آقا بزرگ تهرانی: تفاوت میان نسخه‌ها

۷٬۶۴۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۸ سپتامبر ۲۰۲۳
خط ۲۴: خط ۲۴:


== تیتر ==
== تیتر ==
علّامه بزرگوار و متتبع عاليمقدار، امام فن كتابشناسى و رجال، حضرت آيت اللّه شيخ آقابزرگ تهرانى
علّامه بزرگوار و متتبع عاليمقدار، امام فن كتابشناسى و رجال، حضرت آيت اللّه شيخ آقابزرگ تهرانى.ج۲، ص۲۳۹.
 
شيخ محمّد محسن (كه به علت همنامى با پدربزرگش، حاج محسن، به آقا بزرگ معروف شد) در شب پنجشنبه يازدهم ربيع الاول 1293 ه. ق در محله پامنار تهران، ديده به جهان گشود. خاندان او همه از تجّارى بودند كه به ظن قوى از گيلان به تهران مهاجرت كرده و از 1250 ه. ق در اين شهر ساكن شده بودند و به «محسنى» شهرت داشتند. پدرش حاج على (د. 1324 ه. ق) از تاجران آگاه و علم‌پرور و عالم دوست و مادرش بانويى علويه و صالحه بود. از والد او كتابى در تاريخ دخانيات و فتواى استعمارشكن ميرزاى شيرازى، در دست است كه هم اكنون در كتابخانه شيخ موجود مى‌باشد، و گزارشى از آن نيز در الذريعة آمده است. جدش، مرحوم حاج محسن، نيز تاجر بود كه به يارى منوچهر خان معتمد الدوله گرجى، نخستين چاپخانه ايران را بنياد نهاده و نيز حمامى عمومى را براى مردم ساخت.ج۲ ص۲۴۰.
 
اساتید در تهران:
 
فقه: ميرزا محمّد تقى گركانى و حاج شيخ على نورى ايلكايى‌
 
- اصول: سيد عبد الكريم لاهيجى و سيد محمّد تقى تنكابنى‌
 
- ادبيات: شيخ محمّد حسين خراسانى و شيخ محمّد باقر معز الدوله‌
 
- تجويد: شيخ محمّد رضا قارى‌
 
- منطق: ميرزا محمود قمى‌
 
- رياضيات: حاج شيخ على نورى و ميرزا ابراهيم زنجانى، صاحب شرح زبدة الأصول شيخ بهايى‌
 
- خط نسخ و نستعليق: خطاط شهير، زين العابدين محلاتى صاحب ترجمه منظوم دعاى صباح‌.
 
در سن 22 سالگى وارد نجف شد و در محضر بسيارى از نام‌آوران تشيع زانو زد و مراتب علم و اخلاق را گذراند كه عبارتند از:
 
استادان‌
 
1. آخوند ملا محمّد كاظم خراسانى (د. 1329 ه. ق)، صاحب كفاية الاصول‌
 
2. سيد محمّد كاظم طباطبائى يزدى (د. 1337 ه. ق)، صاحب العروة الوثقى‌
 
3. شيخ محمّد طه نجف (د. 1323 ه. ق)، صاحب اتقان المقال‌
 
4. حاج ميرزا حسين نورى (د. 1320 ه. ق)، صاحب مستدرك الوسائل‌.ص۲۴۱.
 
ميرزا محمّد تقى شيرازى (د. 1338 ه. ق)، صاحب حاشيه مكاسب‌
 
6. حاج ميرزا حسين خليلى تهرانى (د. 1326 ه. ق)
 
7. ملا فتح اللّه شيخ الشريعه اصفهانى (د. 1339 ه. ق)، صاحب افاضة القدير و قاعدة لا ضرر
 
8. سيد مرتضى كشميرى (د. 1323 ه. ق)، عالم اخلاقى معروف‌
 
9. سيد احمد حائرى تهرانى (د. 1332 ه. ق)
 
10. ميرزا محمّد على مدرسى چهاردهى (د. 1334 ه. ق)
 
علّامه تهرانى از بزرگان و عالمان شيعه و سنى اجازه فقهى و روايى داشت كه نام آنان در پى مى‌آيد:
 
