مصادیق تعزیر: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۶۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱۲: خط ۱۲:
تعزیر در فقه اهل تسنن نیز دامنه گسترده‌ای دارد. برخی از فقهای اهل تسنن در این باره نوشته‌اند: «تعزیر باب وسیعی دارد که به حاکم و قاضی اجازه می‌دهد، در تمام جرایمی که شارع حد و کفاره‌ای بر آن مقرر نکرده، مجازات مناسبی قرار دهد که با وضع هر جامعه و هر گناهی تناسب داشته باشد، خواه زندان باشد یا زدن یا تبعید یا توبیخ یا غیر آن».<ref>الجزیدی، عبدالرحمان، الفقه علی المذاهب الاربعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج۵، ص۴۰۰.</ref>
تعزیر در فقه اهل تسنن نیز دامنه گسترده‌ای دارد. برخی از فقهای اهل تسنن در این باره نوشته‌اند: «تعزیر باب وسیعی دارد که به حاکم و قاضی اجازه می‌دهد، در تمام جرایمی که شارع حد و کفاره‌ای بر آن مقرر نکرده، مجازات مناسبی قرار دهد که با وضع هر جامعه و هر گناهی تناسب داشته باشد، خواه زندان باشد یا زدن یا تبعید یا توبیخ یا غیر آن».<ref>الجزیدی، عبدالرحمان، الفقه علی المذاهب الاربعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج۵، ص۴۰۰.</ref>


در قانون مجازات اسلامی، تعزیر به این صورت تعریف شده‌است: «تعزیر مجازاتی است که مشمول عنوان حد، قصاص یا دیه نیست و به موجب قانون در موارد ارتکاب محرمات شرعـی یا نقض مقررات حکومتی تعیین و اعمال می گردد...»<ref>قانون مجازات اسلامی، ماده ۱8</ref> همچنین به تصریح قانون مجازات اسلامی «نوع، مقدار، کیفیت اجراء و مقررات مربوط به تخفیف، تعلیق، سقوط و سایر احکام تعزیر به موجب قانون تعیین می‌شود.»<ref>قانون مجازات اسلامی، ماده ۱۸</ref> در قانون مجازات کنونی جنبه اصلاحی تعزیر نسبت به جنبه تنبیهی برجسته‌تر است.<ref> زراعت، عباس، شرح مختصر قانون مجازات اسلامی، تهران، انتشارات ققنوس، ۱۳92، ج۱، ص۸۰.</ref>
در قانون مجازات اسلامی، تعزیر به این صورت تعریف شده‌است: «تعزیر مجازاتی است که مشمول عنوان حد، قصاص یا دیه نیست و به موجب قانون در موارد ارتکاب محرمات شرعـی یا نقض مقررات حکومتی تعیین و اعمال می گردد...»<ref>قانون مجازات اسلامی، ماده ۱8</ref> همچنین به تصریح قانون مجازات اسلامی «نوع، مقدار، کیفیت اجراء و مقررات مربوط به تخفیف، تعلیق، سقوط و سایر احکام تعزیر به موجب قانون تعیین می‌شود.»<ref>قانون مجازات اسلامی، ماده ۱۸</ref> بنابراین، از منظر قانون مجازات کنونی انواع مجازات تعزیری توسط قانونگذار تعیین شده و قاضی به تناسب جرم و مجرم وی را به یک یا چند مجازات تعزیری منطبق بر عمل ارتکابی محکوم می‌کند. شایان ذکر است که در قانون مجازات کنونی جنبه اصلاحی تعزیر نسبت به جنبه تنبیهی برجسته‌تر است.<ref> زراعت، عباس، شرح مختصر قانون مجازات اسلامی، تهران، انتشارات ققنوس، ۱۳92، ج۱، ص۸۰.</ref>
==مجازات‌های مختلف در تعزیر==
==مجازات‌های مختلف در تعزیر==
با توجه به معنای لغوی تعزیر، عبارات فقها، و روایات اسلامی که در ابواب مختلفه فقه وارد شده، می‌توان گفت: تعزیر انحصار به زدن ندارد، به ویژه که تعیین نوع و مقدار آن در صلاحدید حاکم شرع می‌باشد و فلسفه تعزیرات، تأدیب و منع بوده و جنبه اصلاحی دارد؛ بنابراین حاکم شرع باید طبق مصالح فرد و جامعه، شرایط زمانی و مکانی، ویژگی‌های اخلاقی، روانی و حتی خصوصیات جسمانی بزهکار به تعیین و اجرای کیفر تعزیری اقدام نماید.  
با توجه به معنای لغوی تعزیر، عبارات فقها، و روایات اسلامی که در ابواب مختلفه فقه وارد شده، می‌توان گفت: تعزیر انحصار به زدن ندارد، به ویژه که تعیین نوع و مقدار آن در صلاحدید حاکم شرع می‌باشد و فلسفه تعزیرات، تأدیب و منع بوده و جنبه اصلاحی دارد؛ بنابراین حاکم شرع باید طبق مصالح فرد و جامعه، شرایط زمانی و مکانی، ویژگی‌های اخلاقی، روانی و حتی خصوصیات جسمانی بزهکار به تعیین و اجرای کیفر تعزیری اقدام نماید.  
خط ۲۰: خط ۲۰:
قانون مجازات اسلامی، مجازات تعزیری را به هشت درجه دسته بندی کرده و در هر دسته انواعی را جای داده‌است؛ از جمله: ۱. حبس کوتاه مدت یا طولانی مدت، ۲. جزای نقدی، ۳. مصادره کل اموال، ۴. انفصال دائم از خدمات دولتی و عمومی، ۵. محرومیت از حقوق اجتماعی شش ماه تا پانزده سال بسته به نوع جرم، ۶. شلاق ازسی و یک تا نود و نه ضربه بسته به نوع جرم، ۷. انتشار حکم قطعی در رسانه ها و... .<ref>قانون مجازات اسلامی، ماده ۱۹</ref>  
قانون مجازات اسلامی، مجازات تعزیری را به هشت درجه دسته بندی کرده و در هر دسته انواعی را جای داده‌است؛ از جمله: ۱. حبس کوتاه مدت یا طولانی مدت، ۲. جزای نقدی، ۳. مصادره کل اموال، ۴. انفصال دائم از خدمات دولتی و عمومی، ۵. محرومیت از حقوق اجتماعی شش ماه تا پانزده سال بسته به نوع جرم، ۶. شلاق ازسی و یک تا نود و نه ضربه بسته به نوع جرم، ۷. انتشار حکم قطعی در رسانه ها و... .<ref>قانون مجازات اسلامی، ماده ۱۹</ref>  


