شاه ولی‌الله دهلوی: تفاوت میان نسخه‌ها

شاه ولی‌الله دهلوی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۰ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۴۷

۱۲ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۰ ژوئن ۲۰۲۳

بدون خلاصۀ ویرایش

A.rezapour

automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy

۱۶٬۰۱۱

ویرایش

@@ خط ۲۵: / خط ۲۵: @@
 حرکت اصلاحیِ شاه ولی‌الله در شبه‌قارهٔ هند در بخش سیاسی منجر به زنده شدنِ روح استعمارستیزی در میان مسلمانان گردید. حضور استعمار انگلیس در هند از یک طرف سلطهٔ سیاسی مسلمانان را به اضمحلال می‌کشید و از جانب دیگر، تهدیدی بود جدی علیه باورها و اخلاق اسلامی در هند. به همین علت، حضور استعمار در شبه قاره، واکنش تندِ مسلمانان را علیه آنان برانگیخت. در نتیجه مسلمانان در سال ۱۸۵۷ دست به یک انقلاب و عصیان علیه انگلیس‌ها زدند؛ اما این شورش با سرکوب شدید استعمار، ازهم پاشید و جمع کثیری از انقلابیون و علمای دین در آن به شهادت رسیدند. زمانی‌که حرکت نظامی و استفاده از قوا از طرف مسلمانان محتوم به شکست گردید و کارایی چندانی نشان نداد، تعدادی از علما و مسلمانان برای حفظ ارزش‌های اسلامی و ایجاد پایگاهِ محکمِ فکری که روح استعمارستیزی را در میان مسلمانان زنده نگه دارد، دست به تأسیس دارالعلوم دیوبند زدند. این مدرسهٔ مذهبی در سال ۱۸۶۷ یعنی هفت سال بعد از آن انقلاب خونین، به دست مولانا محمد قاسم نانوتوی و به همکاری معنوی مولانا امدادالله مهاجر مکی بنیادگذاری شد.<ref>عارف، عبدالودود، «[https://mandegardaily.com/?p=59703 ماجرای اصلاح اندیشۀ اسلامی در شبه‌قارۀ هند/ از ولی‌الله دهلوی تا ابوالاعلی مودودی]»، سایت ماندگار روزنامه صبح افغانستان، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۶، تاریخ بازدید: ۱۴۰۲.</ref>
-جریان دیوبندی در دورهٔ پیش از تجزیه شبه‌قاره جریان ریشه‌داری بود و علمای بزرگی را تربیت کرد. بعد از تجزیه شبه‌قاره هند و تمرکز مسلمانان در پاکستان، مرکزیت اصلی این جریان به پاکستان منتقل شد.<ref>شیرازی، مهران، «ساختار دیوبندیه در شبه قاره هند»، مطالعات راهبردی جهان اسلام، زمستان ۱۳۹۶، شماره ۷۲، ص۱۴۹.</ref> شالوده و بنیان اندیشه دینی مکتب دیوبندیه، برگرفته از اندیشه‌ها و آرای شاه ولی‌الله دهلوی می‌باشد.<ref>شیرازی، مهران، «ساختار دیوبندیه در شبه قاره هند»، مطالعات راهبردی جهان اسلام، زمستان ۱۳۹۶، شماره ۷۲، ص۱۵۱.</ref> امروزه دیوبندیه خود را ملهم از آرا و آثار او می‌دانند.<ref>خرمشاهی، بهاءالدین، «ترجمه شاه ولی‌الله دهلوی»، ترجمان وحی، ۱۳۸۰ش، شماره ۹. ص۶۳.</ref> حفاظت و اشاعهٔ مکتب شاه ولی اللّه دهلوی از اهداف مدرسه دیوبندیه است.<ref>کاظمی، جمال، «موج سوم بنیادگرایی اسلامی»، پگاه حوزه، شماره ۲۳.</ref>
