۴۸۶
ویرایش
Am.gashool (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Am.gashool (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
ب) فراتر از نیاز نبودن اقدام دفاعی؛ این شرط اقدامات فراتر از نیاز را از محدوده دفاع مشروع خارج میکند. مثلا کسی که میتواند با گرفتن چوب متجاوز او را از تجاوز بازدارد حق ندارد به او آسیب جدی وارد نماید. همچنین کسی که با تیراندازی به پای متجاوز مسلح می تواند خطر را دفع کند، حق ندارد به سر او شلیک کرده و او را بکشد. | ب) فراتر از نیاز نبودن اقدام دفاعی؛ این شرط اقدامات فراتر از نیاز را از محدوده دفاع مشروع خارج میکند. مثلا کسی که میتواند با گرفتن چوب متجاوز او را از تجاوز بازدارد حق ندارد به او آسیب جدی وارد نماید. همچنین کسی که با تیراندازی به پای متجاوز مسلح می تواند خطر را دفع کند، حق ندارد به سر او شلیک کرده و او را بکشد. | ||
ادآوری این نکته نیز اهمیت دارد که اقدام دفاع کننده در صورت رعایت شرایط به هیچ وجه مسئولیتزا نبوده و حتی موجب دیه نیز نخواهدبود. به همین جهت قانونگذار در تبصره 3 ماده 156 تصریح مینماید: «در موارد دفاع مشروع دیه نیز ساقط است جز درمورد دفاع در مقابل تهاجم دیوانه که دیه از بیت المال پرداخت می شود.» | |||
حقوقدانان نیز شرایط دیگری را برای دفاع مشروع بر شمردهاند از جمله: | |||
الف) تناسب دفاع با تجاوز و خطر؛ ضرورت دارد میان خطر احتمالی ناشی از وقوع تجاوز و اقدام دفاعی در برابر آن هماهنگی وجود داشته باشد. به همین جهت نمیتوان کسی را که قصد وارد کردن صدمه جزئی دارد، به قتل رسانید. اردبیلی، محمد علی، حقوق جزای عمومی، ج1، ص 203 | |||
ب) ضرورت انجام عمل دفاعی؛ بنابراین شرط، چنانچه بتوان با توسل به قوای نظامی خطر را دفع کرد، اقدام عملی دیگران حتی در مقام دفاع از خود نیز نامشروع بوده و مستوجب مجازات است. به همین جهت بند ت ماده 156 در مقام بیان یکی از شرایط دفاع مشروع مقرر می دارد: «توسل به قوای دولتی بدون فوت وقت عملاً ممکن نباشد یا مداخله آنان در دفع تجاوز و خطر موثر واقع نشود.» | |||
ج) فعلیت داشتن خطر و تجاوز؛ دفاع باید در هنگام وقوع ضرب و جرح یا با وجود احتمال تحقق فعلی تجاوز انجام شود؛ بنابراین، اقدام عملی کنونی در برابر ضرب و جرحی که در گذشته انجام شده است، دفاع مشروع نیست؛ بلکه انتقام است. ازسویدیگر، کسی نمیتواند به صرف تهدید شدن به ضرب و جرح، پیشدستی کرده و به عنوان دفاع مشروع به تهدیدکننده آسیب برساند. بلکه باید احتمال رخ دادن خطر و تجاوز معقول باشد. اردبیلی، محمد علی، حقوق جزای عمومی، ج1، ص 202 | |||
'''یکم''': دفاع در هنگام ضرب و جرح انجام شود و تجاوز فعلیت داشته باشد؛ بنابراین اگر اقدام عملی کنونی در برابر ضرب و جرحی که در گذشته انجام شده است، دفاع مشروع نیست؛ بلکه انتقام است. ازسویدیگر، کسی نمیتواند به صرف تهدید شدن به ضرب و جرح، پیشدستی کرده و به عنوان دفاع مشروع به تهدیدکننده آسیب برساند. | '''یکم''': دفاع در هنگام ضرب و جرح انجام شود و تجاوز فعلیت داشته باشد؛ بنابراین اگر اقدام عملی کنونی در برابر ضرب و جرحی که در گذشته انجام شده است، دفاع مشروع نیست؛ بلکه انتقام است. ازسویدیگر، کسی نمیتواند به صرف تهدید شدن به ضرب و جرح، پیشدستی کرده و به عنوان دفاع مشروع به تهدیدکننده آسیب برساند. |
ویرایش