11. سيد حسن صدر كاظمى (د. 1354 ه. ق)، صاحب تأسيس الشيعة الكرام لعلوم الاسلام‌
 
12. سيد محمّد على شاه عبد العظيمى (د. 1334 ه. ق)، صاحب الايقاد فى وفيات المعصومين عليهم السّلام‌
 
13. سيد ابو تراب خوانسارى (د. 1346 ه. ق)، صاحب سبل الرشاد فى شرح نجاة العباد و الدر النضيد فى شرح التحرير
 
14. شيخ على خاقانى (د. 1334 ه. ق)، صاحب كتاب رجال الخاقانى‌
 
15. شيخ موسى بن جعفر كرمانشاهى (د. 1340 ه. ق)
 
16. شيخ محمّد صالح آل طعان بحرانى (د. 1333 ه. ق)
 
17. شيخ على كاشف الغطاء (د. 1350 ه. ق)، پدر علامه مجاهد شيخ محمّد حسين كاشف الغطاء
 
18. شيخ ابراهيم بن احمد حمدى، از دانشمندان مدينه‌
 
19. شيخ عبد القادر خطيب طرابلسى، مدرس حرم شريف نبوى‌
 
20. شيخ محمّد على ازهرى مكى مالكى، رئيس مدرسان مسجد الحرام‌
 
21. شيخ عبد الوهاب شافعى، امام جماعت مسجد الحرام‌. ص۲۴۲.
 
۲۲. شيخ عبد الرحمن عليش حنفى، امام جماعت مسجد رأس الحسين و مدرس الازهر.
 
شيخ آقابزرگ پس از درگذشت فقيه مجاهد آخوند خراسانى (1329 ه. ق)، براى استفاده از محضر ميرزاى شيرازى دوم و تأليف موسوعه عظيم الذريعة به سامرا عزيمت نمود و در آنجا، براى انجام كارهاى بزرگ علمى خود، كنج خلوت را برگزيد. وى مدت 24 سال در آنجا زندگانى كرد و مقدارى از تأليفات خود را به كمال رسانيد.ص۲۴۵.
 
مهمترين و ارزشمندترين تأليفات شيخ آقابزرگ الذريعة الى تصانيف الشيعة است. در اين كتاب، خواننده با بيش از 50 هزار كتاب شيعى كه در طول قرون متمادى به زبانهاى عربى، فارسى، تركى، اردو و گجراتى، تأليف يافته است، آشنا مى‌شود.ص۲۴۶.
 
الذريعة كارى است عميقتر، عظيمتر و وسيعتر. مرحوم مدرس خيابانى درباره كتاب گويد: «پرواضح است كه احاطه بر مصنفات شيعه با اين همه تشتت و تفرق آنها كه در تمامى اقطار عالم در خانه‌ها و كتابخانه‌هاى خصوصى، ملى و دولتى، در هر شهر و قريه و قصبه منتشر مى‌باشد. از محالات عاديه به شمار است. لكن اين علّامه وقت، در اثر قوت ديانت و خدمت بر اسلاميت، با اهتمام تمام و عزم راسخ فتورناپذير، در انجام اين مرام مقدس دامن همت بر كمر زده و تا آنجا كه مقدور و ميسر است مساعى جميله مقتضيه از مسافرتها و استعلام از كتابخانه‌ها و مراجعه به فهرستهاى آنها و مكاتبات و مراسلات متواليه به بلاد بعيده و ديگر زحمات لازمه را در انجام اين خدمت سراپا سعادت، كه با مختصر انديشه، كم و كيف آن در نظر جلوه‌گر مى‌گردد، متحمل و طبقات اهل علم را رهين منت آن همه زحمات فوق التصور خود فرموده است ...»ص۲۴۷. (مدرس خيابانى، ريحانه الادب، ج 1، ص 22.)
 
طبقات اعلام الشيعة. اين كتاب يكى ديگر از تأليفات گرانسنگ و پربار مرحوم علّامه تهرانى است، كه تذكره‌اى از دانشمندان شيعه از قرن چهارم تا قرن چهاردهم ه. ق مى‌باشد.ص۲۵۱.<ref>انصارى قمى، ناصر الدين، اختران فقاهت بررسى زندگى علمى و سياسى گروهى از علماى سده اخير، قم، دليل ما، ۱۳۸۷ش.</ref>


== تیتر ==
== تیتر ==
۱۵٬۲۵۸

ویرایش