدم حجیت [[خبر واحد]] از مهمترین مبانی ابن ادریس است. | اعتقاد به عدم حجیت [[خبر واحد]] از مهمترین مبانی ابن ادریس است. او عمل به خبر واحد را شدیداً تقبیح کرد و آن را موجب نابودی اسلام میدانست. وی معتقد بود عمل به خبر واحد هرچند راوی آن هم ثقه باشد جایز نیست. ابن ادریس علت عدم عمل به خبر واحد را مفید علم نبودن این اخبار میدانست. | ||
کتاب [[السرائر]] مشهورترین و مهمترین کتاب اوست که یک دوره فقه را شامل میشود. این کتاب از نظر تعداد ابواب و فصول جامعترین کتابی است که تا عصر ابنادریس نگارش یافته | کتاب [[السرائر]] مشهورترین و مهمترین کتاب اوست که یک دوره فقه را شامل میشود. این کتاب از نظر تعداد ابواب و فصول جامعترین کتابی است که تا عصر ابنادریس نگارش یافته است. | ||
== زندگینامه == | == زندگینامه == | ||
خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
== جایگاه == | == جایگاه == | ||
فقیهان و شرححالنگاران، از [[اهلسنت]] و شیعه، ابنادریس را به | فقیهان و شرححالنگاران، از [[اهلسنت]] و شیعه، ابنادریس را به «علو مقام و کثرت فهم و علم» ستوده و از وی با اوصافی چون «بینظیر در علم فقه، یگانه عصر خویش، محقق و رئیس مذهب» یاد کردهاند.<ref>حسینی آهق، مریم، «حلّی، ابنادریس»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ص۱۳۹۳ش، ج۱۴، ذیل مدخل.</ref> درباره ابن ادریس گفتهاند او با شجاعت تمام باب اجتهاد را باز نمود و موجب شکوفایی و رشد مجدد فقه شیعه گردید.<ref>منتظری، حسینعلی، مبانی فقهی حکومت اسلامی، ترجمه و تقریر محمود صلواتی، تهران، انتشارات سرایی، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۴۴.</ref> | ||
[[شهید اول]] او را با عبارات «شیخ امام، علامه، شیخ العلماء و رئیس المذهب» ستوده است. محقق دوم نیز مینویسد: «روایت میکنم تمام تصنیفات و روایات شیخ امام سعید محقق، حبر العلماء، فخر الملة و الحق و الدین، ابی عبدالله محمد بن ادریس حلی را.» [[شیخ حر عاملی]] مینویسد: «دانشمندان متاخر ما، ابن ادریس را بسیار ستودهاند».<ref>عبدالرحیم عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، قم، کتابخانه عمومی حضرت آیه الله العظمی مرعشی نجفی، ۱۳۷۲ش، ص۶۰.</ref> شهید مطهری درباره ابن ادریس گفته است: «ابن ادریس حلّی از فحول علمای شیعه است. به حریت فکر معروف است و صولت و هیبت جدش شیخ طوسی را شکست. کتاب نفیس و معروف او در فقه به نام سرائر است.»<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا، ۱۳۸۸ش، ج۲۰، ص۷۶.</ref> | [[شهید اول]] او را با عبارات «شیخ امام، علامه، شیخ العلماء و رئیس المذهب» ستوده است. محقق دوم نیز مینویسد: «روایت میکنم تمام تصنیفات و روایات شیخ امام سعید محقق، حبر العلماء، فخر الملة و الحق و الدین، ابی عبدالله محمد بن ادریس حلی را.» [[شیخ حر عاملی]] مینویسد: «دانشمندان متاخر ما، ابن ادریس را بسیار ستودهاند».<ref>عبدالرحیم عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، قم، کتابخانه عمومی حضرت آیه الله العظمی مرعشی نجفی، ۱۳۷۲ش، ص۶۰.</ref> شهید مطهری درباره ابن ادریس گفته است: «ابن ادریس حلّی از فحول علمای شیعه است. به حریت فکر معروف است و صولت و هیبت جدش شیخ طوسی را شکست. کتاب نفیس و معروف او در فقه به نام سرائر است.»<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا، ۱۳۸۸ش، ج۲۰، ص۷۶.</ref> | ||
خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
ابن ادریس را فقیه نوآوری میدانند که در برابر رکود و ایستایی فقه برخاست، و حیات تازهای به فقه اسلامی داد. با ظهور او شیوههای بحث دگرگون شد و مسائل فقهی به اسلوبی استدلالی روی آورد و ابواب جدیدی در فقه گشوده شد، در حالی که پیش از آن این چنین نبود. دگرگونی بنیادی در شیوه و روش فقهی و چگونگی استنباط تنها توسط ابن ادریس به انجام رسید.<ref>جناتی، محمد ابراهیم، ادوار فقه و کیفیت بیان آن، تهران، کیهان، ۱۳۷۴ش، ص۴۸ و ۴۹.</ref> | ابن ادریس را فقیه نوآوری میدانند که در برابر رکود و ایستایی فقه برخاست، و حیات تازهای به فقه اسلامی داد. با ظهور او شیوههای بحث دگرگون شد و مسائل فقهی به اسلوبی استدلالی روی آورد و ابواب جدیدی در فقه گشوده شد، در حالی که پیش از آن این چنین نبود. دگرگونی بنیادی در شیوه و روش فقهی و چگونگی استنباط تنها توسط ابن ادریس به انجام رسید.<ref>جناتی، محمد ابراهیم، ادوار فقه و کیفیت بیان آن، تهران، کیهان، ۱۳۷۴ش، ص۴۸ و ۴۹.</ref> | ||