شایان ذکر است که به موجب قانون مجازات اسلامی،  قاضی در برخی از جرائم تعزیری می‌تواند  متناسب با شخصیت مجرم و جرم ارتکابی، یک یا چند مورد از مجازات تکمیلی زیر را نیز علاوه بر مجازات تعزیری اصلی مقرر نماید:  
شایان ذکر است که به موجب قانون مجازات اسلامی،  قاضی در برخی از جرائم تعزیری می‌تواند  متناسب با شخصیت مجرم و جرم ارتکابی، یک یا چند مورد از مجازات تکمیلی زیر را نیز علاوه بر مجازات تعزیری اصلی مقرر نماید: «۱. اقامت اجباری در محل معین، ۲. منع از اقامت در محل یا محل های معین، ۳. منع از اشتغال به شغل، حرفه یا کار معین، ۴. انفصال از خدمات دولتی و عمومی، ۵.  منع از رانندگی با وسایل نقلیه موتوری و یا تصدی وسایل موتوری، ۶. منع از داشتن دسته چک ویا اصدار اسناد تجارت، ۷. منع از حمل سلاح، ۸. منع از خروج اتباع ایران از کشور، ۹. اخراج بیگانگان از کشور، ۱۰. الزام به خدمات عمومی


«۱. اقامت اجباری در محل معین
۱۱. منع از عضویت در احزاب، گروه ها و دستجات سیاسی یا اجتماعی، ۱۲. توقیف وسایل ارتکاب جرم یا رسانه یا مؤسسه دخیل در ارتکاب جرم، ۱۳. الزام به یادگیری حرفه، شغل یا کار معین، ۱۴. الزام به تحصیل، ۱۵. انتشار حکم محکومیت قطعی» <ref>قانون مجازات اسلامی، ماده ۲۳</ref> این مجازات‌های تکمیلی نیز از مصادیق مجازات تعزیری قلمداد می‌شود.  
 
۲. منع از اقامت در محل یا محل های معین
 
۳. منع از اشتغال به شغل، حرفه یا کار معین
 
۴. انفصال از خدمات دولتی و عمومی
 
۵.  منع از رانندگی با وسایل نقلیه موتوری و یا تصدی وسایل موتوری
 
۶. منع از داشتن دسته چک ویا اصدار اسناد تجارت
 
۷. منع از حمل سلاح
 
۸. منع از خروج اتباع ایران از کشور
 
۹. اخراج بیگانگان از کشور
 
۱۰. الزام به خدمات عمومی
 
۱۱. منع از عضویت در احزاب، گروه ها و دستجات سیاسی یا اجتماعی
 
۱۲. توقیف وسایل ارتکاب جرم یا رسانه یا مؤسسه دخیل در ارتکاب جرم
 
۱۳. الزام به یادگیری حرفه، شغل یا کار معین
 
۱۴. الزام به تحصیل
 
۱۵. انتشار حکم محکومیت قطعی» <ref>قانون مجازات اسلامی، ماده ۲۳</ref>  
 
این مجازات‌های تکمیلی نیز از مصادیق مجازات تعزیری قلمداد می‌شود.


{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
۴۸۶

ویرایش