+جریان دیوبندی در دورهٔ پیش از تجزیه شبه‌قاره جریان ریشه‌داری بود و علمای بزرگی را تربیت کرد. بعد از تجزیه شبه‌قاره هند و تمرکز مسلمانان در پاکستان، مرکزیت اصلی این جریان به پاکستان منتقل شد.<ref>شیرازی، مهران، «ساختار دیوبندیه در شبه قاره هند»، مطالعات راهبردی جهان اسلام، زمستان ۱۳۹۶، شماره ۷۲، ص۱۴۹.</ref> شالوده و بنیان اندیشه دینی مکتب [[دیوبندیه]]، برگرفته از اندیشه‌ها و آرای شاه ولی‌الله دهلوی می‌باشد.<ref>شیرازی، مهران، «ساختار دیوبندیه در شبه قاره هند»، مطالعات راهبردی جهان اسلام، زمستان ۱۳۹۶، شماره ۷۲، ص۱۵۱.</ref> امروزه دیوبندیه خود را ملهم از آرا و آثار او می‌دانند.<ref>خرمشاهی، بهاءالدین، «ترجمه شاه ولی‌الله دهلوی»، ترجمان وحی، ۱۳۸۰ش، شماره ۹. ص۶۳.</ref> حفاظت و اشاعهٔ مکتب شاه ولی اللّه دهلوی از اهداف مدرسه دیوبندیه است.<ref>کاظمی، جمال، «موج سوم بنیادگرایی اسلامی»، پگاه حوزه، شماره ۲۳.</ref>
 == نهضت فکری سیاسی (اندیشه اصلاح دینی) ==
@@ خط ۳۴: / خط ۳۴: @@
 شاه ولی‌الله دهلوی از کسانی شمرده می‌شود که تجدید حیات فکری مسلمانان هند در قرن ده و یازده هجری به وسیله آنها انجام گرفت.<ref>عزیز، احمد، تاریخ تفکر اسلامی در هند، ترجمه نقی لطفی و محمد جعفر یاحقی، تهران، انتشارات کیهان، چاپ اول، ۱۳۶۷ش، ص۴۴–۴۶.</ref> شاه ولی‌الله را پدر تفکر اسلامی در هند متجدد دانسته‌اند. گفته‌اند او راه را برای متفکران مصلحی نظیر سید احمدخان، محمد اقبال، ابوالاعلی مودودی، خورشید احمد و… هموار نمود.<ref>جوانی، حجت‌الله، نقد (بررسی اندیشه‌های انتقادی شاه ولی‌الله دهلوی)، مطالعات عرفانی، ۱۳۸۵، شماره ۴، ص۵۰.</ref>
-شاه ولی‌الله یک جنبش اصلاح گرایانه دینی را در هند آغاز نمود که بعضی از مدارس نو بنیاد هند و برخی از کشورهای مجاور مثل پاکستان، افغانستان به پیروی از او راه او را ادامه دادند.<ref>فرق تسنن، همان، ص۶۷۳–۶۷۴.</ref> شاه ولی‌اللّه معتقد بود در تمام مسائل مربوط به اعتقادات یا اعمال عبادی می‌توان از احکام هر یک از چهار مکتب اصلی فقهی (مالکی، حنفی، حنبلی، شافعی) تبعیت کرد و تقلید از یک مذهب لازم نیست.<ref>پی هاردی، مسلمانان هند بریتانیا، ترجمه حسن لاهوتی، مشهد، آستان قدس رضوی، چاپ اول، ۱۳۶۹ش، ص۷۶.</ref> او اگرچه تشیع را قاطعانه رد کرده، در ملفوظاتش برای حضرت علی(ع) و اهل‌بیت(ع)، بخصوص امام صادق(ع)، مقام و عظمت بسیار قائل شده است.<ref>گروه فلسفه و عرفان، «تصوف و آیین هندو»، جوانی، حجت‌اللّه، «تصوف در شبه‌قاره هند»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۷، ذیل مدخل.</ref> برخی منابع به ضد شیعه بودن او اشاره کرده‌اند.<ref>موثّقی، سید احمد، جنبش اسلامی معاصر، تهران، سازمان سمت، چاپ چهارم، ۱۳۸۰ش.</ref>
