قضاوت و شرایط قاضی از دیدگاه ائمه(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
{{درگاه|حکومت دینی}}
{{درگاه|حکومت دینی}}
قضاوت عبارت است از اعمال ولایت شرعی از طریق حکم بین مردم برای رفع خصومات.<ref>مقتدایی، مرتضی، قضاوت در اسلام، چاپ اول، ۱۳۷۶ش، ص۹.</ref> هدف اصلی از [[قضاوت]] اسلامی، گسترش عدل، احقاق حق و رفع تجاوز به حقوق دیگران است که در روایات به عنوان احیاء و تزکیه زمین از آن یاد شده‌است. بر اساس روایات معصومان (ع)، مقام قضاوت مخصوص خداوند، پیامبران الهی و اوصیای معصوم آنها است. پس از آنها، افراد صالح با اذن خصوصی یا عمومی می‌توانند برای قضاوت منصوب شوند.
قضاوت نوعی اعمال ولایت شرعی از طریق حکم بین مردم برای رفع خصومات است.<ref>مقتدایی، مرتضی، قضاوت در اسلام، چاپ اول، ۱۳۷۶ش، ص۹.</ref> در اسلام هدف اصلی [[قضاوت]]، گسترش عدل، احقاق حق و رفع تجاوز به حقوق دیگران است.در روایات از قضاوت به عنوان احیاء و تزکیه زمین یاد شده‌است. بر اساس روایات معصومان (ع)، مقام قضاوت مخصوص خداوند، پیامبران الهی و اوصیای معصوم آنها است. پس از آنها، افراد صالح با اذن خصوصی یا عمومی می‌توانند برای قضاوت منصوب شوند.


ایمان، علم، تقوا و عدالتِ قاضی باید احراز شده باشد. فردی که در مقام قضاوت قرار می‌گیرد، باید صلاحیت این مقام را داشته باشد و بتواند این امر خطیر و مهم را به نحو احسن انجام دهد.
ایمان، علم، تقوا و عدالتِ قاضی باید احراز شده باشد. فردی که در مقام قضاوت قرار می‌گیرد، باید صلاحیت این مقام را داشته باشد و بتواند این امر خطیر و مهم را به نحو احسن انجام دهد.
خط ۱۲: خط ۱۲:
ذیل آیه {{قرآن|یُحْیِی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها|ترجمه=زمين را پس از مرگش زنده مى‌گرداند.|سوره=حدید|آیه=۱۷}} در روایتی تفسیری آمده است: مراد این نیست که خدا به وسیله باران زمین را زنده می‌کند، بلکه مراد این است که خداوند مردان الهی را می‌فرستد تا آنها با اقامه عدل و برقراری عدالت در سطح جامعه، زمین را زنده کنند.<ref>محمد بن یعقوب کلینی، کافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ش، ج۷، ص۱۷۴.</ref> یعنی اقامه حدود الهی، حرکت حیات را به طرف هدف اصلی آن پیش می‌برد.<ref>مقتدایی، مرتضی، قضاوت در اسلام، چاپ اول، ۱۳۷۶ش، ص۹.</ref>
ذیل آیه {{قرآن|یُحْیِی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها|ترجمه=زمين را پس از مرگش زنده مى‌گرداند.|سوره=حدید|آیه=۱۷}} در روایتی تفسیری آمده است: مراد این نیست که خدا به وسیله باران زمین را زنده می‌کند، بلکه مراد این است که خداوند مردان الهی را می‌فرستد تا آنها با اقامه عدل و برقراری عدالت در سطح جامعه، زمین را زنده کنند.<ref>محمد بن یعقوب کلینی، کافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ش، ج۷، ص۱۷۴.</ref> یعنی اقامه حدود الهی، حرکت حیات را به طرف هدف اصلی آن پیش می‌برد.<ref>مقتدایی، مرتضی، قضاوت در اسلام، چاپ اول، ۱۳۷۶ش، ص۹.</ref>


در روایتی دیگر [[امام باقر(ع)]] می‌فرماید: اجرای یک حد بر روی زمین از چهل شبانه روز باران باریدن پاک‌کننده‌تر است.<ref>محمد بن یعقوب کلینی، کافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ش، ج۷، ص۱۷۴.</ref> [[امام علی(ع)]] به شریح قاضی می‌فرماید: این مقام جایگاه انبیا است و مسندی است که کسی جز پیغمبر یا وصیّ او  بر آن تکیه نمی‌زند و اگر پیغمبر و وصیّ و مأذون از طرف آن‌ها نباشد، شقیّ، غاصب و حاکم جور و طاغوت است.<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ج۱۸، کتاب قضاء، باب ۳، از ابواب صفات قاضی، ح ۲–۳.</ref> البته افرادی که مشمول اذن خاص یا عام شرع باشند، مأذون و منصوب از طرف خدا، پیغمبر (ص) و اوصیا او (ع) بوده و شقیّ محسوب نمی‌گردند.  
در روایتی نقل شده‌است که [[امام باقر(ع)]] فرمود: اجرای یک حد بر روی زمین از چهل شبانه روز باران باریدن پاک‌کننده‌تر است.<ref>محمد بن یعقوب کلینی، کافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ش، ج۷، ص۱۷۴.</ref> [[امام علی(ع)]] به شریح قاضی می‌فرماید: این مقام جایگاه انبیا است و مسندی است که کسی جز پیغمبر یا وصیّ او  بر آن تکیه نمی‌زند و اگر قاضی پیغمبر یا وصیّ و مأذون از طرف آن‌ها نباشد، شقیّ، غاصب و حاکم جور و طاغوت است.<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ج۱۸، کتاب قضاء، باب ۳، از ابواب صفات قاضی، ح ۲–۳.</ref> البته افرادی که مشمول اذن خاص یا عام شرع باشند، مأذون و منصوب از طرف خدا، پیغمبر (ص) و اوصیا او (ع) بوده و شقیّ محسوب نمی‌گردند.  


[[امام صادق(ع)]] در باب خطرناک بودن این منصب، می‌فرمایند: قاضیان چهار گروهند که سه گروه از آنان اهل آتش و دوزخند و یک گروه از آنان اهل بهشت. اما سه گروه که اهل دوزخند عبارتند از:
[[امام صادق(ع)]] در مورد قضاوت چنین هشدار می‌دهد: قاضیان چهار گروهند که سه گروه از آنان اهل آتش و دوزخند و یک گروه از آنان اهل بهشت. اما سه گروه که اهل دوزخند عبارتند از:


# مردی که قضاوت ظالمانه نموده در حالی که می‌دانست.
# مردی که قضاوت ظالمانه نموده در حالی که می‌دانست.
۴۶۵

ویرایش