ابن ادریس | ابن ادریس به گونه بیسابقهای در فروع فقهی به بحث استدلالی پرداخت. دوره استدلالی فقه از زمان ابن ادریس حلی شروع میشود، و تا زمان محقق حلی ادامه مییابد. شیوهٔ علمی فقها در این دوره، همان روش ابنادریس بود. با پیروی از این روش، فقه از جهت استدلال در بحث و فروع علمی رشد چشمگیری یافت.<ref>جناتی، محمد ابراهیم، ادوار فقه و کیفیت بیان آن، تهران، کیهان، ۱۳۷۴ش، ص۴۹.</ref> | ||
برخی گفتهاند انتقادات ابن ادریس در آن دوره چندان موفق نبود و هواداری نیافت اما چون حرکت و جنبشی، در راه خارج ساختن فقه شیعی از جمود و تحجر بود به نوبه خود خدمتی شایسته به اجتهاد و سیر تکاملی فقه نمود. مشخصه اصلی روش او همان روح نقد، اعتقاد به تفکر آزاد، و آسیبپذیر دانستن اجتهادات و اندیشههاست که در دیباچه و خاتمه کتاب سرائر خود بدان اشاره کرده و گویای آزاداندیشی و روح نقد علمی اوست.<ref>مدرسی، سید حسین، مقدمهای بر فقه شیعه، ترجمه محمد آصف فکرت، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۶۸ش، ص۵۱.</ref> | برخی گفتهاند انتقادات ابن ادریس در آن دوره چندان موفق نبود و هواداری نیافت اما چون حرکت و جنبشی، در راه خارج ساختن فقه شیعی از جمود و تحجر بود به نوبه خود خدمتی شایسته به اجتهاد و سیر تکاملی فقه نمود. مشخصه اصلی روش او همان روح نقد، اعتقاد به تفکر آزاد، و آسیبپذیر دانستن اجتهادات و اندیشههاست که در دیباچه و خاتمه کتاب سرائر خود بدان اشاره کرده و گویای آزاداندیشی و روح نقد علمی اوست.<ref>مدرسی، سید حسین، مقدمهای بر فقه شیعه، ترجمه محمد آصف فکرت، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۶۸ش، ص۵۱.</ref> | ||
خط ۱۲۰: | خط ۱۲۰: | ||
== مرقد ابن ادریس == | == مرقد ابن ادریس == | ||
[[پرونده:ابن ادریس مقبره.jpg|بندانگشتی|مقبره ابن ادریس در حله عراق|267x267پیکسل]] | [[پرونده:ابن ادریس مقبره.jpg|بندانگشتی|مقبره ابن ادریس در حله عراق|267x267پیکسل]] | ||
آرامگاه ابن ادریس، در محله «جبل»، در غرب شهر حله قرار دارد و گویا در گذشته، کنار جاده اصلی نجف- بغداد واقع بوده است. در این زیارتگاه، قبر دو تن از شخصیتهای شیعه، یعنی ابن ادریس حلّی و سید جلالالدین احمد بن یحیی، قرار دارد.<ref>فقیه بحرالعلوم، محمدمهدی، زیارتگاههای عراق (معرفی زیارتگاههای مشهور در کشور عراق)، تهران، سازمان حج و زیارت، بیتا، ج۲، ص۵۴.</ref> | آرامگاه ابن ادریس، در محله «جبل»، در غرب [[شهر حله]] قرار دارد و گویا در گذشته، کنار جاده اصلی نجف- بغداد واقع بوده است. در این زیارتگاه، قبر دو تن از شخصیتهای شیعه، یعنی ابن ادریس حلّی و سید جلالالدین احمد بن یحیی، قرار دارد.<ref>فقیه بحرالعلوم، محمدمهدی، زیارتگاههای عراق (معرفی زیارتگاههای مشهور در کشور عراق)، تهران، سازمان حج و زیارت، بیتا، ج۲، ص۵۴.</ref> | ||
مقبره ابنادریس در گذشته، شامل اتاق سادهای با گنبدی از آجر و گچ بود که کنار آن، مسجد یا مدرسهای وجود داشت که به مرور زمان از بین رفته و اثری از آن، باقی نمانده بود. بازسازی و توسعه بنای مرقد ابن ادریس در سال ۱۳۸۱ق صورت گرفت.<ref>فقیه بحرالعلوم، محمدمهدی، زیارتگاههای عراق (معرفی زیارتگاههای مشهور در کشور عراق)، تهران، سازمان حج و زیارت، بیتا، ج۲، ص۵۷.</ref> | مقبره ابنادریس در گذشته، شامل اتاق سادهای با گنبدی از آجر و گچ بود که کنار آن، مسجد یا مدرسهای وجود داشت که به مرور زمان از بین رفته و اثری از آن، باقی نمانده بود. بازسازی و توسعه بنای مرقد ابن ادریس در سال ۱۳۸۱ق صورت گرفت.<ref>فقیه بحرالعلوم، محمدمهدی، زیارتگاههای عراق (معرفی زیارتگاههای مشهور در کشور عراق)، تهران، سازمان حج و زیارت، بیتا، ج۲، ص۵۷.</ref> | ||
== مطالعه بیشتر == | == مطالعه بیشتر == | ||
* زندگی و اندیشههای ابن | * '''زندگی و اندیشههای ابن ادریس'''، علیهمت بناری، قم، ۱۳۸۱ش. | ||
* اندیشه سیاسی ابن | * '''اندیشه سیاسی ابن ادریس'''، علی خالقی، بوستان کتاب، ۱۳۸۶ش. | ||
* نقدهای ابن ادریس حلی بر دیدگاههای فقهی شیخ | * '''نقدهای ابن ادریس حلی بر دیدگاههای فقهی شیخ طوسی'''، محمد پازوکی، حبله رود، سمنان، ۱۴۰۰ش. | ||
== منابع == | == منابع == |