+شاه ولی‌الله یک جنبش اصلاح گرایانه دینی را در هند آغاز نمود که بعضی از مدارس نو بنیاد هند و برخی از کشورهای مجاور مثل پاکستان، افغانستان به پیروی از او راه او را ادامه دادند.<ref>فرق تسنن، همان، ص۶۷۳–۶۷۴.</ref> شاه ولی‌اللّه معتقد بود در تمام مسائل مربوط به اعتقادات یا اعمال عبادی می‌توان از احکام هر یک از چهار مکتب اصلی فقهی (مالکی، حنفی، حنبلی، شافعی) تبعیت کرد و تقلید از یک مذهب لازم نیست.<ref>پی هاردی، مسلمانان هند بریتانیا، ترجمه حسن لاهوتی، مشهد، آستان قدس رضوی، چاپ اول، ۱۳۶۹ش، ص۷۶.</ref> او اگرچه تشیع را قاطعانه رد کرده، در ملفوظاتش برای [[حضرت علی(ع)]] و اهل‌بیت(ع)، بخصوص [[امام صادق(ع)]]، مقام و عظمت بسیار قائل شده است.<ref>گروه فلسفه و عرفان، «تصوف و آیین هندو»، جوانی، حجت‌اللّه، «تصوف در شبه‌قاره هند»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۷، ذیل مدخل.</ref> برخی منابع به ضد شیعه بودن او اشاره کرده‌اند.<ref>موثّقی، سید احمد، جنبش اسلامی معاصر، تهران، سازمان سمت، چاپ چهارم، ۱۳۸۰ش.</ref>
 پس از مرگ او، بر اساس تغیرات بنیادی جامعه اسلامی که توسط او انجام شد، جنبش نیرومندی آغاز گردید که به قیادت شاه اسماعیل شهید و سید احمد شهید، به منظور آزادی مسلمانان از چنگ امپریالیسم غربی صورت گرفت.<ref>صدیقی، عبدالحمید، «امام شاه ولی‌الله دهلوی (بخش اول)»، ترجمه حکیم الدین قریشی، ندای اسلام تابستان و پاییز ۱۳۸۵، شماره ۲۶ و ۲۷، ص۲۵.</ref> این نهضت اگرچه شکست خورد اما اثر خود را به تدریج بر تاریخ و فکر مسلمانان باقی گذاشت تا اینکه در قرن بیستم میلادی، به رشد نهضت اسلامی در دل مبارزات استقلال طلبانهٔ هند انجامید و در شکل سیاسی خود، به تأسیس کشور پاکستان منجر گردید.<ref>ربانی، جعفر، «نگاهی به نقش احیاگرانه شاه ولی‌الله محدث دهلوی»، رشد آموزش معارف اسلامی تابستان ۱۳۸۴، شماره ۵۷. ص۲۹.</ref> پس از تأسیس پاکستان و استقلال آن، شاه ولی‌الله به صورت قهرمان ملی تلقی شد.<ref>خرمشاهی، بهاءالدین، «ترجمه شاه ولی‌الله دهلوی»، ترجمان وحی، ۱۳۸۰ش، شماره ۹. ص۶۳.</ref> وی به مفهوم امت اسلامی که فارغ از مرزهای قومی سیاسی جغرافیایی و… است توجه خاصی داشت.<ref>ربانی، جعفر، «نگاهی به نقش احیاگرانه شاه ولی‌الله محدث دهلوی»، رشد آموزش معارف اسلامی تابستان ۱۳۸۴، شماره ۵۷. ص۲۹.</ref>